adobe 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Adobe…
is een bouwmateriaal; is een stof
- [Ingrediënt] bestaat uit in de zon gedroogde klei, zand, water en vaak ook mest, stro e.d.
- [Functie] dient voor het maken van huizen, hutten, gebouwen e.d.; wordt gebruikt als pleisterwerk om gaten te dichten
- [Plaats] wordt en werd vooral gebruikt in Zuid- en Midden-Amerika, het Midden-Oosten, Noord- en West-Afrika, Zuid- en Midden-Amerika en verder ook in het zuiden van de Verenigde Staten, in het gebied rond de Middellandse Zee en in sommige delen van Azië
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is relatief goedkoop, maar niet bijzonder duurzaam; absorbeert de warmte overdag en geeft die 's nachts weer af
Algemene voorbeelden
Aarde is een van de oudste bouwmaterialen ter wereld. Naar schatting vijftig procent van de mensen woont anno 2000 nog in huizen die voor een deel of geheel uit in de zon gedroogde aarde (adobe) bestaan [...]. Het woord adobe zou dan ook een verbastering zijn van het Arabische woord "atob" dat zoiets als natte modder of blubber betekent, of van het Arabische woord "atubah" dat baksteen betekent.
Adobe is sinds jaar en dag het eenvoudigste en goedkoopste materiaal waar we huizen van bouwen. Geschikte aarde en water zijn vrijwel overal gratis verkijgbaar. Ook de energie die wordt gebruikt om adobe te 'bakken' wordt gratis door de zon geleverd.
Adobe heeft goede thermische eigenschappen. Overdag kan het veel warmte opslaan die 's nachts vrijgegeven wordt.
Stenen gebakken in ovens - bakstenen - zijn harder en duurzamer dan adobe, maar voor het bakken ervan is veel (dure) brandstof nodig. Bovendien zijn veel grondsoorten niet geschikt voor het maken van bakstenen.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- barsten
- verdragen
Adobe met veel klei is minder sterk, barst sneller tijdens het drogen maar verdraagt wel meer water. De meeste grondsoorten bevatten te veel klei en dan is het noodzakelijk er zand aan toe te voegen.
als object bij een werkwoord
- adobe gebruiken
Adobe is waarschijnlijk voor het eerst gebruikt als een soort pleisterwerk om de gaten in primitieve constructies van takken of stenen dicht te maken. Dat aarde wordt gebruikt om muren te dichten - Midden-Amerika spreekt van "barjareque" - klinkt ons niet vreemd in de oren en dit gebruik komen we dan ook nog op veel plaatsen op onze aardbol tegen.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: met
- adobe met veel klei
Adobe met veel klei is minder sterk, barst sneller tijdens het drogen maar verdraagt wel meer water. De meeste grondsoorten bevatten te veel klei en dan is het noodzakelijk er zand aan toe te voegen.
in voorzetselgroep
- met adobe gebouwd
Bij aardbevingen worden gebouwen die met adobe gebouwd zijn snel beschadigd.
- gebouwen van adobe
- huizen van adobe
Aan het einde van de twintigste eeuw vinden we de meeste gebouwen van adobe in het zuiden van de Verenigde Staten, in Zuid- en Midden-Amerika, in het gebied rond de Middellandse Zee, in Noord- en West-Afrika, in verschillende delen van Azië en in het Midden-Oosten.
Volgens Paul Graham McHenry, een Amerikaans ingenieur die regelmatig met adobe werkt en daarin is gespecialiseerd, bevinden de oudste huizen van adobe zich in het Midden-Oosten.
Vooral in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, Zuid-Amerika en het zuidwesten van Noord-Amerika en Spanje zijn gebouwen van adobe te vinden.
- het gebruik van adobe
Naast het gebruik van bakstenen en adobe is er nog een andere aarde-techniek, die we "rammed earth" gestampte aarde noemen, of in het Frans "pise". Hierbij wordt vochtige aarde net zo lang in een kist samengeperst tot een keiharde structuur ontstaat.
- gemaakt van adobe
- van adobe gemaakt
Dorpen zijn we niet gepasseerd, tenminste niet die eerste dag. Wel een enkele maal twee of drie huizen bij elkaar, gemaakt van adobe, vochtige klei van dezelfde kleur als de aarde onder het stekelige gras en het dunne struikgewas, aan de binnen- en aan de buitenzijde gestreken tegen een vlechtwerk van takken.
Van adobe gemaakt waren ook de kapelletjes langs de wegkant, die op grotten leken, wat ook de bedoeling bleek te zijn. Er zijn tienduizend grotten van Lourdes in Brazilië, nagemaakt in miniformaat.
Tijdens de aardbeving in Bam op 26 december 2003 werd het grootste gebouw ter wereld gemaakt van adobe, de citadel van Bam zwaar beschadigd.
met ander, nevengeschikt substantief
- bakstenen en adobe
Naast het gebruik van bakstenen en adobe is er nog een andere aarde-techniek, die we "rammed earth" gestampte aarde noemen, of in het Frans "pise". Hierbij wordt vochtige aarde net zo lang in een kist samengeperst tot een keiharde structuur ontstaat.