glos 1.0
Bron:
Yonderboy
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een glos…
is een aantekening; is een tekst
- [Functie] werd neergeschreven als verklaring, toelichting of vertaling bij een bepaald woord
- [Plaats] werd genoteerd tussen de regels of in de marge van een handschrift of van een vroege druk
- [Tijd] stamt uit de tijd van de handschriften en vroege boekdrukkunst
Algemene voorbeelden
De middeleeuwse glos is overgenomen uit de antieke filologie. Onze moderne (kritische) kanttekeningen en de marginalia zijn in oorsprong glossen.
Het oudste Nederlands is te vinden in toponiemen (plaatsnamen), losse woorden en glossen (verklarende aantekeningen in de kantlijn) in Latijnse teksten.
De kerk blijft argwanend tegenover het lezen van de bijbel door de gelovigen. Ten eerste uit angst voor geloofsinterpretaties die afwijken van de kerkelijke leer, ten tweede omdat de drukkers in de kantlijnen verklarende aantekeningen plaatsen (glossen), waaruit een reformatorische gezindheid spreekt. In de druk van 1542 van de Liesveldt-bijbel staat bijv. in de inleiding, dat 'die salicheyt der menschen alleen compt door Jesum Christum', d.w.z. niet door bemiddeling van de kerk. Deze opmerking is voor de inquisitie (kerkelijke rechtbank) reden om van Liesveldt te laten onthoofden.