aalmoezenier 1.0
(filosofie; religie, mystiek en mythologie)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een aalmoezenier…
is een persoon
- [Uiterlijk] draagt vaak een priesterboord
- [Organisatie of instelling] is bijna altijd een functionaris van de katholieke kerk, maar soms van een andere christelijke geloofsgemeenschap en werkt bij een legerafdeling, politieafdeling, brandweer, gevangenis, inrichting of jeugdbeweging
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is christelijk, meestal katholiek
- [Deskundigheid of vaardigheid] kan goed met mensen praten
- [Geslacht] is een man
- [Activiteit of handeling] verricht pastoraal werk en helpt mensen in het leger, de politie, de brandweer, de gevangenis, een jeugdbeweging of inrichting
- [Transactie] geeft geestelijke barmhartigheid, een immateriële aalmoes
- [Belanghebbende of begunstigde] begeleidt mensen zoals militairen, politieagenten, gedetineerden, zieken of jongeren
- [Oorzaak, reden of aanleiding] oefent zijn functie uit overtuiging en soms ook als beroep uit
Algemene voorbeelden
Nu maken militairen zich druk om hun baan. Een verplichte keuring bedreigt bovendien iedereen met ontslag die niet in topconditie is. Ook met die angsten kloppen soldaten en officieren aan bij de aalmoezenier, of ze nu gelovig zijn of niet. Van Lieverloo kan daar wel een reden voor geven: "De aalmoezeniers worden betaald door Defensie, maar staan in dienst van de kerk. Wij hebben geheimhoudingsplicht en zijn alleen verantwoording verschuldigd aan de kerk. Deze bijzondere positie schept voor veel militairen een vertrouwensband."
Vijftien jaar lang luisterde hij naar wel en wee van de rijkswachters. "Decennialang was de aalmoezenier zijn enige reddingsboei. Met alle problemen klopte hij aan. Wilde hij veranderen van dienst, zat zijn werk hem hoog, had hij financiële of huwelijksmoeilijkheden, de aalmoezenier stond klaar, met een luisterend oor." Maar de modernisering haalde de rijkswacht in. De professionalisering van de politiediensten maakte de aalmoezenier als bemiddelaar in administratieve twisten overbodig.
De geestelijke betekenis van aalmoes is nog wel terug te vinden in de ook nu nog gebruikte term 'aalmoezenier'. Een aalmoezenier is een rooms-katholiek geestelijke die belast is met de zielzorg van militairen. Ook priesters die zich in de zielzorg richten op andere specifieke groepen (jeugdigen, arbeiders, gevangenen) worden vaak aalmoezenier genoemd.
Er zijn al eeuwenlang aalmoezeniers aan het werk. De eersten liepen mee met de Spaanse soldaten in 1558. De eerste Nederlandse aalmoezeniers werden aangesteld in 1818. Doet het werk van de kerk eigenlijk niet vreemd aan in de op geweld gebaseerde militaire cultuur?
De ouverture tot de Antwerpse 'Vlaamsche Opera' werd ingezet in 1661 met de opening van "'t Schouwburgh van de Oude Voetboog" op de Grote Markt. Deze zaal bevond zich in het zogenaamde Spaansche Pant en werd uitgebaat door de Aalmoezeniers die instonden voor de armenzorg.
De aalmoezenier met zijn ronde witte boord en zilveren kruis op het revers staat onder een boom te praten met de majoor.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- katholieke almoezeniers
- een protestantse aalmoezenier
- een rooms-katholieke aalmoezenier
Leken én katholieke aalmoezeniers vond de inspectie van Financiën wat duur voor het zielenheil van de rijkswacht.
De zes katholieke aalmoezeniers en één protestante aalmoezenier die het rijkswachtpersoneel bijstonden, zijn helemaal niet duur.
Morgen treedt er een tweede in dienst, een rooms-katholieke aalmoezenier.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: bij
- aalmoezenier bij de burgerluchtvaart
- aalmoezeniers bij de rijkswacht
Op zo'n dag wenste ik vleugels te hebben, vleugels zoals de "Mensen met Vleugels" die Herman Boon pr., aalmoezenier bij de burgerluchtvaart in zijn gelijknamig boek [...] beschrijft.
De discussie rond het vertrek van de aalmoezeniers bij de rijkswacht toont aan hoe we na dertig, veertig jaar poging tot kerkhernieuwing geen stap vooruit zijn.
Voorzetsel: in
- een aalmoezenier in de gevangenis
- een aalmoezenier in een psychiatrisch ziekenhuis
- aalmoezeniers in het leger
- aalmoezeniers in de strafinrichtingen
Al twintig jaar werk ik als aalmoezenier in de gevangenis.
Hij zou aan de slag kunnen als aalmoezenier in een psychiatrisch ziekenhuis in Epinay-sur-Orge óf in een ziekenhuis in Longjumeau.
Door de erkenning krijgen de beheersinstellingen – zoals de kerkfabrieken bijvoorbeeld – rechtspersoonlijkheid, zendtijd op televisie, mogen ze godsdienstonderricht verzorgen in scholen en beschikken ze over aalmoezeniers in de strafinrichtingen en het leger.
Voorzetsel: van
- een aalmoezenier van de christelijke arbeidersjeugd
- een aalmoezenier van de brandweer
- een aalmoezenier van de kazerne
- een aalmoezenier van de luchthaven
Zeer geëngageerd in de arbeiderspastoraal speelde hij van 1953 tot 1965 een grote rol als nationaal aalmoezenier van de kristelijke arbeidersjeugd.
Burgemeester Giuliani die New Yorkers voortdurend oproept om verder te gaan. Life must go on. Go to a restaurant. Spend money [...]. Hillary Clinton gisteren tijdens een memorial service voor de aalmoezenier van de brandweer: dat deze dinsdag haar aan een vrijdag deed denken, een vrijdag van pijn, lijden en wanhoop; maar op die vrijdag volgde een zondag.
De verdachte is pastor van twee Luikse parochies en aalmoezenier van de kazerne van Marche-en-Famenne.
Op een kerstkaart staat een engel die zich over een vliegtuig buigt. Ik kreeg ze van Herman Boon, aalmoezenier van de luchthaven van Zaventem, waar het origineel in de kapel hangt.
met eigennaam
Aalmoezenier J. van Lieverloo heeft dagelijks te maken met de 'nieuwe' problemen van het leger in verandering.
Het gaat om het gezamenlijk delen van de ervaring die aalmoezenier C. Saelens van de gevangenis van Brugge verwoordt: 'Eigenlijk is de gevangenis een terminale ervaring.'
Aalmoezenier Michel Quertemont die het Tweede Commando volgt, zei dat Flawinne het drama nog niet verteerd heeft.
met ander, nevengeschikt substantief
- aalmoezeniers en predikers
- aalmoezeniers, predikanten, humanistische raadslieden, rabbijnen en pandits
- aalmoezenier of predikant
- geestelijk adviseur of aalmoezenier
Men kreeg wel vaak aalmoezeniers en predikers, zelfs pausen, zo gek de kanonnen te zegenen, en daarom zijn die priesters dan ook niet in de hemel; ze hebben er vaak, om de bevolking en de soldaten op te hitsen, de anti-religie van de haat bij gehaald en deze puur slechte ondernemingen vermomd als een strijd tegen het Kwade onder de zegen van een verzonnen God.
Binnen de defensieorganisatie zijn ook geestelijke verzorgers werkzaam: aalmoezeniers, predikanten, humanistische raadslieden, rabbijnen en pandits.
Het gebeurt nooit, zegt Van Lieveloo, dat iemand uit zichzelf gedoopt wil worden en dat je dan een aalmoezenier of predikant van elders invliegt. De behoefte om gedoopt te worden ontstaat uit een 'diepe relatie' met de geestelijk verzorger, zoals in dit geval met aalmoezenier Lubinski.
Diverse verenigingen hebben al contact opgenomen met het verzoek of de nieuwe pastoor geestelijk adviseur of aalmoezenier wilde worden, op welk verzoek hij graag inging.