goedenacht


goedenacht 1.0

(De vorm goeienacht is minder formeel dan goedenacht.)

gebruikelijke expressie die een vriendelijke of vaak ook louter beleefde groet uitdrukt bij een ontmoeting of afscheid in de nacht of die dient om iemand welterusten te wensen
Soms min of meer als zelfstandig naamwoord gebruikt in zinnen als 'Een goedenacht kon er niet vanaf.' De vorm goeienacht is minder formeel dan goedenacht.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Goedenacht…

  • [Functie] dient om iemand te begroeten, afscheid van hem te nemen of hem welterusten toe te wensen
  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is vriendelijk of louter beleefd
  • [Omstandigheid] wordt gebruikt in de nacht

    Algemene voorbeelden


    Nu, jullie verhalen kloppen. Sorry dat ik jullie heb opgehouden. Goedenacht. En we waren vrij te gaan.

    Jihad, Tom Carew,

    Leer 5 zinnen uit het hoofd, en de cijfers van 1 tot 10, ze zien U graag komen. En goedemorgen, goedeavond, goedenacht in het Italiaans is echt zo moeilijk niet.

    http://gardameerforum.nl/node/7959,

    Een goedenacht kan evenveel punten opleveren als een goedemorgen, mits op de juiste plek gewenst!

    http://forum.fok.nl/topic/827377/5/50,

    Combinatiemogelijkheden


    vóór de zin


    • goedenacht, ...
    • goeienacht, ...

    Goedenacht en welkom, het is nu 04:25 uur op zaterdag 30 april 2011.

    www.breman.net/item/754/?SESSIONID...s,

    Goede nacht, ik wil graag een Nintendo DS emulator downloaden met het spel Pokemon soul silver.

    http://forum.ngamer.nl/viewtopic.php?p=371402,

    Goeienacht, ik ga eens kijken wat de AppleTV in de aanbieding heeft!

    http://twitpic.com/790lup,

    • goedenacht dames en heren
    • goedenacht koster
    • goedenacht mevrouw
    • goedenacht mijnheer
    • goeienacht Donald
    • goeienacht mensen

    Goedenacht dames en heren, vanavond speel ik de volgende toernooien.

    http://nl.pokernews.com/poker-forum/topic57401/2.htm?order=reverse,

    Goedenacht koster, ik ben Dirk Deleu. Ik ben gestuurd door de pastoor.

    Naakte zielen, Luc Deflo,

    Dodelijk rustig stapte hij naar de vrouw. "Goedenacht mevrouw." Hij tikte tegen zijn hoed.

    http://www.griezel.net/www.gamehol.nl?pid=2004&ID=589

    "Goedenacht meneer, heeft u gedronken?"

    http://www.autoweek.nl/forum/read.php?11,3549020,page=2,

    Goeienacht, Donald! Wat doe jij hier zo laat op centraal station?

    http://twitpic.com/tjif4,

    Goeienacht mensen, hier komen nog effe snel de uitslagen.

    http://www.kickbox.nl/forums/archive/topic/8476-1.html

    in de zin


    • als aanhaling in de indirecte rede

    "Goedenacht," zei hij ten slotte traag en zweeg een poos om diep en raspend adem te halen.

    http://www.beleven.org/verhaal/adam_flux_en_de_zwarte_magier

    Vaders wil is wet. Pijprekken droegen koperen spreuken die dat onomstootbaar vaststelden. Vaders waren bezig. Ze stampten met zware schoenen door het huis en bromden afwezig 'goeienacht' van achter hun opengespreide krant. Ze waren dragers van een eeuwenlange autoriteit [...]. Ik was een aarzelende vader geworden, een twijfelaar.

    Nachten in Granada; Playa de Aro; Ze eten alleen de punten van de asperges, Jean Pierre Dumoulin,

    achter de zin


    • ..., goedenacht
    • ..., goeienacht

    Maar genoeg nu, goedenacht.

    http://www.sneeuwverwachting.nl/weerkaarten/?id=578,

    Tot morgen, slaapwel en tot morgen, goeienacht!

    http://www.ksjroy.org/,

    Vaste verbindingen


    iemand goedenacht kussen; iemand goeienacht kussen

    1. iemand een zoen geven onder toewensing van een aangename nacht, vooral wanneer men zich te ruste begeeft
      Met het tussenwerpsel in substantivisch gebruik maar in tegenstelling tot betekenis 2.0 zonder onbepaald lidwoord.

      We stonden op, kusten onze ouders goedenacht.

      Twee vorstinnen en een vorst, R.J. Peskens,

      De taxi die zij had besteld om haar naar Delft te brengen reed een ronde langs mijn huis. Ik kuste haar goedenacht.

      Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

      Ik besluit binnen te gaan, het is rond 23u, en ik wil me nog even opwamen voor de haard en m'n vrouw goeienacht kussen.

      http://antares-sterrenkunde.blogspot.com/,

    goedenacht roepen; goeienacht roepen

    1. iemand de wens voor een goede nacht toeroepen
      Met het tussenwerpsel in substantivisch gebruik maar in tegenstelling tot betekenis 2.0 zonder onbepaald lidwoord.

      Scheidingsangsten beletten dat deze kinderen gemakkelijk in slaap vallen. Er zijn ook kinderen die meerdere malen na elkaar goedenacht blijven roepen.

      http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=artperrub=39

      Ze roepen goeienacht als ze naar bed gaan.

      http://forum.fok.nl/topic/191656/2/25,

    iemand goedenacht wensen; iemand goeienacht wensen

    1. Vormvariant: iemand goedenacht zeggen; iemand goeienacht zeggen

      tot iemand een groet richten met de wens voor een aangename nacht met een kalm, ongestoord verloop of met een verkwikkende rust
      Met het tussenwerpsel in substantivisch gebruik maar in tegenstelling tot betekenis 2.0 zonder onbepaald lidwoord.

      Nadat we elkaar goedenacht hadden gewenst, pakte Sarah het Kennedy-boek en stak het onder haar arm, waarna we alledrie de trap op stommelden.

      Crisis four, Andy McNab,

      We gingen de portier nog goedenacht zeggen, die blijkbaar uit een dutje was gewekt, en Jane hield nog een banaal babbeltje met haar vader en haalde een deken voor hem, want het was door de regen killig geworden in het salon.

      De baan van gaan en gissen, Bruno Bartels,

      Toen iedereen goeienacht zei, gaf de minister van buitenlandse zaken een vaderlijke tik op de wang van Fa. "Blijf kuis en rein", zong hij zachtjes uit de Faust van Gounod.

      Het beleg van Brussel, Frans Verleyen,

    Woordfamilie


    Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    goedenacht 1.1

    (De vorm goeienacht is minder formeel dan goedenacht.)

    als onderdeel van de eigenlijk onjuist gespelde groet 'een goedenacht'
    De correcte spelling in combinatie met het onbepaald lidwoord is goede nacht, omdat er sprake is van een zelfstandig naamwoord nacht, voorafgegaan door het aparte bijvoeglijk naamwoord goed. Goedenacht is op zichzelf geen zelfstandig naamwoord. Maar omdat de spelling een goedenacht of, informeler, een goeienacht zo vaak voorkomt, nemen we dit gebruik van goedenacht hier toch apart op.

    Algemene voorbeelden


    Toch hadden we er alle drie weinig vertrouwen in. Dat vertaalde zich in het collectieve stilzwijgen waarin we ons tijdens onze terugkeer naar huis wentelden en dat zich thuisgekomen simpelweg verder zette, tot we de televisie beu gekeken één voor één naar bed trokken en elkaar een goeienacht wensten.

    http://www.writehistory.be/?p=verhaal&id=9493

    Wij gaan vandaag maar eens vroeg naar bed. Allemaal een goedenacht verder.

    http://www.scheveningen-haven.nl/yabbse/index.php?topic=590.1035;wap2,

    Allemaal nog een goedenacht gewenst [...]. Ik neem zo nog wel een lekkere kop koffie ook al is het laat.

    http://www.forum.fok.nl/topic/1049439,

    Jij ook een goedenacht en een trustenkus van mij!

    http://www.gedichten-freaks.nl/616510,

    Hmm... ik heb iets moois gemist? Nou ja, dan ook een goeienacht hier.

    http://www.worldfora.com/f/newworld/10/50620,