generatiegebonden 1.0
Algemene voorbeelden
Lange regeringsperiodes zoals deze van Suharto hebben bijna altijd een dubbele eigenschap. Op korte termijn bieden zij een sterke garantie voor stabiliteit, maar op lange termijn missen zij normale generatiegebonden overgangen, eindigen ze in een administratieve verstarring en rigide denkpatronen en bieden enorme weerstand tegen elke vorm van verandering.
In België heeft 37 pct. van de bevolking tussen 25 en 59 jaar geen diploma van het hoger middelbaar onderwijs, tegenover 35 pct. in Europa. Een generatiegebonden analyse brengt aan het licht dat dit verschijnsel vooral optreedt in de hogere leeftijdscategorieën (ouder dan 34 jaar), terwijl bij de jongeren de Belgen in het algemeen beter opgeleid zijn dan gemiddeld in de EU.
Van der Steen onderscheidt vier generatiegebonden 'spanningsvelden' bij het streven om duurzame inzetbaarheid verder te ontwikkelen: pensioenregelingen, vooroordelen over oudere werknemers, oplopende conjuncturele werkloosheid en arbeidsvoorwaarden.
Via ondervraging, getuigenissen van arme gezinnen wordt een dialoog opgebouwd met diensten, met verenigingen, met de politieke verantwoordelijken. Het doel is de armen in onze maatschappij een volwaardige stem, een volwaardige plaats te geven, en zo hun situatie en leefwereld te verbeteren. Arm zijn is immers geen noodlot, het is generatiegebonden, en/of gevolg van toeval, maar het is niet een 'eigen schuld'.
Een patroniem is een achternaam die afgeleid is van de voornaam van de vader. Die achternaam was generatiegebonden. In Friesland heette iemand bijvoorbeeld Jelle Douwesz., dat wil zeggen: Jelle, de zoon van Douwe. De zonen van Jelle heetten op hun beurt Douwe Jellesz. en Pieter Jellesz. en zijn dochter heette Grietje Jellesdogter.
Er zijn momenteel vier werkende generaties: de protestgeneratie, generatie X, de pragmaten en generatie Y. Qua conflictstijlen herkennen we de doordrukker, de vermijder, de toegever, de compromiszoeker en de onderhandelaar. Wat zijn de kenmerken van deze vier verschillende generaties en hoe gaan die verschillende generaties om met conflicten op de werkvloer? En daarop voortbouwend: zijn de conflictstijlen generatie-gebonden?
Het werkgedrag van medewerkers wordt bepaald door overtuigingen en waarden die deels generatiegebonden gesocialiseerd werden.
Combinatiemogelijkheden
met substantief
- een generatiegebonden fenomeen
- een generatiegebonden probleem
- een generatiegebonden karakter
- een generatiegebonden uiting
- een generatiegebonden verschil
- generatiegebonden kennis
Fotograaf Bjorn Staps (1975) documenteert de interieurs van Chinese restaurants met hun aquaria. Een generatiegebonden fenomeen dat stilletjes aan het verdwijnen is.
De stichting waarin vrouwen die zijn gescheiden voor 1981 samenwerken, ijvert al jaren voor hun recht op een deel van het pensioen van hun ex-man. De nieuwe wet wordt door veel betrokken vrouwen als een "rechtvaardiging" van hun inspanningen tijdens het huwelijk ervaren. Zo ook mevrouw O. van Hoorn (64). "Ik weet helemaal niet hoeveel het is, maar ik heb het gevoel dat we dat tijdens al die jaren huwelijk samen hebben opgebouwd. Je moet niet vergeten dat het een heel generatiegebonden probleem is. Wij trouwden in de jaren vijftig en ik volgde mijn man. Hij was veel op reis en dan was het vanzelfsprekend dat ik thuis bij de kinderen was."
Voedingtrends hebben een generatie-gebonden karakter waar producenten rekening mee moeten houden om mogelijke succesrijke sectoren voor het volgende decennium te kunnen bepalen.
Op 28 maart 2009 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten haar 10e Nederlandse Dialectendag in Theater en Congrescentrum De Tamboer te Hoogeveen (Drenthe) met als thema de regionale verscheidenheid (dialect en streektaal) en generatiegebonden verschillen (jongerentaal, slang, verengelsing) in onze woordenschat omtrent groetwoorden, aansprekingen, afscheid nemen, gelukwensen, verontschuldigingen enz.
Naast verfrissende en eigentijdse oplossingen voor - vaak hardnekkige - organisatievraagstukken, ontwikkelen de verschillende generaties als doende een duurzame (samenwerkings)relatie, waarin zij van elkaar kunnen leren en waarin gerichte overdracht van generatiegebonden kennis en ervaring plaats vindt en last but not least, de basis gelegd wordt voor een permanent innovatieproces in de organisatie.
met bijwoord
- meer generatiegebonden
- niet (meer) generatiegebonden
- sterk generatiegebonden
Veel 55-plussers zijn op jonge leeftijd begonnen met werken. Zij willen ook aan de laatste fase van hun lange loopbaan voldoende zingeving, plezier en fitheid geven. Om dat te bereiken, hebben ze behoefte aan maatregelen die afwijken van wat volgende generaties straks nodig hebben. De CMHF vindt daarom dat active aging meer generatiegebonden zou moeten zijn dan leeftijdsgebonden.
We vinden allemaal dat een mooi recht gebit erg belangrijk is. Daarom zijn beugels voor kiezen en tanden al jaren heel normaal in het Nederlandse straatbeeld. Zo'n beugel is ook niet meer generatiegebonden. Zowel oudere als jongere mensen vinden het de moeite waard om op die manier hun tanden en kiezen weer mooi recht te laten groeien.
Werken op afstand is in Rusland vooralsnog ook sterk generatiegebonden. De groep van afstandswerkers bestaat vooral uit jongeren die creatief en/of commercieel werk vanachter de computer verrichten, zoals webdesigners, copywriters, vormgevers en verkopers.
met ander, nevengeschikt adjectief
- cultuurgebonden en generatiegebonden
Een meme is een cultuur- en generatiegebonden uiting. Dat houdt dus in dat je moeder ze niet zal snappen. En je kinderen later wel, maar die zullen het maar lame vinden, als dat woord tegen die tijd niet uitermate gedateerd is.