grammofoonplaat 1.0
Bron:
Karrattul
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een grammofoonplaat…
is een plaat
- [Uiterlijk] is doorgaans zwart; heeft een gat in het midden
- [Vorm] is rond
- [Materiaal] is gemaakt van vinyl of bakeliet
Algemene voorbeelden
Men vergeet licht dat de grammofoonplaat al ruim honderd jaar oud is. In 1901 verschenen de eerste 78-toerenplaten en de long-playing was er al in 1948. Duizenden werken zijn uitgegeven en sommige daarvan zijn werkelijk legendarisch. Voor de klankkwaliteit moet je het niet laten.
Edo slentert achter hem aan. In de ruime woonkamer neemt zijn oom ook nog de rol van onderhoudende gastheer op zich. Hij legt een grammofoonplaat op de pick-up, beschaafde gitaarmuziek, biedt hem whisky aan en een sigaartje.
In een interview in 1991, bij de première van het fraaie orkestwerk De Hemel, klaagde Peter Schat dat er geen muziek meer van hem op de plaat verkrijgbaar was, nadat Donemus zijn grammofoonplaten in de ramsj had gedaan (enkele verdwaalde stukken op verzamel-cd's met Nederlandse muziek telde hij niet mee).
Ik probeerde van het leven te genieten, maar hoedde me voor hartstocht; ik hechtte aan comfort, maar verzamelde geen aardse goederen - een uitzondering maakte ik voor boeken en grammofoonplaten.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- grammofoonplaten beluisteren
- grammofoonplaten draaien
Op je wollen sokken schuifel je naar de hoek van de kamer waar de platenspeler staat. Die gebruik je nog om de vele oude grammofoonplaten te beluisteren waarvan je geen afstand kunt doen.
Heinzel liep naar een kast waar een ingebouwde grammofoon stond. Even later klonk uit de luidspreker een gitaar, gesteund door uitroepen. "Ik draai altijd wat grammofoonplaten op mijn lezingen."
met adjectief ervoor
- oude grammofoonplaten
Je staat op. Op je wollen sokken schuifel je naar de hoek van de kamer waar de platenspeler staat. Die gebruik je nog om de vele oude grammofoonplaten te beluisteren waarvan je geen afstand kunt doen. Zoals Dido and Aeneas van Henry Purcell met Janet Baker in de rol van de Carthaagse koningin. Een opname uit 1961. Grijs gedraaid en krakend als de vloer waarover je nu loopt, maar nooit vond je een mooiere uitvoering dan deze.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: in
- grammofoonplaten in (versleten bruine) hoezen
- grammofoonplaten in de hoezen
In de kelder vond hij onderhoudsapparatuur voor de cv-ketels, tientallen oude grammofoonplaten in versleten bruine hoezen, vazen en feestkleedjes, uit elkaar geschroefde radio's.
Na drie maanden begon het te betijen. Er moest toch weer gewerkt worden, geld verdiend, orde op zaken gesteld. Men perste pantalons, schraapte kelen, borg de grammofoonplaten in de hoezen, plaatste zich achter bureaus, naaimachines en werkbanken, kom, aan de slag.
Voorzetsel: met
- grammofoonplaat met klassieke muziek
- grammofoonplaat met krontjongmuziek
- grammofoonplaat met speeches van Hitler
Toen ik vervolgens op zoek ging naar grammofoonplaten met klassieke muziek geschikt om tijdens het schrijven het straatrumoer buiten te houden, bleek ik al spoedig bezig met het bijeenslepen van hele oeuvres van grote componisten.
'Ik ben toch óók Hongaar!' zei Russische Kor terwijl hij een nieuwe grammofoonplaat met krontjongmuziek op de draaischijf legde en de koffergrammofoon opdraaide.
Lotsof kwam haast als vanzelf terecht bij de Nederlandse psychiater Jan Bastiaans (1917-1997), die wereldwijd furore had gemaakt met zijn LSD-therapieën voor getraumatiseerde oorlogsslachtoffers. Terwijl de LSD de patiënt liet hallucineren, draaide Bastiaans grammofoonplaten met opzwepende speeches van Hitler, zodat de patiënt de traumatische ervaringen kon herbeleven en uiteindelijk verwerken.
in voorzetselgroep
- dozen met oude grammofoonplaten
Een appartement in een souterrain [...]. Cassetterecorders, televisietoestellen, lampen, buffetten, tapes, stapels geluidsinstallaties, boxen en dozen met oude grammofoonplaten staan her en der verspreid opgestapeld.
met substantief ervoor
- een stapel grammofoonplaten
- een verzameling grammofoonplaten
Ze hurkt bij een stapel grammofoonplaten. Zonder er ook maar een uit zijn hoes te halen, kiest ze er snel vijf uit en houdt die omhoog. "Hoeveel is dat?"
Hij voelde zich prettig in het bovenkamertje waar zijn vader een kleine verzameling grammofoonplaten koesterde, bestemd voor een kreunende pick-up met een bolle kop en een naald zo dik als de doornen aan een rozestruik.