asbak


asbak 1.0

afbeelding

Bron: enda_001
( CC BY-NC 2.0 )

voorwerp waarin rokers de as en de peuken van hun rookwaar kunnen deponeren

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een asbak…

is een voorwerp

  • [Constructie] bestaat in een open en in een gesloten vorm, waarvan de laatste het voordeel heeft dat hij minder stinkt
  • [Materiaal] kan van veel verschillende materialen gemaakt zijn, bv. steen, hout, metaal, kristal, porselein of aluminium
  • [Functie] dient om er as en peuken van rookwaar in op te vangen
  • [Gebruiker] wordt gebruikt door rokers
  • [Overige] is soms een voorwerp dat niet specifiek als asbak is gemaakt, maar wel als zodanig kan fungeren, bv. een leeg doosje, een blikje, een schoteltje of een bord

Algemene voorbeelden


Elk meubel, elke vaas, de lampen, de asbakken, alles is met zoveel zorg gekozen, met zoveel liefde voor het materiaal vervaardigd dat het ontroert.

Werk, Josse De Pauw,

Alle asbakken werden uit de gele treinstellen gesloopt.

NRC,

Combinatiemogelijkheden


als subject bij een werkwoord


  • roken
  • smeulen
  • uitpuilen

Als de asbak blijft roken trekt hij hem open, buigt eroverheen en laat er een vette klodder spuug in neer en drukt hem dan weer dicht.

De kus, Jan Wolkers,

'Het stinkt beneden, de asbak is gaan smeulen.'

De aanslag, Harry Mulisch,

De technicus, die me tijdens de opnamen meestal de laatste Turkengrappen vertelde, was doodstil, de asbak puilde uit en zijn gezicht werd roder.

Nette mensen in een nieuwe tijd, Hans van der Kamp,

als object bij een werkwoord


  • een asbak aanbrengen
  • een asbak afwassen
  • een asbak brengen
  • een asbak gebruiken
  • een asbak halen
  • een asbak hebben
  • een asbak ledigen
  • een asbak leeggooien
  • een asbak leegkloppen
  • een asbak leegmaken
  • een asbak legen
  • een asbak meebrengen
  • een asbak openen
  • een asbak opentrekken
  • een asbak neerzetten
  • een asbak pakken
  • een asbak presenteren
  • een asbak reinigen
  • een asbak schoonmaken
  • een asbak schoonspoelen
  • een asbak verplaatsen

Eerst wist hij niet hoe die daar was gekomen, want toen hij was opgehouden met roken had hij de kinderen alle asbakken laten leegmaken, ook die van de auto.

Lucky Strike, Gie Bogaert,

'Alvorens het werk te beginnen maak ik mijn bureau schoon. Als ik daarbij fluit of het hoofd wieg gaat het nog goed. Maar als ik ook nog mijn asbak schoon ga spoelen in de keuken, wordt het gevaarlijk.'

Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

Ze moeten asbakken gebruiken om hun sigaretten uit te duwen en niet de armen van de dochters zodat deze verplicht zijn lange mouwen te dragen in de zomer.

Sierens & Co, Arne Sierens,

'Geacht publiek', riep Ikke plechtig vanaf de tweede trede van het trapje, 'gelieve tijdens het rijden te blijven zitten, tenzij u wil roken, want zoals u weet mag u in een doubledecker alleen op de bovenverdieping roken, alwaar de nodige asbakken zijn aangebracht.'

Pagadders, Leo Geerts,

'Ik ben bang dat ik geen asbak meer heb.'

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

'Moeder! Breng ook een asbak mee!'

Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

De uitgezaagde houten negerboy die er naast stond en onderdanig een asbak presenteerde.

De natte gemeente van Koos Tak, Rijk de Gooijer & Eelke de Jong,

In de kamer legde hij de hoorn naast het toestel, stak met bonzend hart een sigaret op, haalde een asbak, wachtte nog enkele seconden en strekte toen zijn hand uit naar de hoorn.

Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

Machance brengt hem een asbak.

De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

Ze zette de asbak neer en priegelde met een potlood iets op een papiertje.

Morgenster, Jaap Scholten,

Als we weer doorrijden steekt hij een sigaartje op, trekt de asbak in de rugleuning open en krijgt een lading cork-tipped sigarettepeuken over zijn schoenen.

De kus, Jan Wolkers,

Hij strekte de rug, keek rond met een blik die beheersing uitstraalde, beheersing die de vrucht was van een jarenlang meesterschap in een geheime, dodelijke, oosterse vechtkunst, hij verplaatste de asbak twee centimeter naar links om een evenwichtiger compositie te bewerkstelligen op zijn tafel en hij rolde met grote kundigheid een uitstekend shagje.

Rupert: een bekentenis, Ilja Leonard Pfeijffer,

Ik opende het portier en klopte de asbak leeg op de stenen.

Sp!ts,

Vervolgens werd mij met klem verzocht om mijn rook niet langer recht vooruit te blazen en na iedere sigaret de asbak af te wassen en tenslotte was het magische moment daar.

Meek stopt met roken, Jan Luik,

Ik opende de asbak en het was duidelijk dat daarin nog nooit een sigaret uitgedrukt was.

Mank, Herman Brusselmans,

Hij pakt de asbak van de vensterbank.

De jongen die alles goed wou denken, Ben Faccini,

Van de gelegenheid maakten Truus en ik gebruik om tafels af te ruimen, asbakken te ledigen en glazen te spoelen, want over een halfuurtje zou de toeloop beginnen.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

Ruim kantine en bar op, veeg bar en tafeltjes schoon, asbakken legen in de asemmer, NIET in de vuilnisbak.

http://www.thevictory.nl/leden_senioren_barreglementen.php

Asbakken leeggooien en reinigen met papieren servetje.

Opwaaiende zomerjurken, Oek de Jong,

met adjectief ervoor


  • een brandveilige asbak
  • een groene asbak
  • een grote asbak
  • een halfvolle asbak
  • een immense asbak
  • een kleine asbak
  • een kunstzinnige asbak
  • een lege asbak
  • een manshoge asbak
  • een overvolle asbak
  • een rode asbak
  • een schone asbak
  • een stoffige asbak
  • een vieze asbak
  • een volle asbak
  • een zware asbak
  • een zwarte asbak
  • een blikken asbak
  • een chroomstalen asbak
  • een chromen asbak
  • een geelkoperen asbak
  • een glazen asbak
  • een hoornen asbak
  • een jade asbak
  • een keramieken asbak
  • een koperen asbak
  • een kristallen asbak
  • een marmeren asbak
  • een metalen asbak
  • een porseleinen asbak
  • een tinnen asbak

Met een zware asbak van dik glas sloeg zij op de deur in, tot hij opendeed.

Mooie dingen, Lilian Faschinger,

'Waarom probeer je het niet met rattengif,' zei zijn vader en hij drukte zijn sigaret in een zwarte asbak uit.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Ik kan me gerust voorstellen dat als Boudewijn een pijpje had opgestoken zij meteen van haar kloten begon te maken over vieze asbakken en rook in de gordijnen.

Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

Zijn kamer is rommelig maar niet vuil: volle asbakken, lege bierflessen, door een kier van een deur een onopgemaakt bed.

Het blauwe meisje en de andere kleuren van de verschrikking, Greta Seghers,

Wat gedacht van porseleinen asbakken exclusief voor het Vaticaan gemaakt door Limoges.

De Standaard,

Ik duwde de sigaret uit in de rode asbak, en ik verliet het kamertje.

De droogte, Herman Brusselmans,

Ze wenkte de ober die onmiddellijk een schone asbak kwam brengen en de volle meenam.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

Op haar nachttafeltje bevindt zich een stoffige asbak [...], waarin twee loden bikkels liggen.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Strobbe zal wel een paar vragen hebben gehad als hij in z'n woonkamer twee halve tequila's en twee uitgebrande sigaretten op een tinnen asbak aantrof.

Mank, Herman Brusselmans,

Voorzichtig duwt hij zijn sigarettepeukje uit in een overvolle asbak.

Hete zeeprikkels, Andreas Roels,

Affiches waarop kunstenaars hun versie hebben gegeven van het pakje sigaretten, liggen in de buurt van kunstzinnige asbakken van onder meer de ontwerper Philip Starck.

NRC,

De ober schonk thee in en zette een lege asbak op tafel.

Minnares van de duivel, Naima el Bezaz,

Bij de ingang van elk bank- of ander kantoorgebouw staan manshoge asbakken in beton.

De Standaard,

Ik pakte een grote marmeren asbak van tafel en zei: 'Doe vooral wat je niet laten kunt maar dan is deze voor jou.'

http://www.terrorworld.net/kranten/1999/trouw1999_9okt.html,

Mijn sigaret druk ik langzaam en weloverwogen uit in de metalen asbak.

http://www.amsterwitched.nl/

Daar stonden een koperen bloemenbakje met drie primula's erin, een immense asbak en een vaasje met drie, nee wel vier plastic rozen op een kanten kleedje.

Mooi was Maria, Marijke Höweler,

Ze zag de brief in een prachtige jade asbak tot as vergaan.

Een hete ijssalon, Heere Heeresma,

Ik doof de sigaret in de driehoekige keramieken asbak aan mijn linkerkant.

In rook opgaan; Nestor, het mes van de profeet, August Thiry,

Moeilijke fijnregeling van de verwarming-verluchting, belachelijk kleine asbak (al is niet-roken in de wagen inderdaad te verkiezen).

De Standaard,

Zij drukte haar sigaret uit in een koperen asbak die Louis niet eerder had gezien.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

Generaal Dossogne gooide de telefoon op de haak, leunde achterover in zijn fauteuil, drukte zijn sigaret uit in de kristallen asbak en stak een nieuwe op. Na de eerste trek die hij diep in zijn longen zoog, tastte hij even onder zijn oksel: zijn hemd was droog.

Drugs, Jef Geeraerts,

Terwijl hij mij en zichzelf alweer bijschonk en ik mijn sigarenpeuk in een gigantische geelkoperen asbak uitdrukte, begon mijn hoofd te tollen.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

'Ik weet niet wat ik met u zal aanvangen,' zegt ze en ze wrijft met haar half opgerookte sigaret langs de binnenkant van de glazen asbak.

Herinneringen aan moeder aarde, Johan Tykens,

Ze drukt haar sigaret kort en driftig uit in de groene asbak en kijkt hem aan.

Alle verhalen, Manon Uphoff,

'Dit is dynamiet!' fluisterde ze, en meteen begon ze het boven de grote asbak in heel kleine stukjes te scheuren.

Verdwaalde post, Walter van den Broeck,

Haar hoofd bevond zich bij het voeteneinde, waarnaast haar taperecorder en een halfvolle asbak stonden.

Avonturen op Ibiza, Theo Kars,

Als ze terugkomen wordt er druk ingeslagen: assegaaien en maskers, amuletten, tapijten, toverzalfjes, hoornen asbakken.

NRC,

Zijn er brandveilige asbakken (van metaal en met een dubbele rand) in gebruik?

http://www.alkmaar.nl/gemeente/index.htm

Het lijkt wel of ze troost vindt in deze oude ruimte met trotse kampioenen aan de muur, met deuken in blikken asbakken op bekraste tafels, met door zwaardplanten uiteengereten zonlicht waarin spikkeltjes stof hangen, met het vreemde en toch vanzelfsprekende parfum van eau de cologne vermengd met verschaald bier.

Kras, Peter Terrin,

Ik doofde m'n peuk in de chromen asbak.

De droogte, Herman Brusselmans,

Een bezoek aan de Zwolse vlooienmarkt levert altijd wel iets op. Voor de een is dat die chroomstalen asbak uit de vijftiger jaren, voor de ander is dat een bijzonder dertientands tandwiel om de Puch van zijn zoon mee op te kunnen voeren.

Meppeler Courant,

met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


  • een overstromende asbak
  • een rondvliegende asbak
  • een stinkende asbak
  • een uitpuilende asbak
  • een walmende asbak

Hij zet een pak melk aan zijn mond en overziet het slagveld van zijn geest, alsof er een ontploffing heeft plaatsgevonden en vervolgens alles weer bij elkaar is geveegd: overal foto's, op tafel, op stoelen, op de grond en verder flesjes bier, een jeneverfles zonder dop, twee volle walmende asbakken, afgebrande lucifers en woest uit een kladblok gescheurde blaadjes die met onleesbare en vaak deerlijk gevlekte hanenpoten zijn volgeschreven.

Een soort Engeland, Robert Anker,

Onderzoeksrechter Pepermans bekijkt een reeks zwart-witfoto's van Bockstaels gekneusd gezicht en klopt dan zuchtend de koude as uit zijn pijp in de uitpuilende asbak op zijn bureau.

Cargo, Patrick Conrad,

'Het is zeer te betreuren dat een personeelslid een rondvliegende asbak tegen zijn hoofd kreeg,' vindt de bedrijfsleider.

Meppeler Courant,

Sigaret in de mondhoek en niet ophouden met praten, rokende mevrouwen met opgetrokken neus, stinkende asbakken, schrijvers die zo nodig moeten roken om te kunnen schrijven, Belgische topatleten in spe die een sigaretje opsteken na een rondje lopen.

Fumée d'observations, Peter Pauwels,

De damp uit de douchecel dreef overal rond en ze liep de slaapkamer in waar het benauwd rook naar verschaalde sigarettenrook en peuken uit de overstromende asbakken op de kastjes aan beide zijden van het bed.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • een gechromeerde asbak
  • een omgevallen asbak
  • een verchroomde asbak
  • een volgerookte asbak
  • een zelfgeboetseerde asbak

Egaal? Allerminst. Symmetrie? Als een handgemaakte kopie; een zelfgeboetseerde asbak. De onvolkomenheden worden geprezen met speciaal hiervoor uitgevonden woorden als: eigen of karakteristiek.

Drie theaterteksten, Esther Gerritsen,

Daarna legde hij ze in een verchroomde asbak.

Hier ben ik, Donald Niedekker,

Vijftien uur later zat hij bij een volgerookte asbak en tussen de broodjeskruimels, naar het uitslagenbord te kijken.

Het beleg van Brussel, Frans Verleyen,

We doofden onze sigaretten in een gechromeerde asbak.

De droogte, Herman Brusselmans,

In het woongedeelte staan vuile borden op de grond, daar liggen kranten en proppen papier, lepels en vorken naast een onopgemaakt bed, een omgevallen asbak, de sigarepeuken liggen links en rechts in het rond.

De steen der wijzen, J.M.A. Biesheuvel,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: met

  • een asbak met (uitgedrukte) peuken
  • een asbak met zand

Terwijl boven het bed de laatste rookslierten verwaaien, werpt Bas een blik op het nachtkastje met de asbak met peuken, het glas, de lege wijnfles.

De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

Niet alleen op het bureau maar overal in de kamer stonden asbakken met uitgedrukte peuken.

Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

Naast dat bordje staat demonstratief een flinke asbak met zand erin, zodat passanten sigaretten en sigaren ter plekke kunnen doven.

de Volkskrant,

  • een asbak met een molen
  • een asbak met hakenkruizen

Ik doofde m'n sigaret in de asbak met de molen.

Mank, Herman Brusselmans,

Op de homepage staat nu dat de aangeboden artikelen in de winkel van Kniest, zoals legeruniformen van kampbewaarders en asbakken met hakenkruizen 'alleen voor verzameldoeleinden zijn bestemd'.

http://www.cidi.nl/html/antisem/asr-nl-04.frameset.html,

Voorzetsel: van

  • een asbak van bakeliet
  • een asbak van glas

Met een zware asbak van dik glas sloeg zij op de deur in, tot hij opendeed.

Mooie dingen, Lilian Faschinger,

Terwijl ik tastend langs de deurpost naar de schakelaar zoek zie ik de asbak van bakeliet voor me die Bob me op mijn achttiende verjaardag gaf.

De kus, Jan Wolkers,

met substantief ervoor


  • een stapel asbakken

Madame Mathieu wijkt uit, overdreven bezorgd, en stoot daarbij een stapel asbakken om.

De Standaard,

voorafgegaan door als


  • als asbak dienen
  • als asbak dienstdoen
  • als asbak gebruiken

De yoghurtpotjes die als asbak hadden gediend, werden in krantenpapier gewikkeld, in een plastic zak gestopt en diep in de vuilnisbak geduwd.

Blanco, Peter Terrin,

Frans had een leeg doosje meegenomen, dat hij als asbak gebruikte, Maarten rookte een pijp.

Het Bureau. Dl. 6: Afgang, J.J. Voskuil,

Ze voelden aan of zij elk een avond lang als asbak dienst hadden gedaan.

Iedereen kan het, Christophe Vekeman,

overig


  • een asbak vol peuken
  • een asbak vol schillen
  • een asbak vol stompjes
  • een asbak boordevol peuken
  • een asbak boordevol schillen
  • een asbak boordevol stompjes

Van het wijnglas en de bijna lege fles op tafel naar de borden met broodkruimels en etensresten, de asbak vol peuken, de lege blikjes, en de muur van dozen vol winkeldochters uit haar vorige leven, hun leven, afgedekt met een laagje gordijnen, jassen en verkreukeld wasgoed.

De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

Een druipkaars flakkerde in een zilveren kandelaar, naast een asbak vol peuken.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Je ziet nog geen enkele reden om ermee op te houden en je blijft dus lezen tot diep in de nacht, of luisteren of kletsen of gewoon maar wakker zitten en staren naar de met nacht dichtgeplakte venster waar jezelf en je kamer en je puisten en je zweet en je angst en je zaad en je wierook in weerspiegeld staan, de vlekken op het tapijt, de sigarettepeuken, de lege bierflesjes, de platen de boeken, de asbakken vol schillen, en plastic dat stinkt en half gesmolten is.

Verzameld proza, Jotie T'Hooft,

Het bed onopgemaakt, op het nachtkastje een asbak boordevol peuken.

Het damesorkest en andere stadsverhalen, Herman Pieter de Boer,

Vaste verbindingen


Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


asbak 1.1

zware roker; iemand die veel rookt
Als scheldwoord.

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een asbak…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] rookt veel en ruikt daardoor naar rookwaar

    Algemene voorbeelden


    Volwassenen stonken erger als ze hun tanden nog niet hadden gepoetst. Ze rookte ook te veel. Oude zure asbak, laat me met rust.

    Het wil nog maar niet zomeren, Hannes Meinkema,

    In september had hij een plaatsgenoot mishandeld, omdat deze 'een asbak' zou zijn.

    Meppeler Courant,

    asbak 2.0

    bak om as in op te vangen; opvangbak voor as

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een asbak…

    is een bak

    • [Leden] maakt deel uit van een apparaat waarin hout of andere brandstoffen verbrand worden, bv. een vuurkorf, een barbecue of een haard
    • [Functie] dient voor het opvangen van as

      Hoofdsemagram: bak


      Algemene voorbeelden


      In het metaalatelier wordt uw haard op maat gemaakt volgens uw wensen. Inbouwhaarden Don-Bar en Stûv, voorzethaarden arc: volmaakte vormgeving. Sierschouwen in natuursteen: stijl of modern. Alle toebehoren, onder meer vuurkorf met asbak, antigenstergordijn, vonkenscherm op maat.

      http://www.atgids.be/rubrieken/binneninr.html