beleg 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een beleg…
is een toestand
- [Duur] kan lang duren; kan soms jaren aanhouden
- [Activiteit of handeling] gebeurt door het omsingelen van een stad of vesting met het doel haar in te nemen
- [Handelende persoon] wordt uitgevoerd door een vijandig leger
- [Ondervinder] is het belegeren van een stad of vesting; treft vaak een opstandige stad of vesting, waarbij die van de buitenwereld afgezonderd wordt en tot overgave gedwongen wordt
Algemene voorbeelden
Verloop van het beleg en de verdediging van de Citadel [...]. Op de opeising van de Citadel door Gérard antwoordde generaal Chassé fier en beslist: "Ik geef de Citadel niet over, voordat alle verdedigingsmiddelen zijn uitgeput!" Voorts eiste hij onmiddelijke staking der aanvalswerken. Toen de Fransen hiermee toch doorgingen en met niet minder dan 5000 man, opende de Citadel op 30 november het vuur uit de bastions.
"Een beleg heeft de intentie een stad militair te wurgen, de toegang tot de stad te verhinderen en in het algemeen om de stad op de knieën te dwingen", aldus Unprofor-woordvoerder Barry Frewer gisteren.
Het had hem verbaasd hoe onverbiddelijk de mensen in de belegerde stad aan hun dagelijkse gewoontes bleven vasthouden. Het beleg duurde nu al ruim een jaar, maar nog steeds schonk zijn vrouw om drie uur 's middags de thee uit en verwachtte zij hem om zeven uur voor het eten, al was het iedere dag onzeker of er wel wat te eten viel, of hij weer heelhuids thuis zou komen.
Het beleg van Oostende is vermaard omdat de stad 3 jaren - van 1601 tot 1604 - heeft kunnen standhouden tegen de Spaanse overmacht. In militaire kringen is het beleg tevens bekend omwille van de talrijke nieuwe verdedigings- en aanvalstechnieken, evenals van de nieuwe wapens die er werden uitgedacht en uitgetest.
De situatie in de streek was niet meer zo rooskleurig: er was weinig werk, vreemde troepen plunderden wat ze niet krijgen konden, drie jaar geleden moest de stad nog een beleg van de Fransen doorstaan.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- het beleg opbreken
- het beleg opheffen
- het beleg slaan voor
Ambiorix sloot vriendschap met de kampcommandant Sabinus en Cotta, wist ze op zeker moment het legerkamp uit te praten en nam ze gevangen. Vervolgens overviel en vernietigde hij het legioen. Na dit succes sloten omwonende volkeren als Nerviërs, Menapiërs en Atuatukers zich bij hen aan en sloegen ze het beleg voor een ander legerkamp.
Het beleg werd vorige donderdag formeel opgeheven.
Roelof van zijn kant wist ook het vertrouwen van de bisschop te verwerven en dat bleek toen de stad Groningen belegerd werd door de Hertog van Saksen. Hij werd afgevaardigd naar Graaf Edzard van Oostfriesland om te bemiddelen tussen de Saksische bevelhebbers om het beleg op te breken.
met adjectief ervoor
- het Spaanse beleg
Tijdens het eerste Spaanse beleg in de Tachtigjarige Oorlog (dat afliep in mei 1574) vestigde de Spaanse legeraanvoerder Valdez zijn hoofdkwartier in Leiderdorp.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- het 3,5 jaar durend beleg
Een internationaal tribunaal voor oorlogsmisdrijven in Den Haag stelde vrijdag Djukic in staat van beschuldiging wegens het beschieten van burgerdoelwitten tijdens het 3,5 jaar durend beleg van de Bosnische hoofdstad Sarajevo.
met voorzetselgroep
- het beleg van Leiden
- het beleg van Oostende
- het beleg van Sarajevo
- het beleg van de stad
Het beleg van Leiden, 1574. In de zestiende eeuw is er nog geen Nederlandse staat. De Nederlanden behoren tot het Spaanse rijk onder koning Filips II, die het bestuur centraliseert vanuit Madrid. Enkele stadhouders komen tegen hem in opstand en sluiten de stadspoorten. Filips stuurt troepen om deze steden te belegeren en door uithongering tot overgave te dwingen.
Het beleg van Oostende is vermaard omdat de stad 3 jaren - van 1601 tot 1604 - heeft kunnen standhouden tegen de Spaanse overmacht.
Een Frans voorstel om de Bosnische Serviërs te dwingen de stellingen rond Sarajevo binnen twee weken te verlaten, werd onder Britse druk afgewezen. De Raad van ministers van buitenlandse zaken van de Europese Unie zei dat het beleg van Sarajevo "onmiddellijk" moet worden opgeheven, maar noemde daarvoor geen tijdstip.
Ze trokken hun zware wapens terug tot op een voorgeschreven afstand van Sarajevo en het beleg van de stad werd na bijna drieënhalf jaar eindelijk opgeheven.
in voorzetselgroep
- tijdens het beleg
Tijdens het beleg zijn door de vele leden der bezetting talloze staaltjes van moed en trouw gegeven, zowel bij de uitvallen als bij de dienst binnen de citadel.
Vaste verbindingen
beleg 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Beleg…
is materiaal; is een stof
- [Functie] dient ter bescherming of versiering
- [Plaats] wordt aangebracht op een oppervlak
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een bepaald materiaal; is een bepaalde stof
- [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld ivoor als materiaal waarmee de toetsen van een klavier belegd zijn
Algemene voorbeelden
In het gehele orgel (kassen met balustrade) werd o.a. 20 m3 mahoniehout verwerkt (Sipo- Mahonie). Het beleg van de ondertoetsen is elpenbeen met inlegwerk van Braziliaans palissanderhout.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
beleg 3.0
Bron:
Martijn van Exel
(
CC BY-SA 2.0
)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 2.0 : 3.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Beleg…
is voedsel
- [Smaak] is hartig of zoet
- [Functie] dient om op brood te leggen of te smeren; maakt brood lekkerder en verhoogt de voedingswaarde
- [Gebruikswijze] wordt vaak gelegd op een laagje boter of margarine, maar wordt ook vaak zonder boter of margarine gebruikt; kan ook gecombineerd worden, bijvoorbeeld op een boterham met ham en kaas; kan ook gecombineerd worden met groenten en fruit
- [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld ham, worst, paté, kaas, jam, chocoladepasta, smeerkaas, enz.
Algemene voorbeelden
Beleg geserveerd op schalen: casselerrib, kipfilet, paté, rauwe ham, jonge kaas, Leidse kaas, smeerkaas, babybelletjes, gerookte zalm, gerookte heilbot, viskuit en vier soorten zoetwaren.
Het beleg kan bestaan uit vlees, vis, kaas, fruit, groenten.
Oké, een sneetje brood van 50 gram telt 100 calorieën. Dat is niet niets. Maar het kan weinig kwaad. Zeker als je een beetje matig bent met beleg.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- hartig beleg
- mager beleg
- vet beleg
- zoet beleg
Hij moest tijdens de middagpauze verplicht eerst een boterham met hartig beleg eten en dan een met zoet.
Kies liefst mager beleg. Zoet beleg kan uitzonderlijk gebruikt worden. Het bestaat hoofdzakelijk uit suiker en weinig of geen eiwitten, vitaminen en mineralen.
Eet zo'n één tot twee uur van tevoren wat licht voedsel. Brood bijvoorbeeld en geen vet beleg.
Zoet beleg: jam, stroop, honing, vruchtenhagel.
Zoet beleg: chocoladepasta, chocoladevlokken.
in voorzetselgroep
- brood met beleg
In plaats van brood met beleg kreeg ik een uitgebreide maaltijd bestaande uit: spaghetti met tomaten-champignonsaus, koude macaronisalade en gebakken aardappelen.
met substantief ervoor
- een sneetje beleg
De beloofde kalkoen bleek twee sneetjes beleg op een boterham.
met ander, nevengeschikt substantief
- brood en beleg
Er was brood en beleg en koffie en pralines en borrels, alles wat goed was tegen anorexia.