klavier 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klavier…
is een deel van een muziekinstrument
- [Attribuut] kan bij een piano worden afgesloten met een klep
- [Samenstelling] bestaat uit een rij witte en zwarte toetsen die gevat zijn in een lage houten bak met vaak links en rechts rechtopstaande zijstukken of zogenaamde bakstukken; heeft witte toetsen voor de tonen a, b, c, d, e, f, g in alle beschikbare octaven en ten opzichte van de witte een beetje inspringende zwarte toetsen voor de halve tonen tussenin
- [Geheel] maakt deel uit van een toetseninstrument zoals een piano, een klavecimbel, een orgel, een harmonium of een accordeon
- [Functie] dient om het mechanisme van het tonen voortbrengende gedeelte van het muziekinstrument in werking te zetten, hetzij door windladen te openen, zoals bij het orgel, hetzij door snaren aan het trillen te brengen, zoals bij een piano
- [Aantal of hoeveelheid] wordt aangetroffen bij instrumenten met één klavier, zoals een piano, met een of twee klavieren, zoals een klavecimbel of met meerdere klavieren, zoals een kerkorgel, waarbij de handklavieren manualen worden genoemd en het voetklavier ook wordt aangeduid als de pedalen
- [Gebruikswijze] wordt bespeeld met de vijf vingers van elke hand, wordt in het geval van een voetklavier ook bespeeld met de beide voeten
Algemene voorbeelden
Op een van die septemberdagen bespeelde ik het gloednieuwe orgel van de Maranatha-kerk. Het licht van een spaarlampje boven het klavier glansde op de manualen. Met de roerfluit op het bovenklavier riep ik, daarbij geholpen door Bach, Herr Jesu Christ aan.
Het meubel stond altijd opengeklapt wanneer ik juffrouws bestellingen kwam afleveren, met de partituur van een hymne op de richel, waarschijnlijk om mogelijk bezoek haar ongemene godsvrucht in te prenten, maar van sommige toetsen was door de jaren het ivoor gebarsten en weggesprongen, waardoor het klavier op de grotendeels tandeloze grijnslach van een grijsaard leek.
Een positief was een klein huisorgel, met een aantal registers, doorlopend over het gehele klavier, maar afzonderlijk in- en uitschakelbaar voor bas en discant, zodat de linkerhelft van het klavier de rechterhelft in een andere registratie kon begeleiden.
Manualen en pedaal vormen samen de klavieren of de claviatuur van het orgel.
De bakstukken (zijstukken van de klavieren) zijn van palissanderhout met inlegwerk van elpenbeen.
Dat muziekje deed hem elke keer weer denken aan een poes die woest over het klavier van een piano rondsprong.
Combinatiemogelijkheden
in voorzetselgroep
- op het klavier
Soms speelt ze iets op het klavier van een synthesizer, het geluid kan ze op de computer dan op allerlei manieren bewerken.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
klavier 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klavier…
is een inrichting
Algemene voorbeelden
Aan het klavier zat de Gentse stadsbeiaardier Jos Dhollander, die de blijde "Sonneries voor Albert II" had gecomponeerd. Dergelijke sonneries zijn een blij, feestelijk, leutig en positief klinkend geklepel, gebel en gelui waarop elke koning bij zijn eedaflegging recht heeft.
Tijdens het uitvoeren van groot onderhoud [...] is [...] gebleken dat onderdelen van het carillon niet betrouwbaar meer functioneren [...]. Bij een tweetal bedrijven is een offerte gevraagd voor de uitvoering van deze werkzaamheden. Deze bestaan uit het reviseren van alle 35 magneethamers, het vervangen van de bedrading van het handspel, nazien en waar nodig vervangen van de veren van het klavier, de ophanging van de klepels van de 15 kleinste klokken vernieuwen [...] en de kabeldoos vervangen.
klavier 2.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klavier…
is een muziekinstrument
- [Deel] beschikt over een verzameling van op een rij opgestelde witte en zwarte toetsen voor de bespeling
- [Soort] is meestal een piano of een elektronisch toetseninstrument, soms ook een klavecimbel
- [Gebruikswijze] wordt bespeeld door aanslaan van de toetsen met de vingers
Algemene voorbeelden
Floris doet voor het eerst mee aan kamermuziek. Ze repeteren een sonate van Mozart, viool en klavier. Onze pianist is geen koppige knaap, noch dwars, maar zeer individualistisch. Tot nog toe speelde hij uitsluitend solo.
Cryx bestaat uit drie jonge twintigers die liedjes brengen op: gitaar, mandoline, bas, Ierse fluit, percussie, wasbord, dobro, klavier, banjo, … De leadzang wordt vaak aangevuld door een meerstemmig refreintje.
De grondwet van het stemmen van klavieren zegt dat niet alle twaalf kwinten in de kwintencirkel tegelijkertijd zuiver kunnen zijn.
Het steeds doorlopende ritme klinkt erg luid en klavieren, blaasinstrumenten, gitaren en gezongen partijen worden vaak voorzien van 'echo', dat voor een ritmische herhaling zorgt.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- het klavier bespelen
Het klavier bespelen behoort trouwens ook tot mijn bescheiden talenten, maar hoewel veel nummers achter de piano ontstaan, bespeel ik de toetsen zelden tijdens een optreden.
met adjectief ervoor
- een elektronisch klavier
Ik zoek nu een klein elektronisch klavier om tijdens toernees wat te kunnen komponeren, al doe ik dat meestal op piano of in mijn hoofd.
in voorzetselgroep
- aan het klavier
Van Gogh schilderde daarnaast in het huis een ander portret van de arts en enkele andere werken, zoals een portret van Gachets vrouw aan het klavier.
Luc Van Hove is zelf pianist en liet aan dit werk uren van improvizatie aan het klavier vooraf gaan.
- achter het klavier
Onkel Heini laat zijn ansichtkaarten zien van Lendelede en van Izegem [...]. Hij verliest weinig tijd met het ophalen van herinneringen. We hebben de kinderen bij ons, en hij gaat dus aan het klavier zitten. Eerst de vlooienwals en dan enkele kinderliedjes.
John Lewis maakte van zijn Modern Jazz Quartet zeer hoogwaardige vertolkers van het fijne, maar wie Thelonious Monk met een gek hoedje op achter het klavier bezig ziet weet ook dat hij niet met een boertige fanfarespeler te maken heeft.
- iets uit het klavier halen
Eliane Rodriguez - welk een klank haalt dat frêle vrouwtje toch uit het klavier! - speelde Mendelssohn.
- een concerto voor klavier en strijkers
- een werk voor klavier
Zo speelde hij ditmaal samen met Concerto Köln het Concerto in a voor klavier en strijkers van Mendelssohn op een gerestaureerd Johann Fritz-pianoforte uit 1825.
De jongste cd van Tom Beghin verscheen bij Eufoda en is volledig aan werken voor klavier van Joseph Haydn gewijd.
Vaste verbindingen
achter het klavier zitten
-
piano of een ander klavierinstrument spelen
Speciale gast Anthony Davis schreef een uitgebreid stuk, zat voor de première zelf achter het klavier en probeerde daarna in enkele repertoirestukken van Monk en Ellington aansluiting te vinden bij dat hechte trio.
klavier 2.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Klavier…
is spel
Algemene voorbeelden
Dat profiel ziet er, samengevat, als volgt uit: de betrokkene is de dochter van een advocaat en een zangeres en heeft van jongs af aanleg voor het klavier.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- klavier spelen
- klavieren spelen
Zijn vrolijke, zorgeloze mama, die klavier speelde terwijl de schuldeisers ongeduldig aan de voordeur belden.
De grootste verrassing stond achter het podium: de boekhouder met een hippe bandana om het hoofd bleek niemand minder dan Peter Holsapple, jarenlang het vijfde lid van REM, die hier om den brode klavieren, mandoline en accordeon speelde.
klavier 2.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Klavier…
is muziek
Algemene voorbeelden
De klavieren domineren, zijn afwisselend jazzy of filmisch, maar plamuren nooit de gaten in de songs dicht.
klavier 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een klavier…
is een instrument
Algemene voorbeelden
Alle grote computerspecialisten hadden op mechanische machines leren tikken. Als ze dat onder de knie hadden, stapten ze op een elektrische machine over. En pas daarna, als elke toets van het klavier in hun vingers zat, gingen ze achter een computer zitten.
Doelloos speelt hij met het klavier van zijn computer, tikt letters, geeft ze uitzinnige proporties en kijkt hoe ze op het virtuele blad gerangschikt staan.
De Linotype is een lijnzetmachine die vanaf 1885 gecommercialiseerd werd. De Linotype bevat een magazijn, een klavier, een zethaak, een smeltkroes en een verdeeltoestel.
Onder de vingers van de linotypist doet het klavier de matrijzen vallen en voert ze naar de zethaak, waarbij op automatische wijze kleine stalen spieën tussen de woorden worden gevoegd om de uitvulling te verzekeren.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een alfanumeriek klavier
- een infrarood klavier
- een numeriek klavier
Op heel wat toetsenborden komt links een alfanumeriek klavier voor, rechts een numeriek klavier.
En daarom zijn er nu drie specialisten in dienst genomen die de Dorchesterbezoeker 24 uur per dag kunnen helpen als hij geen toegang krijgt tot het internet, zijn modem niet kan bedienen of andere problemen heeft die deel uitmaken van de hoogtechnologische samenleving. Bij de Dochester weten ze in elk geval wat daarvoor nodig is, want alle kamers worden nu voorzien van een groot plasmascherm, een computer en een infrarood klavier.
in voorzetselgroep
- aan het klavier
We kunnen de Monotype bijgevolg beschouwen als een geavanceerde lettergietmachine [...]. Voordeel van dit toestel is dat er gemakkelijk verbeterd kan worden [...]. Nadeel is dat twee mensen nodig zijn om het geheel te bedienen: een zetter die aan het klavier werkt en een toezichter bij de lettergietmachine.
- achter het klavier
Boven zat Gloria achter het klavier van haar computer gekromd, vanwaar ze weer haar dagelijkse lading woede en walg door het wereldwijde net pompte.
- op het klavier tikken
Langs de kortste weg begeeft hij zich naar de bibliotheek [...]. Emmanuel gaat zitten bij de eerste onbezette kiezer. Hij wrijft zijn lichtjes zwetende handpalmen af aan zijn tuniek. Tikt daarna het woord "school" op het klavier. Een nauwelijks hoorbaar gesuis gaat door de kiezer, een klik, en in het ontvangstvak ligt een klaar-voor-gebruik-spoel, met een cataloogteken gemerkt.
- de toetsen van het klavier
Als bezeten ramde de militair op de alt+ctrl+del-toetsen van zijn klavier. Tot alle sporen gewist waren van zijn clandestiene connecties met de chatbox van 'Shadowz Brotherhood'. Maar het was te laat. Niet alleen ontdekte de politie dat hij 's ochtends vergeefs zijn computer had gespoeld. Tot overmaat van ramp bleek dat hij domweg het alarm over het hoofd gezien had dat het ondergrondse pedofiele genootschap Shadowz Brotherhood vorige week snel nog even verstuurde toen de politie in twaalf landen tegelijk aan het binnenvallen was.
met ander, nevengeschikt substantief
- werken met de muis en het klavier
- werken met muis en klavier
Je leert hoe je vlot kan werken met de muis en het klavier.
De bibliotheekmedewerker doet veel beeldschermwerk en werkt veelvuldig met muis en klavier.