aardedonker 1.0
Algemene voorbeelden
Een verblindend wit licht bulkt de zaal in. Als Paul, die al een silhouet is, een schim, aanstalten maakt zich om te draaien, gilt de Vriendin. 'Niet omkijken!!' Maar Paul – de reus Brian – draait zich om, zijn zonnebrilletje flikkert, het licht explodeert als Gods eigen flash en het is donker. Aardedonker, alleen het vonken van de stripverhaalbom is nog te zien, tot het ophoudt. En het is stil. Suizend stil, alleen het tikken van de bom is nog te horen.
De onderverdeling in lichtsterkte is er in drieën: van betrekkelijk goed zicht tot aardedonker.
Combinatiemogelijkheden
met werkwoord
- aardedonker blijven
Rondtastend in het duister schreeuwde ze om hulp, riep ze om licht, maar het bleef aardedonker, haar vrienden en kennissen vervaagden tot schimmen op de achtergrond.
- aardedonker lijken
Op het portaal van de eerste etage leek het aardedonker. Alleen van onder de woningdeur viel een smalle lichtstreep. De Cock bleef even staan om zijn oude ogen te laten wennen. Langzaam kreeg het portaal meer contouren.
- aardedonker worden
Zodra de zon verdwenen is, verschijnen de buien en zodra ze overkomen, kan het aardedonker worden en zie je de ene bliksemschicht na de ander voorbijschieten.
Ze snuit de kaarsen zodat het aardedonker wordt.
Ze ploeterden door, en ongeveer een halfuur later barstte de storm los en werd het aardedonker.
Zijn kijker maakte een grote bocht naar linksboven en het beeld werd zeer wazig, om niet te zeggen aardedonker.
- aardedonker zijn
- het is ergens aardedonker
Godallemachtig, riep ze van beneden. Waarom is het lampje nog niet aan? 't Is hier aardedonker. Maak es even licht. Vader ontstak zenuwachtig de lamp in de kamer.
Om drie uur 's middags is het hier weer aardedonker, zodat dan in ieder geval alle bergingswerkzaamheden worden opgeschort.
Aardedonker was het toen hij op de bus stond te wachten die middag.
Buiten het licht van de lamp was het aardedonker.
De electriciteit viel uit, dus het was aardedonker.
Er viel licht van maan en sterren in het voorste deel van de bijkeuken, maar waar wij zaten was het aardedonker.
Op enkele strategische plaatsen willen we een sfeerverlichting aanleggen om te vermijden dat het 's nachts aardedonker is in de tuin.
De zware deur valt dicht en het is aardedonker.
Het is aardedonker in de kerker en de cel stinkt naar drek en urine.
met substantief
- een aardedonkere avond
- een aardedonkere nacht
Waar Freek het meisje van het escortbureau afzette weet ik bijvoorbeeld niet meer. Of komt dat omdat het zo'n aardedonkere nacht was?
Tijdens een van die aardedonkere avonden in de hongerwinter werd er bij ons gebeld. Wie kon dat zijn tegen achten in de stortregen?
- een aardedonkere cel
- een aardedonkere gang
- een aardedonkere gewelf
- een aardedonkere kamer
- een aardedonkere muur
- een aardedonkere zaal
Ze wou de onderaardse stad bezoeken, de geheimzinnige buik van Brussel, maar dat vond ik te gevaarlijk, te gevaarlijk, ik, die misschien al tien keer de sensatie van een tocht door de aardedonkere pijpen en zalen had gezocht.
Ook over hun ontmoetingen in aardedonkere gewelven zou hij zwijgen; ze kon beter niet weten dat ze hem 's nachts soms kwam verleiden.
De vooroorlogse huizen, gebouwd in opdracht van weldoener Philips, hurken met hun aardedonkere muren en kleine ramen onder enorme daken van flets oranje pannen.
Een kleine, aardedonkere cel met aan weerszijden twee stapelbedden van twee britsen elk.
De aardedonkere kamer was, na een uitzichtloze strijd tegen de verbouwwoede van de buren, met dikke plakken kurkschors bekleed.
Hill had in een lange, aardedonkere gang een twaalftal projectors aangebracht die geactiveerd werden door sensoren.
- aardedonkere schaduwen
- aardedonkere wolken
Wat waren die aardedonkere schaduwen? En die zwarte littekens in dat diep ondergesneeuwde gebied? Die overal bewegende lichten? Secondenlang overwoog hij te vluchten. Hij herkende de gestalte van zijn moeder die met een zaklantaarn bijscheen, toen zijn broer, die met een pikhouweel de harde bovenlaag verbrijzelde, in paniek, en met een schop de harde plakken grond wegdroeg.
Sommige glazen kantoren zijn voorzien van zonweringen die automatisch reageren op de hoeveelheid zonlicht. Het zijn ondingen die bij wisselend bewolkt weer voortdurend op en neer gaan en nog naar beneden zijn als het buiten alweer regent uit aardedonkere wolken.
- een aardedonkere weg
Ten slotte bereikte ik een aardedonkere polderweg, met links en rechts kromme, lage knotwilgen, die als oeroude dwergen de wacht hielden langs de sloten, waarvan het water rimpelloos de sterrenhemel weerspiegelde.
aardedonker 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Het aardedonker…
is duisternis
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] kenmerkt zich door het totaal ontbreken van licht
Algemene voorbeelden
Als wij in een wilde bui besluiten, zoals in onze vlegeljaren, om 's avonds laat in een oude 404 te stappen en naar Parijs te gaan, dan hebben we geen last van de modderige paden en de deerlijke regen, nee, de koplampen verdrijven het aardedonker, we zetten de ruitenwissers aan en de radio en we nemen de weg van het abstracte asfalt met zijn strepen en symbolen, Mondriaan on the road, en midden in de nacht komen we aan in de Lichtstad.
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- in het aardedonker
- in het aardedonker gaan zitten
- in het aardedonker meelopen naar iets
- in het aardedonker scharrelen door iets
- in het aardedonker schuiven naar iets
- in het aardedonker zitten
- in het aardedonker zoeken
Huber ligt op haar rug, nauwelijks zichtbaar in het aardedonker van een scène die slechts verlicht wordt door enkele blauwe wandlampjes.
Somber, somber, somber had hij het feestterrein verlaten. In het aardedonker scharrelde hij tussen de bomen van Zeven Morgen door.
In het aardedonker zocht hij zijn weg naar de keuken.
Druipend en dampend, vooral stinkend, bevind ik mij in aardedonker, zonder besef van hier, of van daar, van nu, van straks, van vroeger, van ooit, van leven, van dood, van voormaals of namaals of nevenmaals.
Bevend ging ze zitten in het aardedonker en tastte in de zak van haar eens witte schort naar de ulevel die ze uit het kastje van een patiënt [...] had gehaald.
De eerste maal dat hij hier was, waren de gordijnen gesloten geweest en in het aardedonker had alleen de lamp hoog boven de tafel gebrand.
Voor ik het goed en wel besefte was ik al bezig een trap te beklimmen: een van die handelingen die ook in het aardedonker probleemloos uit te voeren zijn, wat Freuds theorie over trappen en seks lijkt te staven.
We zijn meegenomen voor onze eigen veiligheid zo vertelden ze en voor controle van onze bedoelingen en we moesten in het aardedonker over een glibberig pad meelopen naar een huisje hogerop in de bergen waar we de eerste nacht hebben doorgebracht.
Hij hing de zwaar geworden handdoek om zijn hals en schoof in het aardedonker weer wat dichter naar het gehijg toe, dat hem lokte uit verschillende mannenkelen tegelijk.
Het kan toch niet gewoon genoemd worden dat men zichzelf in het aardedonker duwend tegen een wildvreemde kamerwand aantreft.
De vrouw stond nog steeds onder de lamp. Nu keek ze op als hoorde ze gerucht en keek naar buiten en hem recht aan! Dat was natuurlijk volslagen onmogelijk. Hij zat hier in het aardedonker en ze was minstens honderd meter van hem verwijderd. Tussen hen in lag een straat, twee balkons en twee vuistdikke ruiten.