brandewijn 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Brandewijn…
is sterkedrank; is drank; is vloeistof
- [Kleur] is kleurloos of lichtbruin
- [Bereiding] wordt bereid door distillatie
- [Grondstof] wordt gemaakt van wijn, van andere vloeistoffen die ontstaan bij gisting van graansoorten, suikerrietsap enz. of van zuivere alcohol onder verwerking van kruiden, vruchten e.d.
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] heeft een alcoholpercentage van ongeveer 35 procent of meer
- [Voorbeeld of specimen] is bv. brandewijn gemaakt van witte wijn, rum, wodka, whisky
Algemene voorbeelden
Likeuren met hoog alcoholgehalte noemt men ook wel brandewijn. Brandewijn wordt verkregen door distillatie uit een vloeistof met lager alcoholgehalte. Uit wijn bijvoorbeeld haalt men distillaten, zoals Cognac, die voor 40 à 50% uit alcohol bestaan. Andere soorten brandewijn worden niet uit wijn gedistilleerd, maar uit vloeistoffen die ontstaan bij gisting van graansoorten of vruchtesappen. Het land of de streek van herkomst is niet zelden gekoppeld aan de productbenamingen: Whisky, Wodka, Rum, Slivovitz, Grappa.
De naam Brandewijn is ontstaan in de periode dat wijn als basis diende voor alcoholbereiding [...]. Dit distillatieproces is de aanleiding geweest tot het stoken van Moutwijn. Als basis voor Brandewijn wordt zuivere alcohol gebruikt. Deze alcohol wordt gedistilleerd over zuurmakende stoffen en/of vruchten. Zo verleent bijvoorbeeld de perzikpit een karakteristieke geur en smaak aan de Brandewijn. Brandewijn kan een suikergehalte hebben van maximaal 20 gram per liter. Het alcoholpercentage bedraagt minimaal 35%.
De bekendste gedistilleerde dranken zijn: Brandewijn, een gerijpte gedistilleerde drank uit (witte) wijn. Cognac, een soort brandewijn van zeer hoge kwaliteit, de verhitting is intensiever als bij brandewijn. Rum, een gerijpte gedistilleerde drank uit suikerrietsap […]. Wodka, een ongerijpte gedistilleerde drank uit granen (soms vruchten) […]. Gin, ook een ongerijpte gedistilleerde drank uit granen […]. Whisky, een gerijpte gedistilleerde drank uit granen.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- brandewijn stoken
Hollanders waren reeds in de Middeleeuwen wereldberoemd vanwege hun kennis van gedistilleerd. Zij verstonden als enigen de Kunst om een fuselvrij (= helder), zuiver en houdbaar distillaat te produceren [...]. Zij waren de eerste die brandewijn stookten en deden dat ook in de Charente. Zo is later de cognac ontstaan. Een aantal Cognachuizen zijn oorspronkelijk Nederlands.
Nabij de hoeve stond een bierbrouwerij, die in 1795 werd afgebroken; in het midden van de 18e eeuw werd er tevens brandewijn gestookt.
met adjectief ervoor
- zelfgemaakte brandewijn
- zelfgestookte brandewijn
Ook kaantjes en de nieuwjaarskoeken staan op het menu. Net als de zelfgemaakte brandewijn met rozijnen.
Morrend zat hij zichzelf nog verder te bezatten aan zelfgestookte brandewijn.
in voorzetselgroep
- rozijnen op brandewijn
Bij de koffie werd getracteerd op eigengebakken knijpertjes en als nieuwjaarsborrel werd een glaasje rozijnen op brandewijn geschonken.
met substantief ervoor
- een borrel brandewijn
- een fles brandewijn
- een glaasje brandewijn
- een kruik brandewijn
Volksgeneeskunde. Een persoon die een duizeling kreeg, gaf men een tas zwarte koffie zonder bitterpeeën met een borrel brandewijn.
Terwijl Grada minzaam een glaasje brandewijn schonk, had Gof zich gedragen alsof hij op het punt stond de duivel zelf te verslaan.
'Dienst ist dienst und schnaps ist schnaps' gold het op het grenskantoor en de kommiezen haalden de fles brandewijn uit de lade en deelden de kaarten uit.
Als je het rovershok binnenstapte en er stak meteen een ongure vent een kruik brandewijn onder je neus, met de woorden: 'zuip dat op, of we vechten', dan kon je hoe dan ook aan de slag!
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
brandewijn 1.1
Bron:
Sara Maternini
(
CC BY-NC-SA 2.0
)
Betekenisbetrekking
| Specifiek | stof: soort stof |
|---|---|
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een brandewijn…
is een sterkedrank; is een drank; is een vloeistof
Algemene voorbeelden
Jenever, een 'drank met een hoog alcoholgehalte, behorend tot de groep van likeuren en bereid uit moutwijn, die ter verkrijging van het gewenste alcoholgehalte, wordt gedistilleerd over jeneverbessen'. Jenever is dus een brandewijn op basis van moutwijn.
Armagnac. Deze brandewijn is het resultaat van een trage en continue destillatie van witte wijn, gewonnen uit de welomschreven gebieden van de Gers, Landes, Lot en Garonne [...]. De volgende brandewijnen moeten minstens één jaar gerijpt hebben: "Armagnac", "Bas Armagnac", "Ténarèze", "Haut-Armagnac". - "V.O.", "V.S.O.P." en "Réserve" zijn gereserveerd voor brandewijnen van minstens 4 jaar oud.
Sommige brandewijnen zijn gerijpt op houten vaten, terwijl de meeste brandewijnen worden gekleurd met karamel als kleurstof, waardoor ze er uit zien als een oude, gerijpte brandewijn.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
brandewijn 1.2
Betekenisbetrekking
| Specifiek | stof: portie stof |
|---|---|
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
Algemene voorbeelden
Hij krijgt nog een brandewijn en dan nog een, Meerke knikt zorgelijk, boer Coppenolle slaat met zijn vlakke hand op de tafel.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een brandewijn schenken
En schenk mij een brandewijn, moeder.