kasmoni 1.0
((vooral) in Suriname)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Kasmoni…
is een banksysteem
- [Plaats] is een financieel systeem in Suriname
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een systeem waarin sparen en kredietverlening gecombineerd worden
- [Gebruiker] is gangbaar bij creoolse Surinamers
Algemene voorbeelden
Stel je hebt tien mensen. Die verplichten zich om tien maanden lang per maand 100 euro weg te zetten bij een persoon. Dat is meestal een vrouw, de kasvrouw genoemd. Die organiseert de kasmoni, beoordeelt de deelnemers en houdt alles bij in een schriftje [...]. Zij beheert de pot en keert elke maand de bijeengelegde som van 1000 euro uit aan een van hen. Dat wordt door het lot bepaald, maar de kasvrouw kan in haar wijsheid anders besluiten. Je kunt bij voorbeeld met haar regelen dat jij over vier maanden aan de beurt bent omdat je dan geld nodig hebt voor, zeg, autorijlessen.
Bijnaar denkt dat een derde van de creoolse Surinamers in Nederland in kasmoni's meedoet. Maandelijks gaat daar 4 tot 8 miljoen euro in om, schat ze.
Kasmoni is een combinatie van sparen en krediet. Het komt voor in samenlevingen die zich bevinden op de overgang van een agrarisch- naar een monetair systeem. Het is een manier van de deelnemers om zich te handhaven in een samenleving waar geld een steeds belangrijkere rol gaat spelen.
In 2002 kwam het boek 'Kasmoni - een spaartraditie in Suriname en Nederland' uit. Het is geschreven door NiNsee onderzoeker Aspha Bijnaar.
De opbrengst van kasmoni wordt tegenwoordig besteed aan huizen, vervoersmiddelen, opleidingen en rituelen. Maandelijks circuleert er zo'n 3,5 miljoen euro in kasmoni. Door zijn informele karakter kan kasmoni flexibel inspelen op de behoefte van de deelnemers. Maar daar staat tegenover dat het arrangement kwetsbaar is voor fraude. Het grootste gevaar is dat deelnemer er stilletjes vandoor gaat met de kas.