15 minutenstad 1.0
(natuur, milieu en energievoorziening; transport, verkeer en reizen; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een 15-minutenstad…
is een stad; is een gebied; is een plaats
- [Doel of bestemming] wordt vooral gecreëerd om het klimaat te ontlasten en duurzaam en groen leven te bevorderen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een stad waarin de belangrijkste voorzieningen per fiets of te voet binnen vijftien minuten bereikbaar zijn; is een stad met veel groen; is een stad waarin weinig ruimte is voor auto's
Algemene voorbeelden
We willen ons beleid verderzetten en dus krijgen de reeds opgestarte stads- en dorpsvernieuwingsprojecten voor Deinze en alle deelgemeenten een vervolg onder de noemer #Deinze2040. We willen van Deinze een 15-minutenstad maken, waarbij inwoners in maximum vijftien minuten fietsen of wandelen toegang hebben tot alles wat ze nodig hebben, van winkels tot scholen en sportinfrastructuur. Dit zal aanpassingen vergen aan onze manier van leven en werken.
Investeer in de 15-minutenstad. De coronacrisis toonde aan hoe belangrijk woon- en leefomstandigheden zijn in het algemeen en de toegang tot publieke en groene ruimte in het bijzonder. De woon- en leefkwaliteit versterken kan onder meer via het concept van de '15-minutenstad': in plaats van aparte woon-, winkel- en vrijetijdszones - zoals nu - zou de stad moeten worden ingericht als een opeenvolging van dorpjes waar mensen in een kwartier stappen of fietsen een zo compleet mogelijk aanbod van winkels, diensten en groen vinden.
Het concept van de 15-minutenstad is inmiddels omarmd door stedenbouwkundigen over de hele wereld en wordt behalve in Parijs ook in steden als Barcelona en Kopenhagen als leidraad gebruikt in het denken over mobiliteit en de inrichting van de publieke ruimte. Amsterdam is overigens nog geen 15-minutenstad, zo bleek uit een masterscriptie van Petar Koljensic, voormalig student aan de Technische Universiteit van Wenen en nu onderzoeker aan de TU Delft.
Veel ideeën over een betere stad post-corona kristalliseren zich rond de wervende idee van de 15-minutenstad. Maar neemt dit principe niet al te zeer de woon- en werkomstandigheden van de Westerse stedelijke middenklasse als norm? In deze bijdrage argumenteren we dat de 15-minutenstad 'sociaal bijziend' is en te weinig aandacht heeft voor de specifieke noden van lage inkomensgroepen in de stad.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Etymologie
Aard herkomst | inheems of leenvertaling |
---|---|
Vroegste datering | 2020 |
Brontaal | Engels |
Vorm in brontaal | 15 minute city |
Betekenis in brontaal | idem |
Bijzonderheden | Het concept is bedacht door de Colombiaans-Franse bouwkundige Carlos Moreno. |
Samenhangende woorden (betekenis) | 10 minutenstad; eetbare wijk; shared space |