Rijnwater

In Koblenz is de Rijn buiten zijn oevers getreden. Winkels zijn er beschadigd, hele straten moesten worden geëvacueerd, de scheepvaart moest er worden gestaakt. Ook noordelijker, in Bonn en Königswinter, staat het Rijnwater al op de voor het verkeer afgesloten straten.

Door de aanleg van het Pannerdens Kanaal in 1707 en een aantal aanvullende werken tussen 1770 en 1780 werd uiteindelijk een stabiele waterverdeling verkregen: 6/9 van het Rijnwater stroomde via de Waal, 2/9 via de Nederrijn en de Lek, en 1/9 via de IJssel.

Het Rijnwater steeg tot ruim drie voeten boven de dijkhoogte, waardoor de Grebbedijk (ook wel Wageningse dijk genoemd) in een mum van tijd overstroomde en de hele Gelderse Vallei onder water kwam te staan.

Het Rijnwater zakt gestaag. De hoogste stand van 16,68 meter boven NAP werd gisteravond bereikt.

Het Rijnwater zakt bij Lobith naar 16,39 meter, de Waal bij Zaltbommel daalt naar 7,35.

Foto: De officiële waterpeilmeter in Keulen in het vuile, bruine Rijnwater.

'De Wieden en De Weerribben liggen hoger dan de omliggende polders. Daardoor zijgt het water uit de natuurgebieden weg. Een proces dat steeds heviger wordt omdat de polders steeds meer inklinken, steeds verder wegzakken'. Dat is het levensbedreigende probleem van de unieke reservaten in een notedop. Ymte Loff: 'We hebben alleen dit jaar al 13 miljoen kubieke meter water vanuit Friesland moeten inpompen om het peil op een aanvaardbaar niveau te houden'. Het zou op zich niet zo'n probleem zijn, maar het gaat om een ziekmakend medicijn. Het water dat als levenselixer wordt ingehaald is van slechte kwaliteit. Het komt uit Friesland, dat wel, maar goed beschouwd is het puur Rijnwater, dat via vele omwegen de prachtige volle boezem van De Weeribben vult.

In 6.02 van het RPR (voor de Nederlandse Rijnwateren) staat dat een klein schip verplicht is aan een ander schip (inclusief een snel schip) de ruimte te laten die het nodig heeft om te manoeuvreren.

Het verlies aan zuiveringsfunctie voor stikstof en fosfor en het verlies aan natuurfunctie zijn twee mooie voorbeelden van het simpelweg gelijk stellen van de schade van de gaswinning op 1/3 van de waarde van de desbetreffende functie. In het geval van de zuiveringsfunctie komt dit neer op de veronderstelling dat er in het middelste deel van de Wadden helemaal geen zuivering overblijft van het nog steeds (en misschien wel in grotere hoeveelheden) doorstromende Rijnwater.

Als de variaties in de zeewatertemperatuur zo goed die boven land volgen, dan zou men verwachten dat dit ook voor de temperatuur van rivierwater geldt. Figuur 4 toont aan dat dit inderdaad zo is: de jaar-op-jaarvariaties in de temperatuur van het Rijnwater te Lobith volgen die in de luchttemperatuur van De Bilt nog beter dan die van het zeewater bij de kust.

Sinds de vervuiling van de Rijn begin jaren zeventig een absoluut dieptepunt bereikte, is deze rivier aanmerkelijk schoner geworden. Toch zijn er nog negen schadelijke stoffen die in te hoge concentraties in het Rijnwater voorkomen. Daartoe behoren diverse zware metalen (bijvoorbeeld lood, kwik en cadmium), polychloorbifenylen (PCB's), het bestrijdingsmiddel lindaan en stikstof.

Het Schürmann-complex, dat nog niet klaar is maar nu al spottend de duurste ruïne van Duitsland wordt genoemd, werd eind jaren tachtig aanbesteed voor omgerekend circa 720 miljoen gulden. Het is bedoeld als uitbreiding van de gebouwen van de Bondsdag. HBG was een van de onderaannemers en leverde in september 1993 voor een aanneemsom van 136 miljoen gulden het keldergedeelte op. Het Nederlandse bedrijf achtte toen zijn aandeel in de bouw beëindigd. Drie maanden later echter stroomden de kelders vol met ruim 300.000 kubieke meter Rijnwater, waardoor enorme schade ontstond.

De Centrale Commissie voor de Rijnvaart evalueert de laagwaterproblematiek op de Rijnwateren. Het blijkt dat laagwater verschillende consequenties heeft voor verschillende deelmarkten van de scheepvaart. De CCR bepaalt elke 10 jaar de effecten van klimaatverandering op de scheepvaart.

H. W., groepschef van de districtsrecherche Arnhem-Veluwezoom, werkt al 34 jaar bij de Arnhemse politie. Hij heeft in zijn loopbaan geregeld stoffelijke overschotten uit het Rijnwater moeten vissen. "Het zijn niet de leukste klusjes. Vooral als de watertemperatuur erg hoog is, kan een lichaam tijdens het bergen helemaal uit elkaar vallen."

De beheerders van het IJsselmeer hebben te maken met de aanvoer van Rijnwater via de IJssel, maar ook met de hoogte van de zeespiegel.

Na een scheepsbotsing op de Rijn bij Düsseldorf is donderdagavond veertig tot tachtig ton lichte stookolie in het water terechtgekomen. De stroomafwaarts gelegen drinkwaterbedrijven stopten meteen met de inname van Rijnwater.

De zwemmer Hans Weeber zwom van 10 tot 23 juli de Rijn af om aandacht te vestigen op de kwaliteit van het Rijnwater.

Aan het eind van iedere etappe namen meegereisde scholieren watermonsters om te onderzoeken hoe het met de kwaliteit van het Rijnwater is gesteld.

Als de variaties in de zeewatertemperatuur zo goed die boven land volgen, dan zou men verwachten dat dit ook voor de temperatuur van rivierwater geldt. Figuur 4 toont aan dat dit inderdaad zo is: de jaar-op-jaar variaties in de temperatuur van het Rijnwater te Lobith volgen die in de luchttemperatuur van De Bilt nog beter dan die van het zeewater bij de kust.

Een mogelijkheid is om de huidige verdeling van het Rijnwater over de Waal, de IJssel en de Nederrijn/Lek in het Benedenrivierengebied intact te laten.

Gelukkig kan het grootste deel van de enorme hoeveelheid Rijnwater ongehinderd naar de Noordzee afstromen.

Het Schürmann-complex, dat nog niet klaar is maar nu al spottend de duurste ruïne van Duitsland wordt genoemd, werd eind jaren tachtig aanbesteed voor omgerekend circa 720 miljoen gulden. Het is bedoeld als uitbreiding van de gebouwen van de Bondsdag. HBG was een van de onderaannemers en leverde in september 1993 voor een aanneemsom van 136 miljoen gulden het keldergedeelte op. Het Nederlandse bedrijf achtte toen zijn aandeel in de bouw beëindigd. Drie maanden later echter stroomden de kelders vol met ruim 300.000 kubieke meter Rijnwater, waardoor enorme schade ontstond.

Eigen metingen van de samenstelling van Rijn- en Maaswater vormen een van de kernpunten van de RIWA-activiteiten.

'Minder dan de helft van het Rijn- en Waalwater biedt voldoende capaciteit om minstens één forse kolencentrale te vervangen', zegt de hoogleraar milieutechnologie van Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR).