cultuurloosheid

Heeft het boek nog toekomst? Zullen er over tien jaar nog boeken worden uitgegeven? Hoe vaak zijn me die vragen al niet gesteld. In de intonatie ervan resoneert vaak een toon van bitterheid over de dreigende cultuurloosheid van de komende generaties.

Dat de Gijsbrecht niet meer wordt opgevoerd is [...] het gevolg van bepaalde verschijnselen binnen de 'elite': het veld winnen van de van tijd tot tijd in de geschiedenis opduikende misverstanden, dat het nieuwe beter is dan het oude en dat men door afschaffing van het oude de komst van dat nieuwe en betere naderbij brengt. En nog iets anders speelt hier een rol: domheid, gebrek aan beschaving, cultuurloosheid, niet getemperd door eerbied voor intelligentie en cultuur, maar juist verhevigd door haat en nijd.

Het gaat er dan niet in de eerste plaats om of men het met Den Uyl eens is, en of men net zoveel fiducie heeft als hij in de mogelijkheden van het socialisme, maar of men over de maatschappelijke functie van de kunst en over de cultuurloosheid van de maatschappij wil nadenken en spreken, zonder gewichtigheid of welzijnsgewauwel.

Misschien is het een kenmerk van de (gedeeltelijke) cultuurloosheid of anders gezegd nihilisme van intellectuelen dat zij elk onderdeel van een cultuur apart beoordelen en niet bereid zijn om het organische verband van de onderdelen te zien.