belletje 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een voorwerp
- [Omvang concreet] is doorgaans klein
Algemene voorbeelden
Het getinkel van een belletje, hoog opklinkend. Het was de mobiele snackbar van een Marokkaan, die kleine pizza's verkocht.
Dat hij hier niet eerder op was gekomen! 's Morgens kon hij zich al vroeg in zijn werkkamer terugtrekken, 's middags even naar beneden voor de lunch, dan weer een paar uur stug doorwerken tot Tine hem voor het avondeten zou roepen - eventueel kon hij een belletje aanleggen - en dan als de wiedeweerga weer naar boven om de Underwood eventueel tot diep in de nacht van katoen te geven.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- gaan
- klingelen
- luiden
- rinkelen
- tinkelen
Net toen we klaar waren, ging het belletje van de oven.
We liepen naar binnen, waardoor een belletje klingelde. Even later kwam een man de winkelruimte in.
Daarna luidde een belletje dat je aanmaande je kijkdoosje door te geven.
Een belletje rinkelt in de verte en Anna is weer in de kerk.
"En verder geen nieuws?" vraagt Vontje, terwijl het belletje begint te tinkelen.
met adjectief ervoor
- een koperen belletje
- een zilveren belletje
Na de sherry rinkelt Krisjna met een koperen belletje. In de deuropening verschijnt een vlekkeloos witte dienstknecht, in de bekende ietwat slodderige niet brede, niet smalle broek, die mij altijd aan een onderbroek van mijn vader doet denken.
Omdat hij aanstalten begon te maken om op te stappen, rinkelde ik met een zilveren belletje en begeleidde mijn gast naar de deur, waar Martha hem in zijn jas hielp.
in voorzetselgroep
- met een belletje
Kamervoorzitter Irene Pivetti moest in het debat de afgevaardigden bij herhaling tot de orde roepen met haar belletje.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een geluid
Algemene voorbeelden
En zich ziekhouden kon ook niet want dan moest hij in bed liggen en Nel zou er onder geen beding in toestemmen dat hij voortdurend bij het geringste belletje de deur zou opendoen, lees uit bed stappen.
Met een belletje ging de wit- en roodgestreepte slagboom omhoog.
Toni was een hele tijd in gesprek. Toen nam zij na één belletje meteen de hoorn op. Er volgde een lang ogenblik stilte, hij hoorde haar hijgen. 'Ben jij het?' 'Ja,' zei Pierre.
Ik hoorde dat er achter elkaar gebeld werd. Dat was een vreemde bel, zo'n dreinerig belletje.
Hierbij wordt het gewone belletje van een gsm vervangen door versies van tophits of filmmuziek.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- klinken
- weerklinken
Plotseling – plotseling klonk er een belletje, ijl alsof het van ijs was.
Het belletje van de lift klinkt.
Terwijl het belletje voor de zevende maal weerklonk, hoopte Maggie vurig dat Martha thuis zou zijn.
als object bij een werkwoord
- een belletje horen
Toen hoorde ze een lief, zacht belletje [...]. Het was net of de lift haar riep.
met adjectief ervoor
- een hoog belletje
- een zacht belletje
Maar het was al niet meer nodig: rond de zevende slag van de klok werd er gescheld: een hoog belletje tussen twee sombere gongslagen.
Er klonk een zacht belletje.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- het belletje van de ijscoman
- het belletje van de misdienaar
- het belletje van de lift
- het belletje van de magnetron
- het belletje van de thee
Ergens op straat weerklinkt het belletje van de ijscoman.
Deze onwezenlijke sfeer wordt versterkt door de korte hoge seintonen van de cardiografen, die klinken als het belletje van de misdienaar in een klamme kerk.
Het belletje van de lift klinkt.
Het belletje van de magnetron ging en Wade pakte de worstjes, die hij zonder goed te kauwen in een paar happen verslond.
Dan klinkt het belletje van de thee.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 1.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een drukknop
Algemene voorbeelden
'Hier rechts aan de tafelrand zit een belletje,' zei hij. 'Als u iets wilt weten drukt u er maar op.'
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- op een belletje drukken
Zijn kantoor had een moderne look, het vertoonde zelfs een zekere distinctie, met een glazen deur, die je kon openen door zachtjes op een discreet belletje te drukken, en twee ruime vensters, waarvan de benedenhelft grijs en ondoorzichtig was gemaakt.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 1.3
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.3 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een voorwerp
- [Omvang concreet] is doorgaans klein
- [Functie] dient als waarschuwing voor vogels en kleine dieren, wanneer een kat op ze jaagt
- [Plaats] zit aan de halsband van een kat
Algemene voorbeelden
Een zwarte kat, met een rood halsbandje om, kan midden op de rijweg ongestoord een vogeltje besluipen - vergeefs, er rinkelt een belletje aan zijn halsbandje. Op de hoek is een klein café dat ook tabakswaren verkoopt, nog open.
'Wat heb je daar?' vraag ik hem op een rustige toon, en ik wijs kort naar zijn handen. 'Het belletje van Minoes,' antwoordt hij enigmatisch.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een belletje aanbinden
- een belletje ombinden
Bind een kat die toch af en toe buiten komt een belletje aan.
Bind je kat een belletje om en hou ze 's nachts binnen, want vele kleine zoogdieren worden gepakt door katten die in de natuur jagen.
Er zijn nog andere dingen die u kunt doen, of laten: bind de kat een belletje om, plak vogelsilhouetten op ramen en schermen.
met ander, nevengeschikt substantief
- halsbandje en belletje
Er liep nl ook nog een prachtig lichtgrijs cypers katje, met halsbandje en belletje, goed verzorgd, heel rustig over de zebra.... gewoon overstekend, op klaarlichte dag.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een voorwerp
- [Omvang concreet] is doorgaans klein
- [Functie] dient ter verfraaiing
- [Plaats] zit aan een sieraad (ketting, armband, enkelband), een kledingstuk (bijvoorbeeld aan een sjaal of jurk), een hoofddeksel, een lintje, etc.
Algemene voorbeelden
Ik gebruik ze om de uit te delen kerstkoekjes mee aan te kleden door ze er met een striklintje aan te hangen. Aangezien we er een heleboel nodig hebben moest het iets goedkoops zijn, en dit zijn erg mooie belletjes die ook nog een mooi geluid geven, uitstekend geschikt en binnen een week geleverd!
Hij mocht zich dus tooien met de uiterlijke kenmerken van een echte bisschop, al werden aan de mijter belletjes gehangen en eindigde de staf op een zotskolf. Ook in gebaar gedroeg de kinderbisschop zich als een werkelijke bisschop. Hij bad de gebeden voor, werd bewierookt en zegende uitvoerig zijn aanhang.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- belletjes rinkelen
Belletjes rinkelen aan haar leren enkelbandjes.
Belletjes en kettinkjes rinkelden aan hun met kralen versierde tuig, hoefijzers klakten.
met adjectief ervoor
- zilveren belletjes
- zilverkleurige belletjes
Zo verbeeldde hij zich dat Fa, gekleed in een witte satijnen harembroek en overladen met parels, op hem kwam toegestapt. Aan haar glinsterende gordel hingen zilveren belletjes, en ze deinde aanhalig met haar porseleinen heupen, om de nachtelijke gunsten van de sultaneske formandar te winnen.
Maccus was een figuur uit die Romeinse tijd: een onbeschaamde vlegel met een neus in de vorm van een bek, een grote mond met in de hoeken twee zilveren belletjes, een bult en een hoge borst.
Over haar buik hing een twee vingers brede schakelketting met zilverkleurige belletjes.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- rinkelende belletjes
Op de melodie van Topsy Turvy defileren 150 dansers en gemaskerde komedianten in schitterende kostuums. Een feest van felle kleuren, rinkelende belletjes en rijke stoffen.
Op elk willekeurig moment - en op elke willekeurige plaats - kan er een kleine nar met lange ezelsoren en rinkelende belletjes te voorschijn springen.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- belletjes aan de halster
- belletjes aan het kleed
- belletjes aan mijn muts
De sleutels in haar hand rinkelen als de belletjes aan de halster van een paard in galop.
De lucht is geladen, ook met het geluid van de belletjes aan haar kleed, die haar dans hoorbaar maken.
Zal ik voor je zingen, al buitelende en rinkelende met de belletjes aan mijn muts?
Mij springen de pijntranen te voorschijn, doch, vrouwe, had ik maar belletjes aan mijn polsen en enkels en had ik, gekleed als ik nog slechts ben in donkergrijze natte sokken, waarvan de vochtafdrukken op sommige nog droge stukken balatum achterblijven terwijl ik alweer opsta, de in drie lullen der lulligheid vertakte narrenkap op mijn hoofd.
in voorzetselgroep
- een armbandje met een belletje
- een muts met belletjes
- een sjaal met belletjes
Iedereen is in het wit gekleed. De kinderen dragen een krans met zelfgemaakte papieren bloemen en een armbandje met een belletje eraan.
Een vrouw had een muts met belletjes in de Belgische kleuren rood-geel-zwart op het hoofd.
Een vriendelijke vrouw in lange blauwe rok, paars wikkelvestje en een sjaal met belletjes rond haar middel doet de deur van de dansstudio open en stelt zich voor als Shaheen. Ze voldoet volledig aan het plaatje 'buikdanseres'.
met ander, nevengeschikt substantief
- belletjes, franjes en kwasten
- slierten leer, gekleurde kwastjes, koperen medaillons en belletjes
Belletjes, franjes en kwasten zijn er in overvloed en wie zorgvuldig uitgekozen vodden aantrekt, geeft daarmee te kennen dat hij/zij niets met de verwerpelijke consumptiemaatschappij wil te maken hebben.
Versierd met lange slierten leer, gekleurde kwastjes, koperen medaillons en belletjes, steekt haar kledij af tegen de primitieve maar warme lompen van haar stamgenoten.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een muziekinstrument
Algemene voorbeelden
Bij één liedje moet een belletje rinkelen van de dirigent.
Alles is prachtig geproduceerd - een passend belletje hier, een tinkeltje daar - maar dit kan niet verhullen dat de meeste nummers slechts één dun ideetje bevatten en steeds te lang, tot 5 à 7 minuten, zijn uitgesponnen. Het is alsof Stevie Wonder contractueel verplicht is om een cd van 74 minuten te leveren en daaraan met hangen en wurgen heeft voldaan.
Combinatiemogelijkheden
met ander, nevengeschikt substantief
- een belletje of muziekinstrumentje
- triangeltjes en belletjes
- belletjes en trommels
Wanneer men de spelmogelijkheden van een autistisch kind wil uitbreiden is het van belang eerst te werken aan verbetering van het contact [...]. Men kan het kind zintuiglijke ervaringen aanbieden die het ertoe aanzetten zich op de buitenwereld te richten. Te denken valt aan het produceren van geluid met een belletje of muziekinstrumentje, het laten zien en bewegen van een aantrekkelijk speeltje.
Triangeltjes en belletjes. De rebec. De draailier. De bombardon. Een mezzosopraan. Dit alles klinkt van ver, van elders.
Vier volgelingen, vooruitgegaan door de nog steeds uitgelaten huismuzikanten met hun belletjes en trommels, dragen een houten beeld binnen van Radha, de metgezellin van Krishna.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een verschijnsel
- [Omvang concreet] is klein
Algemene voorbeelden
Britse wetenschappers zijn ingeschakeld om het grote drinkraadsel op te lossen - Waarom parelen de belletjes in Guinness Stout altijd naar beneden en nooit naar omhoog?
Er vloog wat speeksel uit zijn mond, dat terechtkwam op De Graaffs donkerblauwe revers, niet ver van de hoge onderscheiding in zijn knoopsgat [...]. De Graaff trok zijn pochet te voorschijn en verwijderde het witte belletje.
Maar tussen al die belletjes in blijkt het ijs heel transparant: net zo transparant als ultrazuiver water en meer dan tweemaal zo transparant als het meest zuivere ijs dat in het laboratorium kan worden gemaakt.
Vlug ging het niet, maar zompend en slalommend om plassen waar belletjes op stonden, boekten ze toch vooruitgang.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- ontstaan
Bij het verlagen van de omgevingsdruk kunnen belletjes ontstaan.
In The New Journal of Physics beschrijven ze hoe de vreemde belletjes ontstaan en door een vloeistof bewegen.
met adjectief ervoor
- fijne belletjes
- grotere belletjes
- kleine belletjes
Zo worden - door dit natuurlijke gistingsproces - de kleine, fijne belletjes geboren, die karakteristiek zijn voor Champagne.
De aquariumwinkel leverde slang en een soort schuimsteentje dat fijne belletjes produceerde.
Er is een theorie dat er bij een klein verschil nog geen belletjes ontstaan. Daarentegen is het waarschijnlijker dat er altijd belletjes zijn, die kunnen groeien tijdens de decompressie. Deze belletjes worden microbelletjes genoemd, omdat ze in tegenstelling tot grotere belletjes, voor zover bekend, geen decompressieziekte geven.
Camonier blies honend, kleine belletjes verschenen in zijn misprijzende mondhoeken: 'Nee, oom Julius met nog een kater van gisteren.'
In kleine belletjes heerst er dus een hogere druk dan in grotere bellen.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- bruisende belletjes
- ontploffende belletjes
- uiteenspattende belletjes
En in de Champagne ontwikkelde men een procédé om wijn met bruisende belletjes te maken?
Toen een van de agenten zich door de rechterdeur van mijn auto naar binnen dacht te buigen, deinsde hij geschrokken achteruit, - zijn neusingangen dichtknijpend informeerde hij of ik ten gevolge van de opdoffers onwel was geworden? Wijzend naar de gistende derrie vol ontploffende belletjes: of ik had gebraakt?
Ze nam een glas champagne van het dienblad en hield het bij haar oor om te luisteren naar het geknisper van de uiteenspattende belletjes.
met substantief erachter
- belletjes spuug
Caroline lag nog te slapen, met haar mond een beetje open en een paar belletjes spuug in haar mondhoek.
in voorzetselgroep
- de belletjes in bier
- de belletjes in brood
- de belletjes in champagne
- de belletjes in spuitwater
De belletjes in bier en champagne zijn dus eveneens kooldioxide, want het gevolg van de ademhaling van gistcellen.
Hierdoor blijven de belletjes in het brood zitten, en zal het rijzen.
Kooldioxide (CO2) is normaal een gas; wij ademen het uit en het vormt de belletjes in spuitwater.
met ander, nevengeschikt substantief
- belletjes en blaasjes
Van de zenuwen kocht ik toen een groot blik pikzwarte muurverf, kieperde de inhoud in een emmer en propte de broek erbij. Omdat er vreemde belletjes en blaasjes ontstonden viste ik hem al na een kwartiertje op en kreeg de schrik van mijn leven. Als gevolg van een onverklaarbare reactie was de stof van de broek zeker de helft dunner geworden, ik mocht van geluk spreken dat er nog twee pijpen aanzaten!
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
belletje 5.0
(informeel)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een belletje…
is een gebeurtenis
Algemene voorbeelden
Een belletje kost nu - zowel binnen als buiten de regio - 75 cent voor de eerste minuut, gevolgd door 50 cent per minuut.
Aarzel niet, even een belletje, en een afspraak is zo gemaakt.
Voor al die mensen is de Deeltijd Auto hét alternatief. Eén belletje en hij is beschikbaar. Voor een week, een dag, een dagdeel, een paar uur, of zelfs één uur! Hoe korter, hoe goedkoper.
Ik durf te wedden dat ik met twee belletjes kan zorgen dat die hostess de zak krijgt, zei Florian.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een belletje geven
- een belletje krijgen
- een belletje plegen
Als u te laat komt geef dan even een belletje zodat wij iets weten.
En bovendien was Metalen Mickey ongevaarlijk [...]. Hij wuifde even en zei: 'Doeg, en vergeet het niet, hè? Mocht je iets nodig hebben, dan geef je maar een belletje.' Ik deed de deur dicht en bleef even op de drempel staan om de telefoonnummers van Metalen Mickey op mijn 3C in te toetsen – die kaartjes raak je altijd kwijt.
Rombley kreeg een belletje van het Amsterdamse Xanthos, of hij geïnteresseerd was om wat voor ze te doen.
De jonge Brit had er zich al mee verzoend dat hij de bekroning van zijn idool niet live zou meemaken, toen hij een belletje kreeg, afgelopen woensdag.
Wie ook maar één belletje of sms'je pleegt of ontvangt, mag vanaf dat moment weer een halfjaar klant blijven.
met adjectief ervoor
- een mobiel belletje
- zakelijke belletjes
Enigszins nerveus hierover geworden geeft een mobiel belletje naar vriend Ed – die met de kaarten staat te wachten op Station Duivendrecht – gelukkig uitsluitsel: het is niet de HM, maar in het gebouw ernaast, de met een nog infantielere naam gezegende Pepsi Stage, alwaar we een avond lang in middeleeuwse sferen zullen vertoeven.
Van de vijftig arbeidsuren die hij wekelijks maakt, zit hij er tien in de auto. Dan kan hij tenminste even rustig 'wat zakelijke belletjes doen'. Alleen als hij slaapt of als hij zich met een klant onderhoudt, is Michiel niet bereikbaar via zijn gsm.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: naar
- een belletje naar Bornem
- een belletje naar een vriend
Een belletje naar Bornem, waar hij zijn vriendin geregeld opzoekt, vertelt ons dat het nu stilaan voor hem moet gaan gebeuren.
Enigszins nerveus hierover geworden geeft een mobiel belletje naar vriend Ed – die met de kaarten staat te wachten op Station Duivendrecht – gelukkig uitsluitsel: het is niet de HM, maar in het gebouw ernaast, de met een nog infantielere naam gezegende Pepsi Stage, alwaar we een avond lang in middeleeuwse sferen zullen vertoeven.