dadel


dadel 1.0

afbeelding

Bron: Howard Walfish
( CC BY-NC-SA 2.0 )

vrucht van de dadelpalm; ongeveer vijf centimeter lange vrucht met een gladde, bruine schil en een harde pit

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een dadel…

is een vrucht; is voedsel

  • [Smaak] smaakt als verse vrucht naar honing; smaakt als gedroogde vrucht plakkerig zoet
  • [Uiterlijk] is een ongeveer 5 cm lange vrucht met een gladde bruine tot roodbruine of bruinzwarte schil
  • [Deel] heeft een harde pit
  • [Groeiwijze] groeit in trossen aan de vrouwelijke bomen
  • [Soort] is een steenvrucht
  • [Functie] is fruit; is voedsel
  • [Herkomst of oorsprong] is de vrucht van de dadelpalm; wordt voornamelijk geteeld in Noord-Afrika en de Arabische landen, maar ook in Californië en Australië
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is rijk aan vitamine A en B; bevat veel ijzer, magnesium en fosfor
  • [Behandeling of bewerking] wordt vaak gedroogd
  • [Gebruikswijze] wordt vers of gedroogd gegeten; wordt verwerkt in warme en koude gerechten en in nagerechten; wordt verwerkt in compote of jam; wordt ook als borrelhapje gevuld met roomkaas

Algemene voorbeelden


De dadel is de vrucht van een soort palmboom die veel licht en zon nodig heeft. Van oorsprong groeide de boom alleen in India, maar tegenwoordig groeit de dadel op iedere plaats waar een woestijnachtig klimaat heerst; hoge temperaturen en een lage luchtvochtigheid.

http://www.leeuwardercourant.nl/Index/0,4696,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.leeuwardercourant.nl%2FPagina%2F0%2C7103%2C23-2-4165-5851-860456-1436--%2C00.html

De dadel groeit in trossen van honderd stuks tegelijk aan de dadelpalm. Het moet wel een vrouwtjespalm zijn, want de mannetjespalmen zorgen alleen voor de bestuiving.

http://www.leeuwardercourant.nl/Index/0,4696,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.leeuwardercourant.nl%2FPaginaPrint%2F1%2C7159%2C23-2-4165-5850-1799714---%2C00.html,

In de bus at Merel stroperige dadels uit een cellofaanverpakking die in de Madrileense winkel, waar ze ze gekocht had, al enkele dagen in de zon in de etalage hadden gestaan.

Walvis, Tom Naegels,

De vijfde ronde biedt gebraden eendenborst met geconfijte vruchten op een taartje van aardappel versierd met dadels en een saus van tuinkruiden.

Algemeen Dagblad,

Gedroogd fruit, zoals vijgen, dadels, abrikozen, pruimen, ananas en papaja, is vitaminerijk en bevat onder andere ijzer en calcium.

http://www.hollandsepot.dordt.nl/producten/producten.htm

Bas heeft gekookt, een gerecht van zilvervliesrijst, wortels, dadels, cashewnoten en yoghurt.

De vrouw die alles had, Kees van Beijnum,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • verse dadels

Verse dadels zijn meestal wel het hele jaar verkrijgbaar. De meeste dadels die je ziet zijn echter half gedroogd.

http://www.leeuwardercourant.nl/Index/0,4696,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.leeuwardercourant.nl%2FPagina%2F0%2C7103%2C23-2-4165-5851-860456-1436--%2C00.html

met adjectivisch voltooid deelwoord


  • gedroogde dadels
  • gekonfijte dadels

Verse dadels zijn een bron van vezels, vitaminen, mineralen en antioxydanten. Hier vind je meestal gedroogde dadels, maar deze zijn zeker niet minder gezond. Gedroogde dadels hebben een hogere voedingswaarde.

http://leefgezonder.blogspot.nl/2011/10/met-dadels-gezond-de-winter-door.html

Hij zat bij Grada, voor wie hij die dag in een opwelling een kilo gekonfijte dadels had gekocht, waar ze dol op was.

Een valse nicht, Guus Vleugel,

met substantief ervoor


  • een pakje dadels

Hij diept een pakje dadels op uit de smerige zak van zijn overhemd en eet ze gulzig op.

Vijf grotesken, Gabriele Romagnoli,

met ander, nevengeschikt substantief


  • dadels en vijgen
  • gedroogde pruimen, dadels en vijgen
  • vijgen en dadels

Een keer komt ze thuis met dadels en vijgen.

Alle verhalen, Manon Uphoff,

Frederik is komen aangedragen met gedroogde pruimen, dadels en vijgen.

Athenes adem, Wim Neetens,

De vijgen en dadels worden nagenoeg zwijgend opgegeten.

Kriblijn, Barber van de Pol,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


dadel 2.0

afbeelding

Bron: Vicharam
( CC BY 3.0 )

palmboom die dadels voortbrengt; dadelpalm; Phoenix dactylifera

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een dadel…

is een boom; is een plant

  • [Afmeting] kan wel 25 meter hoog worden
  • [Soort] is een palmboom; is een palm
  • [Plaats] groeit in een warm en droog klimaat; groeit voornamelijk in Noord-Afrika en de Arabische landen, maar ook in Californië en Australië
  • [Product of vrucht] heeft dadels als vrucht; draagt dadels in trossen

Wetenschappelijke naam: Phoenix dactylifera

Rijk Plantae; Planten
Stam Embryophyta; Landplanten
Klasse Spermatopsida; Zaadplanten
Orde Arecales
Familie Arecaceae; Palmenfamilie
Geslacht Phoenix
Soort Phoenix dactylifera

Algemene voorbeelden


Van oorsprong groeide de boom alleen in India, maar tegenwoordig groeit de dadel op iedere plaats waar een woestijnachtig klimaat heerst; hoge temperaturen en een lage luchtvochtigheid. Een beetje dadelboom brengt ongeveer honderd kilo dadels op. Bij dadelpalmen bestaan er mannetjes en vrouwtjes. De dadelboomkwekers planten alleen vrouwelijke exemplaren want daaraan groeien de vruchten.

http://www.leeuwardercourant.nl/Index/0,4696,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.leeuwardercourant.nl%2FPagina%2F0%2C7103%2C23-2-4165-5851-860456-1436--%2C00.html

Woordfamilie


Als deel van een afleiding