VPRO

Aan het einde van de jaren zestig vond echter een cultuuromslag plaats die resulteerde in een 'paleisrevolutie': een nieuwe generatie programmamakers wist op de ledenvergadering een statutenwijziging te bewerkstelligen, die tot gevolg had dat bij de VPRO voortaan niet meer de dominees aan het roer stonden, maar vertegenwoordigers van de flowerpowergeneratie. De omroep maakte vervolgens naam als brenger van baanbrekende, vernieuwende, en op een heel eigen wijze, vrijzinnige programma's. De naam V.P.R.O. werd gewijzigd in VPRO om aan te geven dat de oorspronkelijke betekenis van de letters definitief was losgelaten.

Momenteel telt de publieke omroep zeven omroepverenigingen: de NCRV (protestants-christelijk), KRO (katholiek), VARA (sociaal-democratisch), AVRO (algemeen), TROS (algemeen), VPRO (sociaal-kritisch) en de EO (reformatorisch).

De VPRO zendt vanaf zondag 5 februari drie weken lang een documentaire uit over Van Kooten en De Bie, het legendarische komisch duo dat de wellicht nooit meer te evenaren sketches over maatschappelijke problemen en politiek speelde.

Binnen het omroepbestel neemt de VPRO een enigszins bijzondere positie in. Zij hecht meer waarde aan bevlogenheid, nieuwsgierigheid en kennis van zaken dan aan hoge kijk- en luistercijfers.

Natuurlijk levert oorlog soms uitvindingen op. Maar het belang daarvan wordt zwaar overdreven, zei Van Bergen deze week in het populair-wetenschappelijke radioprogramma VPRO's Noorderlicht.

Per week verzorgt de VPRO ongeveer 19 uur televisie en 60 uur radio, de website (www.vpro.nl) is non stop te bezoeken en bevat wekelijks nieuwe items en de VPRO Gids bevat naast het spoorboekje diverse grote en kleine artikelen.

Bij de VPRO ploeterde Michaël Zeeman zich met zijn Nachtsalon naar het roemloze, nauwelijks bekeken einde van een serie programma's die soms alle vooroordelen bevestigde die niet-lezers over boeken hebben: dat ze saai zijn en niets met het gewone leven te maken hebben.

Op het colofon prijken medewerkers van naam en faam en het was niet voor niets de eindredacteur van dit blad, Liesbeth Jongkind, die op Nieuwjaarsdag de Nationale Wetenschapsquiz van de VPRO won.

"Wij zullen niet kijken," voegde ze daaraan toe, "want de VPRO is meestal zo langdradig en belerend - maar zeg niet dat ik jullie niet gewaarschuwd heb!"

Sinds 1991 is Glastra van Loon freelance journalist voor diverse media. Hij was redacteur van de programma's Karel, Lolapaloeza, Hagens, Het Laatste Woord en Haenen voor de Nacht. Daarnaast was hij regisseur voor de zendtijd politieke partijen van de Socialistische Partij en maker/regisseur van VPRO's Lopende Zaken.

De omroep wil het volgende seizoen uitzenden in lange blokken op vaste tijden, in plaats van losse programma's die over verschillende avonden zijn verspreid. Om dat te kunnen doen, is de VPRO bereid programma's als Noorderlicht, Waskracht!, Lola da Musica, Bonanza, Stardust en Zeeman met boeken te laten verdwijnen, aldus de netcoördinator van Nederland 3.

Fusies tussen AVRO en TROS; KRO, NCRV en EO; en VARA, VPRO en NPS ter wille van resp. Nederland 1, 2 en 3 liggen cultureel en programmatisch voor de hand.

De VPRO heeft in het kinderprogramma Villa Achterwerk een project waarin kinderen achtergronden, personages en verhaallijnen opsturen, die ze op televisie terugzien.

Als Hugo Brandt Corstius in VPRO's 'Welingelichte Kringen' openlijk aankondigt dat hij nu eindelijk wel eens iemand zodanig zal gaan beledigen dat hij door een rechter tot de orde zal worden geroepen, dan kan ik hem, aangenomen dat hij zich niet aan smaad, laster of discriminatie wil bezondigen maar het bij een eenvoudige belediging wil laten, slechts adviseren een slachtoffer uit te zoeken dat er niet voor terugschrikt hem een ferme klap toe te dienen.

Gelukkig is mijn moeder al weggegaan. Ik mag thuis niet naar de VPRO kijken. De Nederlandse leraar vroeg wie in de klas het Gat van Nederland had gezien. Ik moest huilen omdat mijn vader zijn lidmaatschap heeft opgezegd.

Infantilisering in de Nederlandse literatuur van de zeventiger jaren: Martine Bijl die wel even de sprookjes van H.C. Andersen in haar "eigen" woorden zal navertellen. De dichtbundel van Barend Servet. "Reeds!" Het toneelstuk "Volk en Vaderliefde" van Harry Mulisch jongensachtig grondig verpest door de pies- en poep- en onankunstenaar van de VPRO, Wim T. Schippers.

Vorige week ben ik opgebeld door de VPRO en ze vroegen me of ik niet vond dat de Nederlandse poëzie zeer groots is en dat zij, in tegenstelling tot het Nederlandse proza, de vergelijking met buitenlandse poëzie glansrijk zou kunnen doorstaan.

Speciaal de VPRO heeft de gewoonte als iemand iets ongewoons gaat zeggen, er muziek op volle sterkte doorheen te draaien.

Vooral Nederland reageert enthousiast en stuurt de grote kanonnen, Bibeb van Vrij Nederland, Sleutelaar en Vaandrager voor de Haagse Post, en Gerrit Borgers die een film van 45 minuten draait voor de VPRO, een idee van W.F. Hermans.