kappertje 1.0
Bron:
Rainer Zenz
(
Publiek domein
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kappertje…
is voedsel
- [Afmeting] wordt afhankelijk van de specifieke maat ingedeeld in verschillende kwaliteitssoorten, waarbij de kleinste maat (5 tot 7 mm) de beste is en de grootste (14 mm en groter) de slechtste
- [Geur] ruikt fris zurig of ziltig
- [Kleur] is donkergroen
- [Omvang concreet] is klein, zoals een erwtje
- [Smaak] smaakt door het inleggen fris en krachtig of ziltig, vergelijkbaar met ansjovis of olijven
- [Vorm] is rond
- [Deel] is eigenlijk een klein bloemknopje
- [Functie] dient als voedsel
- [Herkomst of oorsprong] komt van de kappertjesstruik (Capparis spinosa) die behoort tot de familie Capparidaceae en wordt als goedkoop alternatief of als vervalsing ook van de zaadjes van de Oost-Indische kers of van bloemknopjes van brem gemaakt
- [Plaats van herkomst] komt oorspronkelijk uit Klein-Azië, waar de kappertjesstruik groeide; wordt veel gebruikt in het Middellandse Zeegebied, waar de kappertjesstruik nu ook groeit en is tegenwoordig ook vrij algemeen bij ons in de keuken
- [Aantal of hoeveelheid] wordt bijna altijd met meerdere tegelijk gebruikt
- [Behandeling of bewerking] wordt na het plukken gedroogd en dan ingelegd in zout, azijn of olie
- [Gebruikswijze] wordt gebruikt in salades, pastagerechten, sauzen of bij vis of soms ook bij vlees als smaakmaker en wordt soms bijvoorbeeld op een toastje met zalm gebruikt als garnering
- [Gelijkenis] lijkt op de iets grotere kapperappeltjes of kapperbesjes, de ingelegde zaadhuisjes van een kapperstruik
Algemene voorbeelden
Kappertjes zijn olijfgroene, gesloten bloemknoppen van een doornige struik (Capparis spinosa) die behoort tot de Capparidaceae-familie. De struik groeide oorspronkelijk in Klein-Azië en is nu inheems in het Middellandse-Zeegebied, waar hij zowel in het wild voorkomt als gekweekt wordt. De oude Grieken verhandelden al kappertjes, maar kweekten ze niet.
Kappertjes worden gebruikt in salades, pastagerechten en groentespecialiteiten. Ze worden altijd op het laatste moment toegevoegd, als ze meegekookt worden verliezen ze hun aroma. Kapperappeltjes, grote kappertjes aan een steeltje, zijn de veel grotere zaadhuizen van de kappertjesstruik en zijn lekker bij een aperitief.
Leg de ansjovisfilets plat op het werkvlak en rol er een kappertje in.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch voltooid deelwoord
- ingelegde kappertjes
En zo vond je daar naast wierookpastilles, reukkaarsjes en reuklinten ook alle mogelijke kruiderijen van anijszaad tot zoethout, siropen [...], bonbons, chocolade, kastanjepuree, ja zelfs ingelegde kappertjes, zoetzuur, uien en gemarineerde tonijn.
Eigenlijk is Griekse salade de zomerversie van die dagelijkse salade. Op Kreta heeft iedere kok er wel een eigen recept voor. Of er gaan zelf ingelegde kappertjes in, of verse kruiden, rauwe postelein, gemarineerde pepers of brokken harde toast.
met substantief ervoor
- eetlepel kappertjes
- theelepel kappertjes
Voor 2-3 porties salade: 1 hardgekookt ei, gepeld; 1 theelepel Dijon mosterd (of andere scherpe mosterd); 1 eetlepel citroensap of wijnazijn; 6-7 eetlepels olijfolie; zout en versgemalen peper; 1 eetlepel kappertjes, uitgelekt (facultatief).
Allereerst koop je twee blikken zalm [...]. Het sap giet je in een heel klein pannetje, zodat je alleen stukken lichtrode zalm over hebt. Die doe je in de keukenmachine [...]. Laat de machine 1 minuut draaien tot alles samen zalmroomsoep is [...]. Inhoud van pannetje bij zalmsoep in de machine en ook een afgestreken eetlepel kappertjes. Ook uit de supermarkt. Machine weer dertig seconden laten draaien.
Met een mes snij ik twee dikke plakken van de pastei. Die leg ik met een randje gestolde gelei op het bord en garneer ze met wat fijngesneden bieslook, verse zwarte peper, een theelepel kappertjes en plakjes tomaat.
met ander, nevengeschikt substantief
- kappertjes en olijven
- kappertjes en tomaat
- olijven, ansjovis en kappertjes
De vis was omringd door flessen en potjes met kruiden en olie, kappertjes en olijven.
Voeg tomaten en kappertjes toe aan de look.
Eerst leest u een korte inleiding over olijven, ansjovis en kappertjes. Welke soorten olijven zijn er en welke gebruikt men het best in verschillende soorten gerechten? Heeft de omvang van kappertjes een invloed op de smaak? Hoe fileert men het best gezouten ansjovis?
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kappertje 2.0
(geschiedenis; verouderend)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kappertje…
is drinkgerei; is een voorwerp
- [Transparantie] is doorzichtig
- [Deel] heeft een voetje
- [Materiaal] is van glas
- [Functie] dient om uit te drinken
- [Container] wordt vooral gebruikt in een kroeg of café
- [Tijd] wordt vandaag de dag niet meer gebruikt en zeker niet meer in alledaags taalgebruik zo benoemd
- [Gebruiker] wordt vaak door vrouwen gebruikt, omdat de inhoud iets minder is
- [Stoffelijke inhoud] bevat vaak bier of jenever
Algemene voorbeelden
Voor een pot bier betaalde je vijf cent, voor een kappertje bier met suiker slechts drie cent. Een kappertje was een glas met een voetje, speciaal bestemd voor dames.
Er werd vroeger veel meer aan herbergbezoek gedaan dan nu, ook al zaten de mensen er krapper bij. Maar een pint kostte toen tien centiemen, als ik me niet vergis, en een 'kappertje' de helft.
kappertje 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kappertje…
is een persoon
- [Afmeting] kan klein zijn
Algemene voorbeelden
Hij werd invalide, kon niet meer lopen. Toch wilde hij nog per se elke maand naar de kapper. Een gedoe. Ik deed dat met hem hoor, maar ik vond: laat lekker een kappertje thuiskomen.
Omdat Cristophe, het kappertje dat 200 euro per beurt vraagt, er nooit was geweest zonder Lodewijk XIV.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- kappertje spelen
Vorige week stond er een geweldige foto op de voorpagina van de Volkskrant: een jongetje en een meisje die kappertje spelen. De jongen föhnt glimlachend het haar van zijn vriendin, die zichzelf bewondert in de spiegel.
Totdat ze kappertje spelen en Julia erg schrikt, want Maud wil het haar van haar pop afknippen! Maud moet maar weg, vindt Julia.
Vaste verbindingen
een kappertje pakken
-
(
(vooral) in Nederland; informeel )naar de kapper gaanMaar op het moment dat ik net lekker aan het struinen was in Recoleta, de chique wijk waar Máxima winkelde, een kappertje pakte en lunchte met vriendinnen, verloofden de twee zich, waarmee ze ook mijn lot bezegelden.
Voor veel dames onder ons is dat naar de schoonheidsspecialiste gaan of in het 'slechtste geval' even een kappertje pakken. Op de schoonheidsspecialiste trakteer ik mezelf met enige regelmaat. De kapper heb ik al een tijdje niet gezien.