gloeidraad 1.0
Bron:
Philip Bosma
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gloeidraad…
is een draad; is een stoffelijke zaak
- [Afmeting] is compact maar meestal lang door zijn vele windingen
- [Vorm] is spiraalvormig gewonden
- [Deel] is een deel van voorwerpen zoals een gloeilamp, een haardroger, elektrische verwarming
- [Samenstelling] is gemaakt van metaal met een hoog smeltpunt zoals wolfraam
- [Functie] dient om licht of warmte af te geven
- [Behandeling of bewerking] wordt sterk verhit door middel van een elektrische stroom en gaat dan gloeien
Algemene voorbeelden
Dank zij een goede vacuümpomp was Edison in 1879 in staat om een gloeilamp te maken. Door het weghalen van de lucht (en met name de zuurstof) uit de glazen ballon verbrandde de gloeidraad niet en bleef de lamp lang branden.
Simpel dingetje, zo'n gloeilamp: bolletje glas (1), draadje, metalen fitting en gloeien maar! Maar zo eenvoudig is dat niet. De gloeidraad is gemaakt van het harde metaal wolfraam. De gloeidraad (3) is één meter lang en dunner dan een mensenhaar. Door zijn lengte is de draad in een spiraal gewikkeld. Het licht ontstaat als de wolfraamdraad onder stroom wordt gezet. De stroom verhit de draad tot ongeveer 3000 oC. Vanwege de hitte gaat de wolfraamdraad gloeien, dus licht geven. De lamp (ballon) is gevuld met het gas argon (2). Het glas van de gloeilamp is een halve millimeter dik. De metalen schroefdraad, die in de fitting (4) past, doet dienst als stroomgeleider.
De lamp is van kwarts; de gloeidraad van wolfraam is omgeven door een halogeen gas (iodium, chloor of broom) dat een grotere opwarming van de gloeidraad mogelijk maakt en de wederafzetting van verdampt wolfraam op de gloeidraad uitlokt.
In plaats van een halogeenlamp wordt hier een gasontladingslamp gebruikt die niet langer een gloeidraad heeft maar gevuld is met xenongas dat de eigenschap heeft krachtig op te gloeien wanneer er een hoogspanning wordt doorgestuurd.
Dikwijls stelt zich de vraag of de verlichting van een voertuig in werking was op moment van het ongeval. Het filament (de gloeidraad) van een brandende lamp is vervormbaar en de vaststelling van een vervorming van een filament na botsing wijst op branden op moment van de botsing.
Door de verwarming op het lichtnet aan te sluiten en de schakelaar om te zetten zal er een stroom door de verwarming lopen en een gloeidraad warm worden welke vervolgens gaat gloeien. De hierbij vrijgekomen warmte kan aan de omgeving worden afgegeven. Om de gloeidraden te laten gloeien is er behoorlijk wat elektriciteit nodig wat het gebruik van een elektrische verwarming vaak kostbaar maakt.
Het draadje in een lamp is veel heter, dan de gloeidraad in een föhn. Het draadje in de lamp brandt door. Behalve als jij ervoor zorgt, dat het niet branden kan! In de glazen bol van de lamp zit daarom geen zuurstof. Zonder zuurstof kan immers niets branden! Het draadje blijft heel en geeft licht.