ademloos


ademloos 1.0

zonder adem; buiten adem

Algemene voorbeelden


Badend in zijn zweet schrok hij wakker, ademloos en uitgeput, alsof hij onder een knekelberg levend lag begraven.

Martha, Lut Ureel,

ademloos 2.0

met ingehouden adem; zonder adem te halen; zo geboeid of gespannen dat men vergeet adem te halen

Combinatiemogelijkheden


met werkwoord


  • ademloos blijven staan
  • ademloos lezen
  • ademloos luisteren
  • ademloos kijken
  • ademloos stilstaan
  • ademloos toehoren
  • ademloos toekijken
  • ademloos uitkijken naar
  • ademloos volgen
  • ademloos wachten
  • ademloos zijn

Dan zie ik dat het een vlinder is met vleugels zo groot als mannenhanden. Ik maak een grijpbeweging maar ik heb de moed niet om hem te vangen. Die verschijning. Ademloos blijf ik daar staan terwijl dat beest om me heen fladdert.

De kus, Jan Wolkers,

Arend had haast ademloos geluisterd en bij elk woord was zijn bewondering voor de man gegroeid, die voortdurend op een vertrouwelijke toon tegen hem had gepraat.

Arend, Stefan Brijs,

Zo lazen woensdagmiddag in het gebouw de leraren Aly Hilberts, Rob van Ockenburg en Wim Veldman uit het met de gouden griffel bekroonde jeugdboek van Paul Wiegel 'Het nachtverhaal' voor. Veertig kinderen hebben er ademloos naar geluisterd.

Meppeler Courant,

Het publiek hoorde ademloos toe bij 'Coventry Carol', dat ingetogen en in mooie volzinnen werd gezongen.

http://www.vocalise.nl/Recensie_Edesepost_Kerstconcert_Ede.html,

Hij likt langs de rand van het papiertje en strijkt de sigaret dicht. Ik kijk ademloos toe. Gerard is een tovenaar.

De handschoen, Michel Dedain,

De schaakwereld kijkt intussen ademloos uit naar de volgende clash tussen Karpov en Kasparov: de zesde.

De Standaard,

Lenin's Tomb lees je om een andere reden ademloos. Het toont hoe de geschiedenis, na decennia van brak water, plotseling in een stroomversnelling kan raken, met alle onvoorspelbare gevolgen van dien.

NRC,

Ademloos volgen de kinderen in de zaal de vechtpartij met Knar, die niet wil vertellen waar Knuffel is.

Meppeler Courant,

Ik sta werkelijk even ademloos te wachten tot er wat gebeurt, idioot die ik ben.

Hubert, Jules Grandgagnage,

Over de liefde kan je enkel goed spreken vanuit de grootst mogelijke teruggetrokkenheid, wanneer je ademloos bent en het je aan alles ontbreekt.

Tijdens de maaltijd ben ik opgestaan, Christian Bobin,

met bijwoord


  • haast ademloos

Arend had haast ademloos geluisterd en bij elk woord was zijn bewondering voor de man gegroeid, die voortdurend op een vertrouwelijke toon tegen hem had gepraat.

Arend, Stefan Brijs,

met tegenwoordig deelwoord


  • ademloos luisterend
  • ademloos wachtend

De verhalenverteller keek naar de ademloos luisterende menigte.

Minnares van de duivel, Naima el Bezaz,

Beiden hielden wij ons stil, ademloos wachtend en we luisterden angstig naar het vrije schot uit een vooralsnog onzichtbaar karabijn.

De lange geboorte, Lut Ureel,

ademloos 3.0

waarbij men vergeet adem te halen; waarbij men de adem inhoudt

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 3.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • ademloze belangstelling
  • ademloze bewondering
  • ademloze verwachting
  • ademloze verwondering

De aanleiding is één muis, die [...] langs het snoer van de televisie klimt, even rustig op het toestel blijft zitten en van daar naar de vensterbank gaat om het speciaal neergelegde voedsel te eten. Dan begint, soms onder de ademloze belangstelling van een toevallige bezoeker die dit niet had verwacht, het dolle rennen over de vensterbank, soms volgt een kleine klimpartij in het gordijn, en dan ten slotte weer het vertrek naar het geheime hol.

Betrekkelijke kleinigheden, H.J.A. Hofland,

Ze ging naar de slaapkamer en trok de zwarte jurk aan, de schoenen met de hoge hakken en de pushup-beha [...]. Geen half werk, dacht ze en maakte haar gezicht zorgvuldig op. Zo ontving ze Arthur toen die thuiskwam. 'Mijn god,' zei hij, in ademloze bewondering. Groter compliment kon hij haar niet maken.

Niet doen Agnes, Peter van Straaten,

De vertoning was in hoge mate amateuristisch [...]. Toch drukte ademloze verwachting mij met haar enorme gewicht neer op mijn stoel.

Emmeke, Jan Lampo,

Het enige wat mij nog haarscherp voor de geest staat is dat ik op een namiddag in de klas zat en plotseling door de ramen links van mij [...] sneeuwvlokken zag vallen. Vreemde witte plukjes wol die langs het, in ramen verdeelde, bovenste gedeelte van de ruit voorbijdwarrelden [...]. De ademloze verwondering die hiermee gepaard ging en waardoor ik voor een ogenblik aan de beklemmende klas en de vreemde kinderen werd ontrukt, is mij sedertdien niet meer te beurt gevallen.

Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

ademloos 4.0

( Gezegd van een publiek)
zo geboeid of gespannen dat het vergeet adem te halen

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 4.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een ademloos publiek

David Oosterbaan wás het personage gevuld met zijn eigen gewicht, hij lééfde het personage tot op de grond met zijn eigen ademtocht en liet het de syllaben proeven voor hij ze plaatste in de harten van het ademloze publiek – nooit werd er gehoest als David speelde!

Een soort Engeland, Robert Anker,

In de schuur van boerderij Klein Hayema zingt tenor Nico van der Meel de Winterreise voor een ademloos publiek.

http://www.nachtvanelectra.nl/NvE2012/telegraaf.html

ademloos 5.0

zo stil dat men zelfs geen ademhaling hoort; zeer stil

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 2.0 : 5.0

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • een ademloze stilte
  • in ademloze stilte
  • een ademloos moment

Sinds enige tijd zijn ook de telefonades weer begonnen, ze neemt de haak op... stilte, zelfs geen ademen, een ademloze stilte waarin alles mogelijk is.

Een weekend in Oostende, Willem Brakman,

In ademloze stilte keken wij kinderen toe hoe mijn vader de pincet uit het doekje in zijn hand liet rollen om er vervolgens chirurgisch secuur een stukje glas mee weg te roven.

Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel, Yvonne Keuls,

Het bleef een ademloos moment stil, en toen hing ze op.

Gouden bergen, Herman Stevens,

met adjectief erachter


  • ademloos stil

De toespraak tot de hoofden van Lebak uit Max Havelaar, voorgedragen door Josse de Pauw voor een ademloos stille zaal.

De Standaard,