ZZS 1.0
(natuur, milieu en energievoorziening; chemie en mineralogie; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een ZZS…
is een stof
- [Stoffelijke eigenschap algemeen] is giftig voor mens en milieu
- [Medium] bereikt mensen via het milieu (lucht, water of bodem), voedsel, de werkplek, of via producten zoals huishoudchemicaliën
- [Gevolg of resultaat] kan de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen
- [Voorbeeld of specimen] is bv. lood, mangaan of vanadium, of een van de PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) of CMR-stoffen (carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen)
Algemene voorbeelden
Kleine en middelgrote gemeenten zijn niet in staat om gifstoffen in de bodem te onderzoeken, zoals het Rijk van ze gaat eisen. Ze ontberen kennis en het ontbreekt ze aan kundig personeel. Toch maakt het Rijk ze verantwoordelijk voor bodemonderzoek naar zogenoemde 'zeer zorgwekkende stoffen' (ZZS).
De Nederlandse overheid pakt Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) met voorrang aan. ZZS zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen. Mensen en ecosystemen kunnen in contact komen met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) via het milieu (lucht, water of bodem), voedsel, de werkplek, of via producten zoals huishoudchemicaliën.
De grafietneerslag die valt rondom Tata Steel in IJmuiden bevat zware metalen die schadelijk zijn voor jonge kinderen. Dat concludeert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een onderzoek naar de grafietregens in opdracht van de provincie Noord-Holland. In de grafietneerslag, die zorgt voor een zwarte laag stof in het dorp, zitten zogeheten zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), zoals lood, mangaan en vanadium.
Er zijn tal van Europese lijsten, verdragen en wetten op grond waarvan een chemisch bedrijf het gebruik of de uitstoot van stoffen die een ernstig risico vormen voor mens en milieu moet staken of verminderen. Die lijsten van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) spreken elkaar tegen en worden door verschillende landen verschillend geïnterpreteerd.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een bevatten
- ZZS in beeld krijgen
Over het algemeen geldt een concentratiegrens van 0,1 gewichtsprocent (g/g). Een mengsel dat een ZZS bevat in een concentratie van 0,1% of meer, geldt dus zelf ook als ZZS.
Ook het RIVM deelt de zorgen dat het lastig is om alle ZZS in beeld te krijgen, zegt RIVM-onderzoeker Nicole Janssen.
met adjectief ervoor
- potentiële ZZS
Potentiële ZZS zijn stoffen die mogelijk voldoen aan de ZZS-criteria, maar nog niet als ZZS zijn geïdentificeerd.
in voorzetselgroep
- de identificatie van ZZS
- de uitstoot van ZZS
Een hulpmiddel bij de identificatie van ZZS is de door het RIVM onderhouden database en lijst van ZZS-stoffen.
'De uitstoot van ZZS vanwege de vele ongewone voorvallen belast de omgeving in aanzienlijke mate, zodat ook maatregelen ter voorkoming van ongewone voorvallen beschouwd moeten worden.'
- de selectiecriteria voor ZZS
De selectiecriteria voor ZZS zoals vastgelegd in artikel 57 van de REACH-verordening zijn: CMR-stoffen: kankerverwekkend (de C van carcinogeen), mutageen (de M) en giftig voor de voortplanting (de R van reprotoxisch); PBT-stoffen: persistent, bioaccumulerend en toxisch ofwel giftig; vPvB: zeer persistent en zeer bioaccumulerend; stoffen van soortgelijke zorg (zoals hormoonverstorende stoffen).
met onbepaald voornaamwoord
- alle ZZS
Ook het RIVM deelt de zorgen dat het lastig is om alle ZZS in beeld te krijgen, zegt RIVM-onderzoeker Nicole Janssen.
voorafgegaan door als
- als ZZS gelden
- als ZZS identificeren
Potentiële ZZS zijn stoffen die mogelijk voldoen aan de ZZS-criteria, maar nog niet als ZZS zijn geïdentificeerd.
Over het algemeen geldt een concentratiegrens van 0,1 gewichtsprocent (g/g). Een mengsel dat een ZZS bevat in een concentratie van 0,1% of meer, geldt dus zelf ook als ZZS.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Etymologie
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2016 |