delictherhaling

In het voorgaande hebben wij gepleit voor prospectief onderzoek naar dynamische voorspellers van de kans op delictherhaling binnen specifieke doelgroepen.

Alleen indien en zo lang de veiligheid dat vereist, kan dwangverpleging worden opgelegd en verlengd. Daarom is het zaak te weten welke variabelen voorspellende waarde hebben ten aanzien van delictherhaling door (ex)terbeschikkinggestelden.

Het ligt dan ook voor de hand voorspellingen met betrekking tot het risico van delictherhaling door ex-terbeschikkinggestelden primair te baseren op gegevens over hun actuele gedrag en gegevens over hun (onomkeerbare) antecedenten als secundair te beschouwen.

De vragenlijst richt zich vooral op gedrag waarvan we op grond van klinische ervaringskennis veronderstellen dat het verband houdt met het risico van delictherhaling door (ex-)terbeschikkinggestelden.

Daarnaast zijn in de vragenlijst enkele variabelen opgenomen die in de literatuur veelvuldig in verband worden gebracht met de kans op delictherhaling in andere doelgroepen.

Om de kans op recidive te schatten, telt men het aantal delictherhalingen in de onderzoeksgroep. De schatting is een cijfer tussen de 0% en de 100% dat de kans aangeeft.

Clinici zouden zich naar onze mening [...] moeten onthouden van voorspellingen van het risico van delictherhaling op de lange termijn (meer dan 5 jaar).

Het door respondenten ingeschatte risico van delictherhaling op langere termijn is met 57% zekerheid te voorspellen uit de scores op deze zeven kenmerken.

TBS wordt in eerste instantie opgelegd voor de duur van twee jaar, maar kan door de rechter telkens met een of twee jaar worden verlengd. De rechter baseert zich daarbij mede op een advies van de kliniek waar de terbeschikkinggestelde op dat moment verblijft. at advies wordt geacht inzicht te verschaffen in de mate waarin de psychische stoornis op dat moment nog bestaat en in de daarmee samenhangende kans op delictherhaling.

De samenleving wordt tegen het gevaarlijk destructieve gedrag van de TBS-gestelde beschermd totdat de kans op delictherhaling tot een acceptabel niveau is teruggebracht.

Toch moeten ook in de TBS vals-positieve voorspellingen zoveel mogelijk worden vermeden. Niet alleen vanwege de beperkte opnamecapaciteit en de hoge kosten, maar ook omdat het ethisch onverantwoord is iemands bewegingsvrijheid in te perken terwijl dat niet strikt noodzakelijk is. Het moge duidelijk zijn dat veel afhangt van de voorspellingen van de kans op delictherhaling door de TBS-klinieken.

Longitudinaal onderzoek is tevens in staat weer te geven hoe patronen van delictherhalingen er uit zien. Zo blijkt bijvoorbeeld slechts vijf procent van alle jongeren die in een PIJ-kliniek hebben gezeten, als volwassene bij recidive tot een tbs wordt veroordeeld.

Zowel bij oplegging als bij verlenging van de TBS laat de rechter zich adviseren door gedragsdeskundigen. Bij de oplegging staat de vraag naar de toerekeningsvatbaarheid centraal, bij de verlenging de vraag naar het risico van delictherhaling.

De inschattingen van de kans op recidive. De vragenlijst eindigt met een tweetal rechtstreekse vragen naar de kans dat de betrokken terbeschikkinggestelde op korte en langere termijn opnieuw een ernstig delict zal plegen. Voor wat betreft de korte termijn wordt 59% van de betrokken bewoners als niet onmiddellijk delictgevaarlijk gezien, terwijl bij 31% wel spoedig een nieuw delict wordt verwacht. De inschatting voor wat betreft de langere termijn geeft een omgekeerd beeld te zien. Hier wordt het risico van delictherhaling groot geacht bij 71%, terwijl er voor 13% een klein risico wordt ingeschat.

Resultaat van deze analyse is dat zowel voor de korte als de langere termijn het ingeschatte risico van delictherhaling vrij nauwkeurig kan worden voorspeld vanuit een zevental gedragskenmerken.

Om de kans op recidive te schatten, telt men het aantal delictherhalingen in de onderzoeksgroep. De schatting is een cijfer tussen de 0% en de 100% dat de kans aangeeft.