doodskreet 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een doodskreet…
is een kreet; is een geluid
- [Geluid] is luid en vaak huiveringwekkend
- [Handelende persoon] wordt geslaakt door een stervend persoon of dier
- [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt geslaakt als een persoon of dier sterft of dreigt te sterven
Algemene voorbeelden
Ze rilde en zei: 'De aarde trekt. Het is het laatste dat ik zou willen, toch wil ik springen.' Haar huivering zette zich in hem voort. Aan een lange, zich als kauwgomdraden uitrekkende doodskreet werd zij neergelaten op de verpletterende wereld. Hij keek over de rand om haar transformatie in lappenpop in ogenschouw te nemen.
Gordon heeft vandaag schokkende beelden gedeeld. De chauffeur van de zanger kwam klem te zitten tussen het hek en het autoportier van de zanger. "Hij werd letterlijk plat gedrukt door de enorme druk en schreeuwde het uit, een doodskreet die mij nog lang zal bijblijven" schrijft hij op Facebook.
Moest Allah dan ook geloofd worden om de oorverdovende salvo's die plotseling de hele eetzaal uit haar apathie deden schrikken? Om de wreedheid waarmee de rebellen de weerloos onder het afdak samengedrumde Turken afslachtten? Om de doodskreten? Om het feit dat de beest geworden rebellen zich op de lijken stortten om ze te beroven?
De wereld is de hel, dacht hij, de hel. Zelfs als morgen de hemel op aarde werd gevestigd, dan nog zou het, door alles wat er gebeurd was in het verleden, niet de hemel kunnen zijn. Het kon nooit meer goedkomen. Het leven in het heelal was een mislukking, een grote flop, en het zou beter geweest zijn als het niet ontstaan was. Pas als het niet meer bestond, en daarmee ook geen herinnering meer aan al die doodskreten, zou de wereld weer in orde zijn.
Toen de vocalen in de heavy muziek halverwege de jaren tachtig werden vervormd tot doodskreten uit de onderbuik, en er dus zoiets ontstond als death metal, dacht de popwereld nog optimistisch: die rariteit waait wel weer over.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- doordringen tot iets
- door merg en been gaan
- wegsterven
Hij zei dat hij de ontwikkelingshelpers rustig had zien picknicken naast een hoop van wel acht dode spelonkerswijfjes en ach, muizesnuit, ik weet ook wel dat niet één doodskreet kon doordringen tot in je glazen kooi in Tarabulus al-Ghard, je hebt het niet geweten, dat ekskuus gun ik je.
Sta ik beneden in de keuken achter het fornuis in de soep te roeren. Hoor ik boven een doodskreet van Zora, mijn bejaarde poes. Dat hoor je. Ik heb het in bossen gehoord en gezien als een havik een konijn vangt en ermee op vliegt. Een doodskreet gaat door merg en been. Ik heb geen steen naar de havik geworpen. Het is zijn natuur, de natuur. Survival of the fittest.
Straf weet dat er in de reddingssloep geen plaats voor iedereen zal zijn, maar voor de overblijvers speelt Straf vol overgave door - tot de allerlaatste doodskreet is weggestorven.
als object bij een werkwoord
- een doodskreet geven
- een doodskreet laten horen
- een doodskreet slaken
Een groep van 10 bandieten komen de hoek om en worden verrast door het rook. Even later hoort het gezelschap in de kamer ze stuk voor stuk een doodskreet geven, daarna is het stil.
Smerig he, die cucarachas! Ik heb in Zuid-Amerika ook vaak angstige momenten doorgemaakt met die moordlustige beesten; ik werd er zelf moordlustig van. Ik had daar een oranje fluorescerende spray gevonden waardoor ze daadwerkelijk stierven; daarbij lieten ze een schrille doodskreet horen... iew!
Er klinkt het bekende gefluit van een pijl die wordt afgeschoten en ik hoor een van de meisjes een doodskreet slaken.
met adjectief ervoor
- de allerlaatste doodskreet
- een hoge doodskreet
- ijselijke doodskreten
- een langgerekte doodskreet
- een schrille doodskreet
- vreemde doodskreten
Straf weet dat er in de reddingssloep geen plaats voor iedereen zal zijn, maar voor de overblijvers speelt Straf vol overgave door - tot de allerlaatste doodskreet is weggestorven.
De ultieme jump van het roofdier dat zich op zijn prooi stort. Nekslag. De stalen springveer lost, het rubberen lijf van het konijn krampt, stuiptrekt. Een hoge, schrille doodskreet slaat tegen breekbaar glas, krassende kraaien kwetsen de dunne wand van mijn trommelvliezen.
Regisseur László Nemes, van wie een groot deel van zijn familie in de oorlog is vermoord, onthoudt ook de kijker een totaalbeeld van de vernietigingshel. We horen door nazi's geschreeuwde commando's, Sauls dierlijke gejaagde ademhaling en ijselijke, door de muren van de gaskamers klinkende, doodskreten.
Naar adem happend, bonkte ze met alles wat ze in zich had op Martha's deur. 'Martha, Martha, Martha!' De laatste schreeuw klonk als een langgerekte doodskreet.
Het licht in het kastje flakkerde nog een keer op, nog één zoemtoon klonk er, als een schrille doodskreet, toen stortte de liftkooi die op de elfde verdieping hing in de schachtput te pletter.
Sommige dingen kunnen gewoon weg niet meer. Een nieuwe Shakespeare die een koningsmoord zou laten gepaard gaan met 'klaaglijke geluiden in de lucht' en 'vreemde doodskreten' of de wandaad vooraf zou aankondigen met een donkere dag of het wild worden van paarden 'zich verzettend tegen gehoorzaamheid, alsof zij een oorlog wensten met de mensheid', zou weggelachen worden.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- de doodskreet van Christus
Wanneer het ego verdwenen is, heb je nergens meer houvast en voel je je van God en iedereen verlaten, een verdoemde ziel die, met schuld en lijden van de hele mensheid belast, voor eeuwig dreigt uit te doven in het eindeloze donker. Dát klonk in de doodskreet van Christus aan het kruis: Eli, Eli, lama sabachtani! Mijn God, mijn God, waarom heb je mij verlaten!
- de doodskreten van een stervend biggetje
- de doodskreten van het vee
Een scène met de doodskreten van een stervend biggetje zal niet langer als promotiefilmpje worden gebruikt.
Er werd een loop van een tank in de kelder geduwd en het huis werd opgeblazen. Het ergst waren de doodskreten van het vee.
met substantief ervoor
- een soort doodskreet
Ook meeuwen laten zich geducht horen. Het eigenaardige is, dat zij als ze voedsel in de gaten krijgen een soort doodskreet laten horen om soortgenoten af te schrikken.
met telwoord ervoor
- (niet) één doodskreet
Hij zei dat hij de ontwikkelingshelpers rustig had zien picknicken naast een hoop van wel acht dode spelonkerswijfjes en ach, muizesnuit, ik weet ook wel dat niet één doodskreet kon doordringen tot in je glazen kooi in Tarabulus al-Ghard, je hebt het niet geweten, dat ekskuus gun ik je.
met bezittelijk voornaamwoord
- haar doodkreet
- mijn doodskreet
Haar doodskreet rilt door mijn lijf. Daar lag Mira, plakkerig van beukend mannenzweet, en ze gilt van genot als een weerloos prooidier dat wordt verscheurd. Haar doodskreet rilt door mijn lijf. Ze berijdt hem zoals een nimf een ezel misbruikt en hij laat zich balkend melken door haar ziedende bekken.
Vader plant zijn handpalm, een stalen hamer, in mijn hals. Mijn lichaam trilt, trekt nauwelijks merkbaar samen. Mijn verzet zal zwakker zijn, mijn doodskreet onhoorbaar, het bloed dat uit mijn mond vloeit, zal dunner en klaarder zijn.
voorafgegaan door als
- klinken als een doodskreet
Naar adem happend, bonkte ze met alles wat ze in zich had op Martha's deur. 'Martha, Martha, Martha!' De laatste schreeuw klonk als een langgerekte doodskreet.
Het licht in het kastje flakkerde nog een keer op, nog één zoemtoon klonk er, als een schrille doodskreet, toen stortte de liftkooi die op de elfde verdieping hing in de schachtput te pletter.