godfather


godfather 1.0

(recht en misdaad)

hoofd van een maffiafamilie

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een godfather…

is een man; is een persoon

  • [Geheel] is lid van de maffia
  • [Groep] behoort tot een maffiafamilie
  • [Rang of hiërarchische positie] staat aan het hoofd van een maffiafamilie
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is crimineel
  • [Activiteit of handeling] heerst over de familie; bepaalt wat er gebeurt; speelt een bepalende rol binnen de maffiafamilie; maakt zich schuldig aan criminele activiteiten
  • [Gezag] heeft veel te zeggen binnen de maffiafamilie; is invloedrijk
  • [Voorstellingswijze] wordt mede zo genoemd door de filmreeks The godfather

Algemene voorbeelden


De mannen die het restaurant binnenkomen schatten het publiek. De mensen verstenen, de hap halverwege de mond. Leren jassen, brede schouders [...]. Obers schrikken op. Ze stuiven en buigen, en poetsen met kleine stofzuigertjes de tafel voor de heren van de mafia schoon, alsof hier de president zelf is neergestreken. Gouden ringen en kettingen hebben de mannen, en piepers die continu afgaan. Dan staan ze weer op om te telefoneren. Behalve die ene met de apekop [...]. Met de kleine gebaren en woordeloze commando's van een godfather bedwingt hij zijn voetvolk. "Zaken", zegt hij als ik aanschuif en vraag in welke branche hij werkt.

NRC,

Vrolijke, om niet te zeggen uitgelaten scène's van gezamenlijke activiteiten als het herstel van de hulppost of de voorbereiding van een bruiloft, worden in City of Joy afgewisseld met akelige afstraffingen en steekpartijen door de zoon van de godfather uitgevoerd, onmiddellijk nadat hij het armzalige imperium heeft geërfd.

NRC,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


godfather 1.1

hoofd van een crimineel circuit; crimineel met een leidende rol; vooraanstaande crimineel

Betekenisbetrekking


generalisering
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een godfather…

is een man; is een persoon

      Combinatiemogelijkheden


      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: van

      • de godfather van de Frankfurtse onderwereld

      Kayankaya, die voor zijn opdrachtgever een spoorloos verdwenen Thaise vrouw moet zien terug te vinden, komt in aanraking met corrupte functionarissen van de vreemdelingenpolitie, met nichterige bordeelhouders, met de godfather van de Frankfurtse onderwereld en met een groep asielzoekers die, beroofd en geschonden, door mensenhandelaren in een bunker gevangen gehouden wordt.

      NRC,

      godfather 2.0

      iemand die voor een bepaalde groep (een partij, geestelijke stroming, muziekstroming, regio, bedrijf, sporttak, etc.) enorm veel betekend heeft en hierbinnen ook veel te zeggen heeft; toonaangevend persoon die vaak ook leiding geeft; ook: leermeester

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een godfather…

      is een man; is een persoon

          Algemene voorbeelden


          Nat King Cole, Piaf, Brel en Nina Simone, aanleidingen om te gaan zingen én door dat te doen ook gelukkig te zijn. Brel was een beetje een godfather voor mij.

          http://www.druffel.com/nlveen/herman.php3

          Feit is ook dat Kinkel wel boos moet zijn, want kritiek op Genscher is kritiek op een godfather, kritiek ook op een man die in Duitsland weer snel aan populariteit wint en die maar een vinger hoeft op te steken en hij wordt de volgende bondspresident.

          NRC,

          Combinatiemogelijkheden


          met voorzetselgroep


          Voorzetsel: van

          • de godfather van de grunge
          • godfather van het Nederlandse vioolspel
          • godfathers van het genre

          Van Zandt was depressief, verdween geregeld voor wéken in de bergen van Colorado, maar maakte ook liedjes: de donkerste en eenzaamste songs in de country- en folktraditie, over mensen die zelfs niet meer willen [...]. Dat de jongeren in de jaren negentig sterke interesse voor hem en zijn muziek begonnen te krijgen, vleide hem. "Ik ben zo'n beetje tot de godfather van de grunge gebombardeerd", lachte hij.

          De Standaard,

          Als de Hongaarse godfather van het Nederlandse vioolspel ergens een hekel aan had, dan wel aan vals spelen.

          NRC,

          Geschoold door de Newyorkse 'godfathers' van het genre (Dj Kool Herc, Grandmaster Flash & The Furious Five), is Public Enemy uitgegroeid tot het opvoedkundig bastion van de rap.

          NRC,

          • de godfather van het abstract-expressionisme
          • de godfather van de popart

          Willem de Kooning wordt op 24 april negentig. Om dat te vieren worden grote retrospectieven over de godfather van het abstract-expressionisme in Boston, Washington, New York en Londen gehouden.

          NRC,

          Zo zingt John Cale het op Songs for Drella, een cd die hij in 1990 samen met Lou Reed maakte ter nagedachtenis aan Andy Warhol, de godfather van de pop-art.

          NRC,

          • de godfather van de beroepsgroep

          Dat klinkt uit zijn mond wat merkwaardig, want Jensen - die wel de godfather van de eigen beroepsgroep wordt genoemd - werd beroemd met de gestroomlijnde beeld- en geluidsapparatuur die hij sinds 1963 ontwierp voor Bang Olufsen.

          NRC,

          Sneller groeien kan volgens de Godfather van het Nederlandse uitzendwezen gewoon niet.

          NRC,

          • de godfather van het CDA

          De godfather van het CDA, Piet Steenkamp, CDA-voorzitter Wim van Velzen, DSM-voorzitter Evert Rongen en professor Peter Boorsma adviseren Stevens bij het schrijven van een repliek voor de bewindsman van justitie.

          NRC,

          • de godfather van de lange afstand

          Mario Moniz Pereira, de godfather van de lange afstand in Portugal, onderscheidt daarbij twee typen marathonlopers: zij die geen andere afstanden lopen en zij die dat wel doen.

          http://users.skynet.be/avzk/snellang.html

          • de godfather van de moleculaire nanotechnologie
          • de godfather van de neerlandistiek
          • de godfather van de psychologie

          In "Unbounding the Future" schreef Eric Drexler, oprichter van de studiegroep Nanotechnologie aan het Massachusetts Instituut voor technologie [...] en nu de godfather van de moleculaire nanotechnologie: "Kort samengevat betekent moleculaire nanotechnologie een degelijke en goedkope beheersing van de structuur van materie."

          De Groene Amsterdammer,

          Jacqueline Bel interviewde voor Literatuur de godfather van de neerlandistiek, A.L. Sötemann.

          NRC,

          In het voorwoord citeert Eysenck, de godfather van de psychologie, Shakespeare die gezegd schijnt te hebben: "Het leven is een komedie voor degenen die denken, maar een tragedie voor degenen die voelen".

          Wetenschap en humor, Max Pam,