PAS-melder

De plannen zijn ook bedoeld om boeren te helpen die nu illegaal stikstof uitstoten. Deze zogenoemde PAS-melders hadden onder het oude beleid toestemming om zonder vergunning meer stikstof uit te stoten. Ze hoefden alleen een melding te maken. Sinds de uitspraak van de Raad van State in 2019 zijn deze boerenbedrijven eigenlijk illegaal. Het kabinet wil deze bedrijven graag zekerheid geven, en trekt voor deze versnelling 250 miljoen euro uit.

Veel natuurgebieden zijn dermate overbelast met stikstof dat élke extra depositie juridisch van belang is. 'Hoewel de depositie van een PAS-melder over het algemeen beperkt is, biedt dit enkele feit bij de verschillende rechtbanken tot nu toe weinig soelaas.' Er zijn slechts twee manieren om een boer alsnog aan een vergunning te helpen. Eén: door aan te tonen dat de veehouder zo weinig uitstoot dat de naburige natuur er niet verder door wordt geschaad. Twee: door aan te tonen dat er ándere maatregelen worden getroffen om natuurgebieden te sparen.

Deze boeren verkeren [...] al jaren in onzekerheid over de toekomst van hun bedrijf. Stikstofbemiddelaar Remkes stelt daarom voor om de stikstofruimte die gestopte piekbelasters achterlaten te gebruiken voor een vergunning voor zo veel mogelijk PAS-melders. Kunt u garanderen dat een groot aantal PAS-melders binnenkort weer legaal aan het werk kan? 'Ik geef nooit garanties. Dat is valse hoop. En valse hoop is uitgestelde teleurstelling als het niet lukt.' Dus u kunt de zorgen van die boeren niet wegnemen? 'Nee, die zorgen kan ik niet wegnemen. Je kunt pas een vergunning verlenen aan een PAS-melder als in zijn woongebied stikstofruimte is gerealiseerd.'

Remkes kreeg alle partijen aan tafel zo ver dat over een aantal kwesties vervolggesprekken komen, waarbij het kabinet "huiswerk" mee krijgt. Zo gaat minister Van der Wal kijken of boerenbedrijven die sinds de rechterlijke uitspraak in 2019 officieel hun vergunning zijn kwijtgeraakt, de zogeheten PAS-melders, versneld weer kunnen worden gelegaliseerd. Met die spraakmakende uitspraak dwong de Raad van State het kabinet om tot rigoureuze vermindering van de stikstofuitstoot te komen.

"In gesprekken met agrariërs en natuurorganisaties moeten we vaak zeggen: we weten het nog niet, we wachten op informatie van het kabinet." Onduidelijkheid is er ook over het geld dat nodig is om boeren die willen stoppen, uit te kopen. "We hebben ook nog geen koffertje met geld als we naar de gebieden gaan", zegt Fokkinga. Ook boeren hebben volgens de bestuurders meer duidelijkheid nodig van het kabinet. Het gaat hierbij onder meer om mestregelgeving en de staat van 'PAS-melders': dit zijn bedrijven die momenteel kleine hoeveelheden stikstof uitstoten volgens een vergunning waar de Raad van State in 2019 de juridische basis onder weg sloeg.

PAS-melders zijn bedrijven en ondernemers die onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) konden volstaan met een melding van de berekende stikstofbelasting op kwetsbare natuur. Door de stikstofuitspraak van de Raad van State moeten PAS-melders alsnog over een vergunning beschikken. Het kabinet heeft steeds gezegd dat de PAS-melders worden gelegaliseerd. Daar moet echter wel stikstofruimte voor zijn. Het ministerie gaat ervan uit dat halverwege dit jaar de eerste stikstofruimte beschikbaar komt voor PAS-melders. Die ruimte moet beschikbaar komen door beëindigings- en aankoopregelingen. De stikstofruimte die wordt opgekocht, komt deels beschikbaar voor PAS-melders. Een ander deel komt ten goede aan de natuur of aan bijvoorbeeld woningbouw.