palm


palm 1.0

afbeelding

Bron: Sebastian Fuss
( CC BY-SA 2.0 )

afbeelding

Bron: Rosendahl
( Publiek domein )

boom die in warme gebieden of in binnenruimtes de hoogte in groeit met bovenop een gewaaierde of gevederde kruin; tropische of subtropische boom die vanuit een stengelpunt groeit; palmboom

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een palm…

is een boom

  • [Waardering] wordt vanwege zijn gewaardeerde karakter ook vaak als naam gebruikt, bv. in het Belgische biermerk Palm of in de muziekprijs Gouden Palm / Golden Palm
    Rijk Plantae; Planten
    Stam Embryophyta; Landplanten
    Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
    Orde Arecales
    Familie Arecaceae, Palmae

    Algemene voorbeelden


    Palmen zijn over het algemeen sierlijke, decoratieve planten, met een goede houdbaarheid. Ondanks het feit dat de meeste planten van oorsprong uit een vochtig, tropisch klimaat komen, zijn vele soorten goed bestand tegen de relatief droge lucht, die ze meestal in onze huiskamers en kantoren te verduren krijgen.

    De Standaard,

    Ik heb toen twee palmen laten bezorgen voor zijn kantoor, want dat was toen nog een kaal hok.

    NRC,

    Een van de jongens klom in een palm, kwam naar beneden met een kokosnoot, brak die op een steen en gaf me een stuk.

    De gelukkige, Mensje van Keulen,

    Een rij palmen waar hutjes tussen staan.

    De kus, Jan Wolkers,

    Omdat grassen evenals palmen geen diktegroei kennen zoals bij de loof- en naaldbomen, groeit het stengelgroeipuntje in zijn uiteindelijke dikte uit de grond.

    http://www.botaniewebsite.nl/bamboe.html,

    Combinatiemogelijkheden


    als subject bij een werkwoord


    • groeien
    • staan

    Palmpasen is de zondag voor pasen [...]. In katholieke kerken worden op die dag nog steeds palmtakken gezegend en uitgedeeld. Omdat er in Nederland geen palmen groeien, worden in plaats daarvan takken van buxusstruiken gebruikt.

    http://www.kbspirouette.nl/kinderen/hoezitdat/hoezitdat.htm

    Tegen de hoge muur waren nog de sporen zichtbaar van het grote kruis dat er gehangen had. Weer een gang. Uit de kindertoiletten waren de potten weggehaald. Er stonden palmen.

    Engelen van het duister, Jan Siebelink,

    Op de overloop ving de koperen pot waarin een palm stond een straaltje licht dat van nergens kwam.

    Vliegen in een spinnenweb, Fernand Auwera,

    In de hal staat een palm en voor het raam immer een vaas zonder bloemen.

    De biograaf, Willem Brakman,

    Er zwierven talloze tafeltjes rond tussen de enorme crapauds die in de hoeken waren opgesteld en er stonden ook nogal wat palmen in koperen bakken op vale Perzische kleedjes.

    Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

    • wuiven

    Serieus, als je iemand echt wilt martelen, geef hem dan een raam van waaruit hij de Indische oceaan kan zien, een strand, een boulevard en een zonovergoten koloniale stad met palmen die tergend wuiven.

    http://www.google.nl/search?q=cache:NHkA7iAbpEIJ:www.nrc.nl/columns/artikel/1008076068748.html+cricketballen+site:.nl=nl=lang_nl,

    Het Spaanse eiland ligt in verschillende klimaatzones, heeft veel ongerept natuurschoon en daarbij een heuse wereldstad die luistert naar een naam waarin je de palmen hoort wuiven: Las Palmas.

    http://oud.refdag.nl/toer/000115toer01.html,

    met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


    • wuivende palmen

    Vele vermoeide voeten en dorstige kelen zullen onder de wuivende palmen op het terras aan de over van het meertje weldoende rust en verkoeling vinden.

    http://www.volkstuinen.be/aktueel/arcen.htm,

    Ze had een Cubaans repertoire. Dat op zichzelf gaf aan dit optreden al iets ongebruikelijks: er hoorden een wit strand, een schuimende branding en wuivende palmen bij, en niet de buffer van muffe wind die de naderende trein voor zich uit stuwt, niet het ijzeren geratel en gerammel dat haar muziek verpletterde.

    NRC,

    Ook Ribeira Grande, de hoofdstad van dit ándere Santo Antão lijkt, met haar huizen in Portugese stijl en haar zwarte keienstraatjes langs wuivende palmen en bloeiende oleanders, in niets op haar zuidelijke tegenpool Porto Novo.

    http://www.weijburg.nl/1b16-bottom.html

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: in

    • palmen in bloempotten
    • palmen in potten

    Om het een beetje gezellig te maken, moet je het decor behangen met doeken en alles volzetten met palmen in bloempotten.

    De Standaard,

    Het is zo'n oud koloniaal huis, met glas en lood erin, en de vloeren van marmer, en de voorgalerij met zo'n prachtige, gebeeldhouwde balustrade en met palmen in potten.

    Mevrouw mijn moeder, Yvonne Keuls,

    Op een verhoging, onder palmen in potten, zat een strijkje van drie kalende, nog jonge heren gedempt te spelen.

    Het blauwe meisje en de andere kleuren van de verschrikking, Greta Seghers,

    in voorzetselgroep


    • een berglandschap met palmen
    • een oase met palmen
    • een orangerie met palmen
    • een strand met palmen
    • het terras met palmen

    Once Were Warriors begint met een prachtig panorama van berglandschap met meer en palmen.

    NRC,

    Wij hadden visioenen van woestijnduinen bereden door wilde kamelen en daartussen groeiden oases met dadels en palmen en ergens, verscholen onder het glinsterende zand, siste de ratelende slang.

    De lange geboorte, Lut Ureel,

    De eigenaar had grote ideeën maar hij twijfelde: een volière met paradijsvogels, een menagerie met een wilde beer, een hertenkamp? Waarom geen waterbekken met cascades en vijvers met Wagnerzwanen, of een orangerie met palmen.

    Acacialaan, Koen Peeters,

    Tussen kleurenfoto's van een boeddhistische tempel op een heuvel met een zongeblakerde stenen trap ernaartoe, een strand met wuivende palmen en blanke baders [...] en een paar nachtclubzangeressen met een rode bloem achter hun oor en op blote voeten, staan de te bezichtigen attracties vermeld.

    De kus, Jan Wolkers,

    Ook het hotel was nog nieuw, schoon en comfortabel. Vanaf zijn bed kon hij, herademend, op de straat neerkijken. Het bomvolle terras met palmen langs weerszijden. Een kleine, ouderwetse draaimolen waarop enkele meisjes in zondagse jurkjes en met strikjes zaten. Een parkje naast de moskee waarin zigeunervrouwen en hun kinderen zich in het gras gevlijd hadden.

    Zij kwamen uit het Oosten, Chris De Stoop,

    • onder een palm
    • onder de palmen

    In de najaarszon onder een palm zitten en luisteren naar de krekels en het ritselen van de bladeren, dat is om te beginnen het beste.

    Morgenster, Jaap Scholten,

    En als dan de slaap toch komt, dan komen ook de dromen en daarin zie ik je nog feller terug, bruin, onder de palmen, in je hangmat.

    De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

    Genieten van elkaar en een heerlijk diner onder wuivende palmen of een romantische strandwandeling bij de ondergaande zon maakt uw honeymoon compleet.

    http://www.vandervalkvakanties.nl/

    Woordfamilie


    Als deel van een afleiding


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Overige woordfamilieleden


    palm 1.1

    hout van een palmboom; palmhout

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

    Algemene voorbeelden


    De hardheid van palm is zeer hoog (hoger dan van de hardste hardhout soorten zoals wengé). Hierdoor gaat palmparket zeer lang mee [...]. Palm mag dan officieel geen hout zijn, het gedraagt zich wel als zodanig: bij hoge luchtvochtigheid neemt hout water op uit de lucht en zet uit; bij lage luchtvochtigheid staat het hout water af en krimpt.

    http://www.ebano.be/faq.htm

    Biomaterialen worden steeds meer ingezet in bouw en interieurstoepassingen: houtcomposieten (WPC; wood polymere components), vlas en houtachtige materialen zoals bamboe en palm.

    http://www.shr.nl/advies/materiaalkeuze

    palm 1.2

    voorstelling van een palm, in het leger ook als onderscheidingsteken gebruikt; afbeelding van een palmboom

    Betekenisbetrekking


    metonymie
    Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

    Algemene voorbeelden


    Hij vervulde zijn opdracht met glorie en voor zijn inzet kreeg hij acht frontstrepen en op het einde van de oorlog zelfs het oorlogskruis met palmen.

    De Standaard,

    Toen hij pas getrouwd was wilde hij opnieuw naar Indië. Maar mijn moeder zei ook dat hij dan maar alleen moest gaan, al die hitte, al die beesten en zwarte mensen. Ik weet niet of hij toen nog gehuild heeft, maar hij bleef, al las hij de rest van zijn leven elk boek dat maar een palm op de omslag toonde.

    Het principe van nieuwsgierigheid, Dick Hillenius,

    Combinatiemogelijkheden


    met ander, nevengeschikt substantief


    • sterren, kronen of palmen

    Sterren, kronen of palmen worden op de baton gedragen, ter onderscheid van graden.

    http://www.onderscheidingen.nl/nl/batons/batons.html,

    Woordfamilie


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    palm 2.0

    afbeelding

    Bron: Efraimstochter
    ( Publiek domein )

    (weinig gebruikt)

    tak, meestal van de buxus, die met Palmpasen gebruikt wordt om de intocht van Jezus in Jeruzalem te herdenken
    Jezus werd met palmtakken onthaald, maar aangezien er geen palmen in deze contreien groeien, wordt buxus ter vervanging gebruikt.

    Betekenisbetrekking


    specialisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een palm…

    is een tak

        Hoofdsemagram: palmtak


        Algemene voorbeelden


        De palmen, bij ons gewoonlijk buxus, hebben een bijzondere betekenis. Kerkvaders zoals Hiëronymus en Augustinus hebben de palmtakken van het bijbelverhaal geïnterpreteerd als een teken van hulde en overwinning.

        http://www.rkwalcheren.nl/nieuwsbrief/nwsbr_034/palmtakje.html

        Woordfamilie


        Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


        palm 2.1

        afbeelding

        Bron: Sandra Fauconnier
        ( CC BY 2.0 )

        groenblijvende heester uit het geslacht Buxus; buksboom; palmboompje

        Betekenisbetrekking


        generalisering
        Betrokken betekenissen 2.0 : 2.1

        Semagram (extra betekenisinformatie)


        Een palm…

        is een plant

            Hoofdsemagram: buxus


            Algemene voorbeelden


            De vaak gebruikte groenblijvende Buxus of palm is in feite een schaduwplant, zoals de bekende bodembedekker Pachysandra terminalis en de mooie Sarcococca of vleesbesheestertjes die tot dezelfde palmfamilie of Buxaceae behoren.

            http://www.groen.net/Article.aspx?id=6665

            Woordfamilie


            Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


            palm 3.0

            afbeelding

            Bron: EncycloPetey
            ( CC BY-SA 3.0 )

            binnenkant van de hand; vlak aan de binnenkant tussen de pols en de vingers; handpalm

            Semagram (extra betekenisinformatie)


            Een palm…

            is een lichaamsdeel

                Algemene voorbeelden


                Als hij zijn hand van haar hals naar beneden laat glijden, kijkt ze hem vragend aan. Hij trekt een lieve snoet en laat de palm vol op een borst rusten.

                Vertezucht, Jef Aerts,

                Daar aangekomen haalde hij zijn hand weer te voorschijn, legde de palm tegen het voorhoofdje van zijn pasgeboren baby en sprak de innige wens uit dat de bijzondere krachten van de grote Stalin op deze wijze op het kindje zouden overgaan.

                http://www.vcp.nu/manifest/index_cm.htm

                'Geef me je hand eens.' Hij strekte zijn rechterarm uit. Met haar beide handen pakte ze zijn hand en streelde de palm. 'Je hebt mooie handen, Lucas. Mooie zachte handen.'

                Voel maar, Jan Brokken,

                De hand komt op ons toe als de rug van de hand is te zien en beweegt zich van ons af als de palm de plaats van de rug inneemt.

                http://www.nge.nl/Jaarboek2002/5bolten.pdf,

                Combinatiemogelijkheden


                als subject bij een werkwoord


                • draaien

                Op schouderhoogte draaien de palmen naar elkaar toe, terwijl je inademt beweeg je de handen op schouderbreedte naar je borstkas.

                http://www.jip.nl/weiqi/

                Ze trok de aandacht van de kleinste, stak haar linkerhand op, met de palm naar haar gezicht gedraaid en bewoog één voor één haar vingers.

                Het verkeerde keelgat, Diane Broeckhoven,

                als object bij een werkwoord


                • de palm draaien

                Ik draaide de palm naar onder en gaf haar een hoofse handkus.

                Mise-en-scène, Axel Bouts,

                met adjectief ervoor


                • open palm

                Ik legde mijn hand met open palm op de tafel; ze legde er de hare bovenop.

                Mise-en-scène, Axel Bouts,

                met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


                • openliggende palm

                Ze hervatte haar routinematige ademhaling, begon door een van de vele damesbladen te bladeren die naast haar lagen, hij herkende haar weer als zijn aanstaande echtgenote, en ze streek, achteloos, met haar hand over zijn openliggende palm.

                De langverwachte, Abdelkader Benali,

                met adjectivisch voltooid deelwoord


                • opengespreide palm

                Als toegift hield ze in de wijd opengespreide palm van de linkerhand een duidelijk leesbaar briefje: Ik ben zó terug.

                Geen verhaal; Het ergste moet nog komen, Wim Van Elst,

                met voorzetselgroep


                Voorzetsel: naar

                • de palm naar beneden
                • de palm naar boven
                • de palmen naar buiten
                • de palmen naar elkaar toe
                • de palm naar omhoog
                • de palm naar onder
                • de palmen naar voren

                Dominantie wordt overgedragen door de hand zo te draaien dat deze boven ligt, dus met de palm naar beneden.

                http://www.lichaamstaal.nl/lichaamstaal.html?groet.html

                Zij streek even over Trophonios' hand die een seconde omgekeerd, de half geopende palm naar boven, op de toonbank lag.

                De reis naar Kithira, Andreas Burnier,

                Draai beide palmen naar buiten. beweeg dan de beide armen evenwijdig aan elkaar naar voren.

                http://www.jip.nl/weiqi/

                Op schouderhoogte draaien de palmen naar elkaar toe, terwijl je inademt beweeg je de handen op schouderbreedte naar je borstkas.

                http://www.jip.nl/weiqi/

                Heel langzaam hief ik de handen met de palmen naar omhoog en plots was de grauwe lucht vol beweging van door elkaar schietende, donkergeklede wezens.

                Wij, heksen, Roger Pieters,

                Ik draaide de palm naar onder en gaf haar een hoofse handkus.

                Mise-en-scène, Axel Bouts,

                Kijk door het raam naar zon en maan. Beweeg handen naar links op schouderhoogte, palmen naar voren gericht.

                http://www.jip.nl/weiqi/

                Voorzetsel: van

                • de palmen van haar handen
                • de palm van je hand
                • de palm van uw hand
                • de palm van zijn hand

                Haar voorhoofd was nat van het zweet en haar nagels hadden een diepe afdruk nagelaten in de palmen van haar handen.

                Arend, Stefan Brijs,

                Ga met de palm van je hand rond zijn hoofdje, van bovenaan tot aan de kin, terwijl je lichtjes druk uitoefent.

                http://www.medinet.be/html/advalvas/shownews2.asp?Cl=NL=1091,

                Houd uw hamster vast in de palm van uw hand en zet hem daarna in een kartonnen doosje of een ander onderkomen met voldoende strooisel om hem warm te houden tijdens de rit.

                http://www.gsmeets.be/

                Hij strijkt met de palm van zijn hand langs een middeleeuwse muur.

                Labyrint, Fleur Bourgonje,

                in voorzetselgroep


                • in de palm
                • met de palm
                • op de palm

                In de tussentijd begon hij haar briefjes te schrijven, die hij heimelijk in de palm van zijn hand verborg.

                De langverwachte, Abdelkader Benali,

                Ik giet wat zonnebrandolie in de palm van mijn hand en begin zijn schouders te masseren.

                Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

                Dan schuift de voornaamste gast op zijn knieën naar voor, neemt de kom in de palm van zijn linkerhand, nipt aan de thee, zegt enkele lovende woorden over de kwaliteit ervan, drinkt nogmaals, veegt de rand van de kom schoon en geeft deze door aan de volgende gast.

                http://www.acupunctuurpraktijken.be/informatie/body.htm

                Als al het water opgenomen is, kneed je het deeg. Sla het regelmatig plat met de palm van de hand.

                http://basisrecepten.skynetblogs.be/?date=20040430=1=months,

                Ik had met de palm van mijn hand over haar hoofd willen glijden, ook 's ochtends vroeg wanneer de lokken, voor ze werden gestrikt, nog roken naar de afgelopen nacht.

                Marcel, Erwin Mortier,

                De Chinees had een sinaasappel uit een tas genomen, op de palm rondgedraaid en de schil losgekneed.

                Alle verhalen, Manon Uphoff,

                • zijn handen met de palmen naar boven
                • mijn hand met open palm

                'De president heeft uw boek gelezen,' zei de ambtenaar [...]. 'Hij draagt de literatuur een warm hart toe,' voegde hij eraan toe. De schrijver knikte. 'Hij wil u daarom graag ontmoeten,' zei de ambtenaar toen en legde zijn handen met de palmen naar boven aan weerszijden van het boek.

                Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

                Ik legde mijn hand met open palm op de tafel; ze legde er de hare bovenop.

                Mise-en-scène, Axel Bouts,

                met bezittelijk voornaamwoord


                • hun palmen
                • mijn palm
                • zijn palmen

                Met oprechte volzinnen konden ze elkaar ternauwernood bereiken, maar er waren nog zoveel meer communicatiemogelijkheden: slappe grapjes, schalks oogcontact, gebaren waarbij hun handen vriendschappelijk in elkaars richting wapperden en dan hun zachte palmen toonden, ook al raakte de ene hand de andere niet aan.

                Mensen met een hobby, Désanne van Brederode,

                Ik druk een kus op mijn palm en blaas hem Nefertari toe, die, hoe graag ik ook zou willen, niet knipoogt.

                Berichten uit Maanzaad Stad, Abdelkader Benali,

                Hij duwde zijn palmen tegen elkaar en steunde met de kin op de vingertoppen.

                Blanco, Peter Terrin,

                overig


                • de palm omhoog
                • de palmen omlaag

                Op van de zenuwen steekt hij, voor de vorm, een hand uit, de palm omhoog.

                Zonder genade, Renate Dorrestein,

                Zij liet haar blouse los en wapperde met beide handen, de palmen omlaag.

                Iedereen kan het, Christophe Vekeman,

                Vaste verbindingen


                Woordfamilie


                Als deel van een afleiding


                Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                Overige woordfamilieleden


                palm 4.0

                afbeelding

                Bron: Alexander Z.
                ( CC BY-SA 3.0 )

                (sport en recreatie; watersport; (vooral) in België)

                rubber of plastic soort schoen met nagemaakte lange zwemvliezen daaraan, die gebruikt worden bij duiken en snorkelen of gewoon om hard mee te zwemmen; duikvin; zwemvin; zwemvlies; flipper

                Semagram (extra betekenisinformatie)


                Een palm…

                is een kledingstuk; is een voorwerp

                    Algemene voorbeelden


                    Je zet je opnieuw in stabiele houding, op je zitvlak, op de bodem, je legt de loodgordel op de dijen en zet vervolgens het masker op en je maakt de bril leeg. Vervolgens doe je de palmen aan, en je omgordt dan pas de loodgordel en je steekt je snorkel op zijn plaats.

                    http://www.torpedo.be/ditjesendatjes.htm

                    Zwemvliezen, of zoals de duikers het noemen "palmen", zijn een onmisbaar attribuut voor duikers. Palmen voor in het zwembad zijn verschillend van palmen voor het duiken in open water.

                    http://www.waterman.be/bestanden/materiaalgids%20duiken.pdf

                    Woordfamilie


                    Als deel van een afleiding


                    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen