gouvernement 1.0
(weinig gebruikt)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gouvernement…
is een bestuur; is een groep
- [Functie] is belast met het bestuur van een land
- [Ontstaan] wordt gevormd door het kiezen van leden en aanstellen van functionarissen
Algemene voorbeelden
'De paus zou willen tussenkomen bij de gouvernementen, zijn gedacht willen zeggen over de toestand, maar hij mag niet van Mussolini, het verdrag van Lanteranen of Lateranen verbiedt dat hij zich bezighoudt met wereldlijke zaken.' 'Dat is maar best zo, Meerke. Want waar gaan we anders naar toe?' 'Dan moet Hitler zich niet bemoeien met de kerk in Duitsland,' riep tante Violet.
Zo ook een Schotse predikant, die zich in 1916, in het midden van de obscene eerste wereldoorlog, plotseling hevig keerde tegen het Engelse gouvernement, dat immers, in verband met de afnemende voedselvoorraden, sterk aanbeval dat mensen ook op zondag overgingen tot het poten van aardappels.
gouvernement 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gouvernement…
is een bestuur; is een groep
- [Functie] is belast met het plaatselijke bestuur van een overzees of ver gelegen rijksgebied
- [Ontstaan] wordt gevormd door het aanstellen van functionarissen
Algemene voorbeelden
'Ik geniet nu in alle rust van mijn welverdiende pensioen, meneer,' zegt hij. 'Voor de oorlog was ik controleur in dienst van het gouvernement. Tot aan de Japanse bezetting.'
Morgen begint in Peking de zestiende ronde van besprekingen tussen China en Groot-Brittannië over democratie in Hongkong. Hoewel het overleg tot mislukken gedoemd is, geeft het gouvernement van de kroonkolonie blijk van groot optimisme, ook na de soevereiniteitsoverdracht aan China in 1997.
Sinds de jaren tachtig staat er in Tasiilaq een grote schotelantenne waarmee in praktisch ieder huis veertien satellietkanalen te ontvangen zijn. Vanwege het grote aantal Deense inwoners en de banden met het moederland zijn er veel Deense zenders te ontvangen [...]. Sinds de jaren zeventig is er op kleine schaal toerisme in Oost-Groenland. Ieder jaar komen er ongeveer drieduizend toeristen naar de regio rond Tassilaq. Als het aan het aan het Groenlandse gouvernement ligt worden dat er spoedig meer.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- koloniaal gouvernement
- Nederlands gouvernement
Een eeuw geleden werden zo'n dertigduizend contractanten uit Java geronseld om in Suriname de Afrikaanse slaven te vervangen. Na vijf jaar zouden ze op kosten van het koloniale gouvernement worden teruggebracht, met genoeg geld op zak om in Java een eigen stuk grond te kopen.
De Nederlandse koloniale bemoeienis was in de eerste helft van de 19de eeuw vooral gericht op Java. Daar werd het cultuurstelsel ingevoerd. Dit stelsel verplichtte Javaanse boeren om een deel van hun oogst te leveren aan het Nederlandse gouvernement. Vanaf 1870 werd de economische exploitatie van de kolonie steeds minder een zaak van de Nederlandse staat.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
gouvernement 3.0
((vooral) in België)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een provinciaal gouvernement…
is een bestuur; is een groep
- [Functie] is belast met het bestuur van een provincie
- [Ontstaan] wordt gevormd door het kiezen van leden en aanstellen van functionarissen
Vaste verbindingen
gouvernement 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gouvernement…
is een bestuur; is een groep
- [Leden] bestaat uit militairen
- [Functie] is belast met het bestuur van een stad of zone
- [Ontstaan] wordt gevormd door het installeren van een militaire raad
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- militair gouvernement
Pas in de morgen van 18 april wordt de stad ingenomen. De Britten vestigen in Soltau het 116de detachement van hun militair gouvernement. Op 24 april laten ze overal de onbegraven [...] lijken van gevangenen inzamelen en op het lokale kerkhof begraven.
gouvernement 5.0
((vooral) in Nederland)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een gouvernement…
is een bestuursgebied; is een gebied
- [Geheel] maakte deel uit van een kolonie
- [Plaats] lag in voormalig Nederlands-Indië
- [Tijd] stamt uit de koloniale periode van Nederland
- [Gezag] stond onder het gezag van een gouverneur
Algemene voorbeelden
Er werd een systeem uitgedacht waarbij Nederlands en inlands bestuur zoveel mogelijk parallel liepen [...]. Onder de gouverneurs in de gouvernementen stonden residenten, assistent-residenten, controleurs en aspirant-controleurs. Zij hielden toezicht op inlandse bestuurders van gelijke rang en functie.