klarinet 1.0
Bron:
Velmistr
(
CC BY-SA 3.0
)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klarinet…
is een muziekinstrument
- [Afmeting] is normaal ongeveer 66 cm lang
- [Geluid] heeft een toonbereik van ongeveer vier octaven; klinkt donker en warm in het lage register, helder en licht bij de hogere tonen; heeft een groot dynamisch bereik, van zeer zacht tot zeer luid; is meestal gestemd in bes of A; heeft een veelzijdig vermogen tot klankexpressie, van melancholisch of klagerig tot luchtig en vrolijk; kan schetterende, snaterende, snikkende geluiden maken
- [Kleur] is gewoonlijk zwart
- [Uiterlijk] heeft een snavelvormig mondstuk met een riet; lijkt op een hobo, maar is langer en dikker
- [Attribuut] wordt opgeborgen en gedragen in een foedraal
- [Deel] bestaat uit een mondstuk met een enkelriet, een cilindrische holle pijp met gaten en kleppen, en een klankbeker
- [Materiaal] is meestal van hout, vooral ebbenhout, soms ook van metaal of kunststof
- [Soort] behoort tot de blaasinstrumenten; behoort tot de houtblaasinstrumenten
- [Functie] wordt gebruikt in klassieke ensembles en orkesten, harmonieorkesten, jazzensembles en bij sommige soorten volksmuziek, zoals klezmer
- [Herkomst of oorsprong] is waarschijnlijk uitgevonden door Johann Christoff Denner in 1690
- [Gebruikswijze] wordt bespeeld door lucht tussen het mondstuk en het riet door te blazen, waarbij de tonen worden gemaakt door met de vingers of via kleppen de gaten in de klarinetbuis al dan niet af te dekken
- [Gebruiker] wordt vooral gebruikt door klassieke musici en jazzmusici
Algemene voorbeelden
De klarinet heeft, naast 7 vingergaten, ook nog een aantal kleppen.
Van de houtblazers heeft de klarinet de grootste toonomvang: bijna vier hele octaven.
Klarinet en viool zitten qua klank dicht in de buurt van de menselijke stem en kunnen die imiteren door bijvoorbeeld een stembuiging of 'krechtz' (kreun), zoals de 'chazan' gewoonlijk doet.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- spelen
Een klarinet kan zowel de hele lage, warme tonen spelen als de hoge, scherpe tonen, waardoor het een zeer veelzijdig instrument is dat in alle genres van muziek gebruikt wordt.
als object bij een werkwoord
- een klarinet bespelen
Hij bespeelt een van de fraaiste klarinetten: vol en houterig, warm en meeslepend.
in voorzetselgroep
- op de klarinet spelen
- op de klarinet toeteren
- op klarinet
En elke avond deed ze rouge op d'r wangen en speelde tot diep in de ochtend op haar klarinet in de Tingel-Tangel schuin aan de overkant.
Op Liberata staan vijftien nummers [...]. De vier muzikanten voelen mekaar goed aan en laten hun individuele karakter vaak duidelijk spreken [...]. Gasten op klarinet, piano en contrabas versieren okkasioneel.
Rietblazer Michael Moore schittert vooral op klarinet.
Iemand toeterde enkele noten op een klarinet en er werd luidkeels gelachen.
- een compositie voor klarinet
- een sequenza voor klarinet
- een stuk voor klarinet
- een concertino voor klarinet en orkest
- een concertino voor klarinet en piano
- een concerto voor klarinet en orkest
- een concerto voor klarinet en piano
- een sonate voor klarinet en orkest
- een sonate voor klarinet en piano
16.00 Divertimento: sonatine voor klarinet en piano (Horowitz), suite voor hoorns (Respighi) [...], concerto in A voor klarinet en orkest KV622 (Mozart).
Berio komponeerde één van zijn dertien sequenze in 1980 voor klarinet, maar maakte één jaar later een transkriptie voor altsaxofoon.
C. Stamitz, Concerto's voor klarinet nr. 1 en nr. 7, Concerto voor bassethoorn, Concerto voor klarinet en fagot, Sabine Meyer (klarinet en bassethoorn), Sergio Azzolini (fagot), Academy of St. Martin in the Fields o.l.v. Iona Brown.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als deel van een samenstellende samenstelling
klarinet 1.1
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Klarinet…
is spel
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- klarinet spelen
Iemand die al twee jaar klarinet speelt in het jeugdorkest kan best eerder in aanmerking komen voor doorstroming dan iemand die al drie jaar klarinet speelt. Het gaat niet om hoe lang iemand al lid is. De kwaliteit blijft eerste uitgangspunt.
klarinet 1.2
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.2 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Klarinet…
is een vaardigheid
Algemene voorbeelden
Hij ging verder studeren aan het conservatorium van Antwerpen. Daar kwam hij voor klarinet terecht bij Walter Boeykens en haalde enkele jaren later een eerste prijs voor dat instrument.
Stephan Vermeersch (België), uitvoerend en docerend musicus in de disciplines van klarinet, basklarinet en saxofoon.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- klarinet leren
- klarinet studeren
- klarinet volgen
Hij volgde muzieklessen (notenleer, klarinet, piano, blokfluit, muziekgeschiedenis en geschreven harmonie) aan de Gemeentelijke Muziekacademie van Waregem en de Kunsthumaniora te Gent.
Sax studeerde fluit en klarinet in Brussel en merkte dat de klarinet verbetering aan het mechaniek behoefde.
Zodra hij op de boot was, sloot hij zich op in een kabine en begon klarinet te leren.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
klarinet 1.3
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.3 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klarinet…
is muziek
Algemene voorbeelden
Met een verstild stukje klarinet zette Don Byron een goed anderhalf uur lang een ononderbroken concert in, dat afwisselend intrigerend maar soms ook ronduit vervelend was.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een schetterende klarinet
- een snikkende klarinet
Luider geroffel, overspoeld door vals klinkende violen en schetterende klarinetten – zo plots dat ik Paul niet verdwijnen zag.
Maar het zou Zorn niet zijn mocht hij onder de ingehouden snikkende klarinet van David Krakauer niet een wat broeierig orgel stoppen.
klarinet 1.4
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.4 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klarinet…
is een persoon
Algemene voorbeelden
Ik zorg dat ik ter hoogte van Cloosters en De Man kom, de twee blazers die ik ook geen muziek heb kunnen bijbrengen [...]. Dit is geen muziek, dit is een schetterende soep. Ik gebaar boos. 'Stop daarmee, doe maar alsof!' brul ik. Verbijsterd kijken ze naar mij, dat hebben ze nog nooit meegemaakt; acht klarinetten, drie vrouwelijke en vijf mannelijke, grinniken. Cloosters en De Man stoppen niet echt maar zijn gelukkig minder goed hoorbaar en de anderen nemen zich meer in acht.
'Hier een fagotsolootje, daar de klarinet en dan vallen hier de tweede violen in,' hoorde ik hem mompelen.
Viool en klarinet leiden, verkennen de hoogten, terwijl cello en akkordeon ritmisch steunen en stutten.
'Carnaval des Animaux' is origineel geschreven voor een groot kamermuziekgezelschap bestaande uit 2 piano's, strijkkwintet, fluit, klarinet, glasharmonica en xilofoon.
Combinatiemogelijkheden
met telwoord ervoor
- eerste klarinet
Ross Gorman, Whitemans eerste klarinet die vijf dagen lang moest experimenteren voordat hij het riet vond waarmee hij het beruchte glissando aan het begin kon realiseren, speelt in beide opnamen.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
klarinet 1.5
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.5 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
De klarinet…
is een orgelregister
Algemene voorbeelden
Een orgel bestaat uit tientallen pijpen die worden aangeblazen en verschillende klanken kunnen laten horen. Zo heb je op vele orgels een 'register' van fluit, klarinet, trompetten en hoorns.
In 1911 werd een aantal ingrijpende wijzigingen uitgevoerd door de orgelbouwer J. de Koff te Utrecht: - op het Rugwerk de plaatsing van een hobo 8' in plaats van de tousijn 8'; en een fernfluit in plaats van een fluit 2'. - op het Hoofdwerk een vernieuwing van de trompet 8'; de plaatsing van een violon 8' in plaats van de woudfluit 2'; en een flûte harmonique in plaats van de gemshoorn 4'. - op het Bovenwerk de plaatsing van een clarinet 8' in plaats van de vox humana 8'; en een voix céleste in plaats van de roerquint 3'.
Het opslaande tongwerk Clarinet (eveneens vanaf klein c) is op de registertrekkers nog aangeduid als Vox Angelica, die achteraf wel origineel bleek te zijn, en ook bewaard is gebleven, maar afgenomen van de lade ten gunste van de Clarinet.