hartstilstand 1.0
(gezondheid, geneeskunde en zorg)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een hartstilstand…
is een aandoening
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een acute en levensbedreigende situatie
- [Oorzaak, reden of aanleiding] wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een hartaanval; kan ook het gevolg zijn van een hartziekte (bv. een hartontsteking), een andere ziekte (bv. longembolie) of een ongeluk (bv. een elektrische schok)
- [Gevolg of resultaat] leidt ertoe dat iemand niet normaal kan ademen en bewusteloos raakt, doordat zijn of haar organen geen bloed en dus ook geen zuurstof krijgen; leidt soms tot gasping, een toestand waarin iemand luidruchtig naar adem hapt; kan hersenschade, een coma of de dood als gevolg hebben als er niet snel (binnen zes minuten) gereanimeerd wordt
- [Gelijkenis] wordt soms gelijkgesteld aan asystolie (het ontbreken van elektrische activiteit van het hart), omdat die altijd tot een hartstilstand leidt; wordt soms gelijkgesteld aan een circulatiestilstand, omdat een hartstilstand die altijd tot gevolg heeft
- [Onderscheid of tegenstelling] is niet hetzelfde als asystolie (het ontbreken van elektrische activiteit van het hart), omdat er ook andere oorzaken kunnen zijn voor een hartstilstand, zoals ventrikelfibrilleren; is niet hetzelfde als een circulatiestilstand (uitval van de bloedsomloop), omdat die ook een andere oorzaak dan een hartstilstand kan hebben, zoals een shock
Algemene voorbeelden
Een hartinfarct is het afsterven van de hartspier, dat soms leidt tot een hartstilstand. Maar hoe? De afstervende spier kan zelf, uit nood, stroomstootjes produceren. Deze prikkels zijn in staat het gewone ritme van het hart te verstoren en opeens zie je op de monitor een trillend lijntje, kamerfibrilleren. Een fladderend hart dat geen pomp is, maar zoals ik eens hoorde, een zak vol wormen, stuiptrekkingen van een spier die ter ziele gaat. Een hartstilstand.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- ontstaan
Een hartstilstand ontstaat van het ene op het andere moment. Iemand raakt bewusteloos en ademt niet meer normaal. Dit is een levensbedreigende situatie.
als object bij een werkwoord
- een hartstilstand overleven
De Hartstichting wil dat meer mensen een hartstilstand overleven. Het percentage overlevenden na een hartstilstand kan overal in Nederland 25% zijn, als slachtoffers binnen 6 minuten gereanimeerd en gedefibrilleerd worden. Dat is nu nog niet overal zo.
met adjectief ervoor
- een acute hartstilstand
- een plotselinge hartstilstand
Heinz Pulver overleed op een woensdag om vijf voor vier 's nachts. Zesentachtig. Een acute hartstilstand. Hij zag eruit alsof iemand hem uit het leven had getild. Vredig noemen de mensen dat.
De vader van prins Claus is door een natuurlijke oorzaak aan een plotselinge hartstilstand overleden.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- op het nippertje vermeden hartstilstanden
Toen de tweeëntwintig mannen van Circuelos hun zaad hadden geloosd, kwam niet alleen de gebruikelijke ontnuchtering, maar ook nog een rekening die aanleiding gaf tot enkele op het nippertje vermeden hartstilstanden. Pas toen ontdekten de heren dat ze geen onverbiddelijke verleiders waren, maar gewoon hoerenlopers die zwaar moesten afdokken.
in voorzetselgroep
- aan een hartstilstand overlijden
- aan een hartstilstand sterven
Een paar maanden geleden werd hij ziek. Het begon met een lichte maar chronische vermoeidheid. Daarna lieten zijn lichaamsfuncties het zowat allemaal tegelijk afweten. Uiteindelijk overleed hij aan een hartstilstand. De medische wereld stond voor een raadsel.
De vader van prins Claus is door een natuurlijke oorzaak aan een plotselinge hartstilstand overleden.
'Uiteindelijk sterft toch iedereen aan een hartstilstand!'
- bij een hartstilstand
Bij een hartstilstand buiten het ziekenhuis heeft hoesten geen zin. Sterker nog: het is niet mogelijk om op dat moment te hoesten. Iemand verliest bij een hartstilstand vrijwel meteen het bewustzijn.
Bij een hartstilstand heeft het hart geen pompfunctie meer; dit kan ontstaan door een asystolie (hart trekt niet meer samen) of ventrikelfibrilleren (ineffectieve samentrekkingen van de hartkamers). Bij een circulatiestilstand is de bloedsomloop tot stilstand gekomen, ongeacht de oorzaak.
- de, een dood door hartstilstand
De after-effecten van cocaïne kunnen vermoeidheid en depressie zijn. Buitensporige doses kunnen de dood door hartstilstand tot gevolg hebben.
De arts legt er de nadruk op dat een plotselinge dood door hartstilstand niet alleen in de wielersport kan voorkomen, maar dat bij alle duursporten het risico aanwezig is.
- na een hartstilstand
De defibrillator alleen redt geen levens. Het apparaat verhoogt alleen de overlevingskans van 10 naar 75 procent. Het gaat om die eerste kritieke minuten na een hartstilstand.
met ander, nevengeschikt substantief
- een hartstilstand of hartverlamming
Bij een hartstilstand of hartverlamming pompt het hart plotseling geen bloed meer rond.