bokaal


bokaal 1.0

afbeelding

Bron: Los Angeles County Museum of Art
( Publiek domein )

grote beker op een voet, die versierd kan zijn met afbeeldingen of opschriften en vaak van glas of kristal gemaakt is (maar ook wel van metaal of edelmetaal) en die nu meestal als kostbaar kunstvoorwerp of pronkstuk dient en soms nog in de kerk gebruikt wordt, maar die vroeger rondging in een gezelschap; sierbeker op een voet
Deze betekenis komt zowel in Nederland als België voor, maar is in Nederland gebruikelijker dan in België.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een bokaal…

is een container; is een voorwerp

      Algemene voorbeelden


      Het pronkstuk is een bokaal die de Britse koning Edward VII in 1904 achterliet bij een bezoek aan het stadhuis.

      De Standaard,

      De kostbaarste zeventiende-eeuwse stukken werden gemaakt voor officiële instanties - stadsbesturen, de schutterij, gilden. Daardoor waren deze waardevolle objecten toegankelijk voor veel burgers die iets dergelijks nooit zelf zouden kunnen betalen. Bij speciale gelegenheden ging een zilveren bokaal rond waaruit iedereen dronk.

      NRC,

      In het vuur van een discussie over de Kerk, nadat men al lekker had gegeten en gedronken, pakte de afgevallen priester een grote bokaal met wijn en sprak daarover de correcte Latijnse Consecratiewoorden uit, met de bedoeling de priesterstudent te tergen.

      http://users.skynet.be/courlisius/mis.html,

      Voor een nieuw relatiegeschenk werd gekozen voor twee verschillende keramische objecten van de hand van de Zwolse kunstenaar Jan Kamphuis. Het zijn functionele geschenken, te weten een bokaal in de vorm van een schip en een handbeschilderde schotel.

      Meppeler Courant,

      De inrichting is sinds de vorige eeuw nauwelijks gewijzigd. Tegen de achterwand staat de grote kast met roemers en bokalen. Dit is slechts een deel van de zeer belangrijke verzameling glaswerk.

      http://www.slotzuylen.com/

      Veel van Ritmans zeventiende-eeuws glas is het produkt van twee verschillende makers: de glasblazer en de graveur. De eerste was gewoonlijk een anonieme handwerksman in dienst van een werkplaats in Holland, Vlaanderen, Frankrijk of Venetië; de tweede meestal een niet met name bekende amateur. Ritman bezat echter een gesigneerde bokaal van een van de bekendste van deze graveurs, Willem van Heemskerck.

      NRC,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding


      Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      bokaal 1.1

      afbeelding

      Bron: Husky
      ( CC BY-SA 3.0 )

      groot modern bierglas op een voet en met een wijde opening aan de bovenkant; ook: groot wijnglas

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een bokaal…

      is een container; is een voorwerp

          Algemene voorbeelden


          Schenk La Trappe in een wijde bokaal. Schenk, terwijl u het glas schuin houdt, langs de rand [...]. Een heerlijke combinatie bij een bokaal La Trappe Trappistenbier vormt Koningshoeven Bierkaas.

          http://www.latrappe.nl/

          De stem van Theo Offermans die tegenover inspecteur Bockstael zit en achter een bokaal blond bier zonder schuim verdwijnt, klinkt metaalachtig, artificieel, mechanisch, als een bandje op een antwoordapparaat.

          Cargo, Patrick Conrad,

          Zo zaten de vrienden eens in een groot bierhuis in de Rue de la Gaité in Parijs, een huis waar een grote lichtbol uithing zeker om duidelijk te laten zien dat men er bier tapte in buitensporig grote bokalen.

          Wie ik tegen kwam, C.J. Kelk,

          Annette draagt nog steeds de twee glazen in haar handen. Ze zijn bijna leeg nu, bokalen vol lichtgekleurd schuim.

          Nachten in Granada; Playa de Aro; Ze eten alleen de punten van de asperges, Jean Pierre Dumoulin,

          Hij had het over de witte wijn, die hij bij grote bokalen tegelijk naar binnen klokte.

          De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

          Woordfamilie


          Als deel van een afleiding


          Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          Als deel van een samenstellende afleiding


          bokaal 2.0

          afbeelding

          Bron: Woudloper
          ( Publiek domein )

          ((vooral) in Nederland)

          prijs op een voetstuk in de vorm van een beker die bij wedstrijden gewonnen kan worden
          Deze betekenis komt zowel in Nederland als België voor, maar is in Nederland gebruikelijker dan in België.

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een bokaal…

          is een prijs

              Algemene voorbeelden


              Hij kan dat eenvoudig staven omdat Ajax immers drie jaar geleden deze bokaal mocht bijzetten in de prijzenkast.

              NRC,

              Het waren dit keer allemaal leden van de organiserende ponyclub de Bosruiters die de bokalen wisten te bemachtigen.

              Meppeler Courant,

              Maar dit referendum van het weekblad Voetbalmagazine wordt gehouden op het einde van de competitie, wanneer het voetbalverzadigde publiek wordt getroffen door een inflatie aan prijzen en bokalen.

              De Standaard,

              In dat kamp is er geen belangstelling meer voor de vraag of een Griekse club voor het eerst de Europese beker zal binnenhalen. Tot nu toe is die bokaal de Griekse clubs steeds op het nippertje ontgaan.

              NRC,

              In die kwart eeuw verzamelde Sporting maar liefst tien titels, zeven nationale bekers, drie Europese bokalen en twee Europese Supercups.

              De Standaard,

              Combinatiemogelijkheden


              als object bij een werkwoord


              • een bokaal winnen

              Het restaurant won de bokaal dan ook voor de tweede keer in successie.

              Meppeler Courant,

              Bij de 12- tot 15-jarigen was het Arnold Krikken die de bokaal won met 70 punten.

              Meppeler Courant,

              Indien een land de bokaal 3 maal achter elkaar gewonnen heeft zal de bokaal in het bezit blijven van deze federatie.

              http://www.waterski.be/Blootvoet/Downloads/BeNeLux%20Rules%202010.pdf,

              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: in

              • de bokalen in de laagste klassen
              • de bokaal in de M-klasse
              • de bokaal in de Z-klasse
              • de bokaal in de zwaarste klasse

              De bokalen in de laagste klassen, de B en de L, gingen respectievelijk naar Brenda Scholing van PC Slagharen met Urbanus en Deborah de Graaff van de Sallandruiters uit Hardenberg.

              Meppeler Courant,

              Bram van Es met Holthausen Faramir van de Stroomruiters uit Beilen won de bokaal in de M-klasse en Coby Kruyssen met Chico uit Diever deze in de L-klasse.

              Meppeler Courant,

              Haar grootste opponent voor de bokaal in de Z-klasse, Tine de Vries uit het Friese Oenkerk, kwam in de Z2 met Mr. Whiskey niet verder dan 173 punten.

              Meppeler Courant,

              De Fries amazone Tine de Vries verdiende daarbij de bokaal in de zwaarste klasse.

              Meppeler Courant,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              bokaal 3.0

              afbeelding

              Bron: Teunie
              ( CC BY-SA 3.0 )

              ((vooral) in België)

              glazen pot met een wijde opening, zoals een glazen pot met schroefdeksel voor conserven, een weckpot of een grote apothekersfles
              Deze betekenis is in België de meest gebruikelijke.

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een bokaal…

              is een container; is een voorwerp

              • [Transparantie] is meestal doorzichtig
              • [Vorm] heeft een ronde vorm met een grote opening aan de bovenkant
              • [Deel] kan bijna altijd worden afgesloten, bv. met een schroefdeksel, een stop of een rubberen ring met deksel
              • [Materiaal] is van glas gemaakt
              • [Functie] wordt gebruikt om iets in te stoppen, bv. voedsel, drank of chemische stoffen
              • [Voorbeeld of specimen] kan bv. een glazen pot met schroefdeksel voor conserven zijn, een weckpot of weckfles of zelfs een apothekersfles zijn

              Algemene voorbeelden


              Augurken zo met een vork uit de bokaal eten als tussendoortje bij een slankkuur, is dus nog niet zo'n slecht idee.

              http://www.reo.be/ndl/index.htm

              Omdat het oog ook wat wil, wordt de advocaat verpakt in bokalen met een beige sierdoekje en juten koordje.

              Haarlems Dagblad,

              Wanneer je een lever in een bokaal formaline ziet, kun je veel sneller vergeten dat je naar iets menselijks staat te kijken.

              http://www.knack.be,

              Vervolgens maak ik het gips aan in lege glasbokaal met schroefdeksel. Eerst het gips erin, dan het water, bokaal dichtschroeven en goed schudden.

              http://users.pandora.be/musena/landschap.htm

              Toen ik de spin voor het eerst in een bokaaltje zag zitten, vloog ik bijna een meter achteruit.

              http://www.isw.be/nl/publication/tv_express_11_2001spinnen.html

              Combinatiemogelijkheden


              met adjectief ervoor


              • glazen bokaal

              In de hal branden waskaarsen in glazen bokalen.

              Zonder genade, Renate Dorrestein,

              Verschillende systemen werden ontwikkeld voor blikken, kartonverpakkingen, glazen bokalen en flessen, tetrabriks.

              http://www.emis.vito.be/AFSS/fiches/Technieken/gebruik_als_diervoeder.pdf,

              Dit was een huisspin, 'Tegenaria Domestica'. Enerzijds vond hij dat die afzichtelijke creaturen niet pasten in het huis van God, maar anderzijds wou hij ze ook niet onnodig doodmaken [...]. Hij zocht naar de glazen bokaal, waar hij die beesten meestal in opsloot om ze nadien in de tuin los te laten maar kon hem niet vinden.

              Naakte zielen, Luc Deflo,

              Je ziet zoveel dorpswinkels verdwijnen en zij worden opgevolgd door reuzen van warenhuizen met letternamen of Engelse opschriften [...]. Je hoort er zelden of nooit over het weer praten [...]. En de kinderen krijgen er, na de afrekening, geen plakkerige muntbol uit een glazen bokaal.

              De Standaard,

              Beelden van vreemde stenen in glazen bokalen. De stenen zijn uit mensen gehaald.

              Acacialaan, Koen Peeters,

              met voorzetselgroep


              Voorzetsel: met

              • een bokaal met badzout
              • een bokaal met gekonfijte kersen
              • een bokaal met pepermunt of drop
              • een bokaal met sterk water
              • bokalen met formaline

              Ik graaide een paar glimmende vruchten uit een bokaal met gekonfijte kersen en hield ze vlak onder de ogen van het kind, tussen haar neus en het boek.

              Sluitertijd, Erwin Mortier,

              Vervolgens toonde hij haar de indeling van het medicijnkastje en de juiste volgorde van de bokalen met badzout op de richel boven het ligbad.

              Het goddelijke monster, Tom Lanoye,

              Je tandjes in een bokaal met sterk water om eeuwigdurend mij toe te lachen.

              Zonsopgangen boven zee, Jeroen Brouwers,

              In de linkerkast zie je mooie, gezonde foetussen van 13 tot 33 weken oud, in de rechterkast misvormde exemplaren: een waterhoofdje, een kindje met anencefalie, eentje met een open ruggetje, en vanzelfsprekend ook een Siamese tweeling. Ik weet het, ze worden al zolang ook in bokalen met formaline bewaard, maar dit doet me denken aan de griezelkabinetten op de kermis, vroeger.

              http://www.knack.be,

              Men stopte hem bij de kruidenier of bij de bakker wel eens iets lekkers toe en zelfs de droge meneer Fierlafijn, de apotheker, liet zich er soms toe bewegen een greep in zijn bokaal met pepermunt of drop te doen.

              De zoon van meneer Davidson, Hubert Lampo,

              met ander, nevengeschikt substantief


              • bokalen en flessen
              • flessen en bokalen

              De troosteloze aanblik van lege bokalen en flessen op de schappen in de kelder, met hun altijd gapende monden, alsof een doodse verveling ze in hun dorst bevroren had.

              Mijn tweede huid, Erwin Mortier,

              Het aangeboden glas moet zuiver zijn; alle deksels en stoppen moeten van flessen en bokalen verwijderd zijn.

              http://www.geraardsbergen.be/nederlands/containerpark.htm

              Verlipack krijgt door het akkoord met een wereldleider in de productie van flessen en bokalen voor de voedingsindustrie toegang tot de meest vooruitstrevende holglastechnologie.

              De Standaard,

              overig


              • bokalen ingemaakt fruit
              • bokalen ingemaakte groente

              De grootmoeder laadde bokalen ingemaakt fruit in de Anglia van mijn vader.

              Marcel, Erwin Mortier,

              Op en in alle kasten, op rekken, in kartonnen dozen, op de grond, op de vensterbanken staan bokalen ingemaakte groenten.

              Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

              Woordfamilie


              Als deel van een afleiding


              Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


              Als deel van een samenstellende afleiding


              bokaal 3.1

              afbeelding

              Bron: QbiT
              ( CC BY-NC-SA 2.0 )

              ((vooral) in België)

              simpele, bolvormige glazen bak voor een vis met een smal toelopende opening aan de bovenkant; bolvormig koudwateraquarium met smal toelopende bovenkant; visbokaal; viskom; kom

              Semagram (extra betekenisinformatie)


              Een bokaal…

              is een aquarium; is een container; is een voorwerp

                  Hoofdsemagram: viskom


                  Algemene voorbeelden


                  We zien ons dochtertje nog op de zandweg stappen. Met in haar één hand een doorschijnend plastieken zakje dat ze behoedzaam met haar andere hand beschermde. Toen ze dichterbij was, hief ze het zakje omhoog en toonde ons een goudvis. Die kwam van de kermis [...]. Bijna dertien jaar na die kermis stapte mijn vrouw met een bokaal met de goudvis naar de dierenarts. Ja, het beestje had een tumor.

                  De Standaard,

                  Vaak is trouwens niet de vis, maar eerder hun leefruimte - de bokaal - belangrijk.

                  http://www.elve.net/panim/nl/penguin.htm

                  Ze tikte met de nagel van haar wijsvinger tegen een glazen bokaal met water en goudvis.

                  Iedereen kan het, Christophe Vekeman,

                  Sommige kinderen waren er zelfs mee aan het gooien geweest, had zij gezien daarstraks in de keuken, met die technische lego. Naar de parkiet in zijn kooi. En naar de goudvis in zijn bokaal.

                  Volgend jaar in Berchem, Leo Pleysier,

                  Woordfamilie


                  Als deel van een afleiding


                  Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


                  bokaal 4.0

                  afbeelding

                  Bron: themusicgrove
                  ( CC BY 2.0 )

                  (muziek; kunst en architectuur; (vooral) in België)

                  S-vormige, nikkelzilveren of messing buis van een fagot die zich bevindt tussen het blaasriet en de dubbele houten pijpen; S-bocht; S

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een bokaal…

                  is een deel

                  • [Vorm] is een S-vormige buis
                  • [Constructie] is gesoldeerd of met een mal getrokken
                  • [Materiaal] is meestal gemaakt van nikkelzilver of messing
                  • [Geheel] is een onderdeel van een fagot
                  • [Functie] wordt gebruikt om de ingeblazen lucht in het instrument te krijgen
                  • [Plaats] bevindt zich tussen de U-vormige houten pijpen en het blaasriet
                  • [Gevolg of resultaat] is zeer bepalend voor de klankkwaliteit

                  Algemene voorbeelden


                  De naam fagot komt uit het Italiaans (fagotto = takkebos). Wegens de kolossale lengte van bijna 3 meter, hebben de bouwers het dubbelgevouwen in een U-vormige pijp. Het riet steekt op een S-vormige metalen buis (de bokaal).

                  http://www.sintceciliarotselaar.be/blaasinstrumenten.htm

                  Een bespeler van de fagot, houdt het instrument in verticale stand naast het lichaam (terwijl de speler zit of staat). Om de lucht in dit instrument te blazen is dit instrument voorzien van een soort slurf (bokaal), waar het mondstuk met dubbelriet aan bevestigd is.

                  http://web.markenhage.nl/vakken/edu_Muziek/taken/Instrumentenleer/Blaasinstrumenten.doc

                  Het dubbelriet wordt bevestigd aan een losse metalen gebogen buis, de zogenaamde S-bocht of 'S', de benaming 'bokaal' wordt ook gebruikt onder Belgische fagottisten.

                  http://nl.wikipedia.org/wiki/Fagot

                  Bokalen voor fagot worden normaal gezien uit messing of nikkelzilver gemaakt [...]. Bokalen kunnen op 2 verschillende manieren vervaardigd worden. Ofwel wordt de bokaal gesoldeerd of getrokken, hier wordt een buis door een mal met de juiste vorm getrokken. Bokalen trekken is gemakkelijker en goedkoper, maar resulteert in een minder bevredigende klankkwaliteit.

                  http://www.papagenowoodwinds.be/pdf/yam-boc.pdf

                  De octaafsleutel bevindt zich op de bokaal en wordt bediend door de linkerduim. Merkwaardig is (in tegenstelling tot de octaafsleutel bij andere instrumenten) dat om deze klep te sluiten men de corresponderende sleutel moet induwen.

                  http://users.telenet.be/fagot/download/fagotvakdidact.pdf

                  bokaal 5.0

                  (muziek; kunst en architectuur)

                  gebogen buis van een saxofoon die zich bevindt tussen mondstuk met het blaasriet en de body met de kleppen; hals

                  Semagram (extra betekenisinformatie)


                  Een bokaal…

                  is een deel

                  • [Vorm] is een gebogen buis
                  • [Materiaal] is gemaakt van metaal
                  • [Geheel] is een onderdeel van een saxofoon
                  • [Plaats] bevindt zich tussen het mondstuk met het blaasriet en de body (die uitmondt in de beker) met de kleppen
                  • [Gelijkheid] wordt ook zeer vaak hals genoemd

                  Algemene voorbeelden


                  De saxofoon heeft ook verschillende onderdelen: het mondstuk met het riet, de bokaal of hals en de beker.

                  http://www.saxofoon.simpsite.nl/Spreekbeurt

                  Hector Sommaruga (1904-1986), een Italiaanse inwijkeling die zich in Londen vestigde, nam in 1945 een octrooi op een saxofoon waarvan het lichaam bijna helemaal gevormd is uit één enkel stuk, in een materiaal dat geschikt is voor dit procédé, namelijk plastic. Een dergelijk instrument is veel minder duur dan een traditionele saxofoon. Alleen het kleppenwerk en de bokaal zijn in metaal.

                  http://www.mim.be/nl/altsaxofoon-grafton?from_i_m=1

                  Controle of er geen speling is tussen de hals (bokaal) en de body (corpus).

                  http://royniamut-saxofoons.nl/