kreng 1.0
(pejoratief)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreng…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is gemeen, naar, vervelend
- [Geslacht] is een vrouw
Algemene voorbeelden
Toen ze terugkwam, rekte Katelijne zich uit als een kat, en zei, half gesmoord door een geeuw: 'Wat een kreng. Het zal je moeder maar zijn.'
'Debbie is hele dagen bereikbaar, tenzij ze weer 'ns in de file zit en uren te laat komt, het kreng. Wijven? Zwijg me erover.'
'Laat je boosheid varen, Leo, gun jezelf wat rust ...' 'Vrouwen zijn krengen,' gromde Wekeman. 'Kom, Leo. Aan dat soort grove veralgemeningen doen wij hier niet. Je doet er jezelf trouwens te kort mee. Daar ben je toch veel te intelligent voor ...' sprak ik sussend.
Combinatiemogelijkheden
met koppelwerkwoord
- een kreng zijn
Soms was ze een kreng, ze wist het. Dat naïeve denkbeeld van de ideale moeder had ze achter zich gelaten – naïef, omdat het vóór die tijd niet bij haar op was gekomen in haar gedrag de sporen van egoïsme te herkennen, omdat ze werkelijk meende gehuld te gaan in een wolk van altruïsme, te leven voor en ter wille van haar kinderen.
Toegegeven, de nieuwe vrouwelijke rektor op het Anna Bijns Gymnasium is een kreng dat op het einde van het jaar wordt weggepromoveerd, maar voor het overige bevindt deze school zich in een bijna ideale wereld.
met adjectief ervoor
- een vals kreng
'Wat een bitch,' fluisterde Claudia op de gang. 'Het is niet aardig van haar, hè?' zei Esther. 'Niet aardig? Het is een vals kreng!'
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- een kreng van een dochter
- een kreng van een moeder
- een kreng van een wijf
- krengen van wijven
Eén dochter maar heeft ze van hem gehad. Sizilie. Die heeft later dat kreng van een dochter gekregen dat in Griekenland zat, die Frederika.
Was Alma een kreng van een moeder, die haar jongste voortrok en op alle mogelijke manieren stimuleerde terwijl ze de creatieve impulsen bij de oudste meedogenloos uitdoofde? Zo ziet het eruit, zo lijkt het, maar is het ook zo?
En wie weet trouwens waar Lieneke nu zit en met wie? Misschien is ze net zo oud, grijs en uitgezakt als ik en vol verdriet en zorgen soms. Misschien is ze wel een kreng van een wijf geworden, voor wie ik zo bang ben. Maar ik denk van niet.
Tegen enge wijven met behaarde wratten op haakneuzen moest ik opeens 'tante' zeggen. De Hollandse tantes waren stuk voor stuk krengen van wijven. Secreten met bittere stemmen, die altijd snauwden en bevelen toebeten ook tegen eigen kroost blaften ze onophoudelijk.
met aanwijzend voornaamwoord
- dat kreng
Het gaat over een ouder wordende vrouw die in haar zijden ondergoed de jonge student verleidt. De dochter wint uiteindelijk de strijd om de student Dustin Hoffman in een hilarische slotscene. Mrs . Robinson, dat kreng, met haar kraaienpoten en haar hang naar de eeuwig jeugd, heeft het nakijken.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
kreng 1.1
(pejoratief)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreng…
is een kind; is een persoon
- [Geslacht] is een jongen of een meisje
- [Gedrag] gedraagt zich vervelend
Algemene voorbeelden
De volgende dag vraagt Flora om haar speelgoed, dat nog in haar koffer zit. Ze vindt het prachtig dat de andere kinderen zoveel belangstelling tonen. Als één van de meisjes haar pop in handen neemt, duwt ze het kind hardhandig weg en zegt ruw: 'Blijf af, kreng, is van mij.'
Geen van beiden waren we dol op kinderen. Ik vind het hebben van kinderen verwijfd, en zij vindt het hebben van kinderen niet stroken met haar aangeboren afkeer van die krengen.
Kathy's mededeling dat haar krengen sliepen was nog niet koud of er kwam er een de woonkamer in gewandeld. 'Mama, ik kan niet slapen,' zei het scharminkel.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een verwend kreng
- verwende krengen
Ik kan wel duizend redenen bedenken om van rivalen en tegenstanders af te willen. Bovendien vind ik de kolonel, zoals gespeeld door Michalkov een onuitstaanbare, ergerniswekkende ijdeltuit en zijn dochtertje een verwend kreng - het is helemaal niet zo onvoorstelbaar dat iemand door deze levens een streep wil trekken.
De hongerwinter halen we er helemaal nooit bij – hebben we ook niet meegemaakt – en Afrika maar heel zelden. Toch kunnen we het soms niet laten, zeker niet als we geïrriteerd zijn. Als we vinden dat onze kinderen verwende krengen zijn die dankbaar zouden moeten zijn voor wat wij op tafel zetten.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- krengen van kinderen
Ik hield halt en keerde me om. Het was Kathy Strobbe, een buurvrouw. Ze is een mooi, aangenaam mens maar ze heeft twee verschrikkelijke krengen van kinderen. Dat zal aan hun vader liggen.
met aanwijzend voornaamwoord
- dat kreng
Hou je handen thuis, loeder, gilde zij, en gaf hem een hengst terug. Op dat moment begon hun anderhalfjarig dochtertje te krijsen. Laat dat kreng ophouden, zei Kees terwijl hij uit bed kroop. Keihard zette hij de radio aan om het gejank niet te horen.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
kreng 2.0
(pejoratief)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreng…
is een dier
Algemene voorbeelden
De dag dat hij naar het park was gesjokt en naar de eenden had gekeken. De eenden. Net terug in het land en naar de eenden gaan kijken. Als hij brood bij zich had gehad dan had hij die kwakende krengen nog gevoerd ook, in zo'n stemming was hij wel die dag.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een vals kreng
'Daar woont de kluizenaar, de echte. Moet je die rotzooi zien. Kijk uit, want hij heeft een hond, een vals kreng. Zelf is hij ook zo'n lekkere niet, hij heeft weleens geschoten op toeristen.'
'Arm beest!' mompelden de mensen hoofdschuddend, terwijl ze in gebukte houding, een stukje brood in de uitgestoken hand geklemd, de hond probeerden te benaderen. 'Vals kreng!' snauwden ze verbolgen als de hond zijn tanden liet zien, en zochten verbeten naar een steen.
- het lelijke kreng
Zij wilde ons huis met alles erin, de auto en de hond. Als het van haar afhing, kreeg ik niks. Als het van mij afhing, kreeg zij de hond. Dat lelijke kreng met z'n gluiperige rattensmoel en z'n vieze vuilwitte krulhaar stond continu op het punt om mij te bijten.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- krengen van beesten
'Ik ben nu zeventig jaar, maar als ik het op tweehonderd meter zou horen: "een meerval!" dan zou ik erheen rennen en me naakt uitkleden en in het water springen. Je moest oppassen dat hij niet in je hand beet. Hij kon behoorlijke knauwen uitdelen. Het waren krengen van beesten.'
met aanwijzend voornaamwoord
- dat kreng
- die krengen
'Ach, welnee sukkel, dat is heel wat anders. Dan zijn ze doorgefokt. Een kennis van me heeft het meegemaakt. Die kocht voor een smak geld een dure rashond met een stamboom maar dat kreng had scheve heupen.'
'Sebastiaan? Wie is Sebastiaan?' 'Onze goudvis. De goudvis van Aurelio.' 'O ja, dat kreng.'
Als ik 's ochtends een eitje van de eigen krielkipjes voor het ontbijt kook (wat haat ik die krengen als ze ze wekenlang weten te verstoppen in de tuin), doe ik er meteen een supermarktei bij dat ik later bij de lunch of het avondeten kan eten.
'Bryan,' vroeg Wade, 'wat is er?' 'Ik ben net gebeten door een mier.' 'Een wat?' 'Een steekmier. Shit. Er zit hier een heel nest van die krengen.' Bryan had met zijn rechterbeen midden in een nest steekmieren getrapt.
kreng 3.0
(pejoratief)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreng…
is een voorwerp
Algemene voorbeelden
'Ik zou niet weten van wie die caravan is, heer. Ik zie het kreng voor het eerst.'
Door die fiets weten ze dat ik er ben. Dat blauwe kreng is zo opvallend als de pest. Dat had ik nooit daar beneden moeten zetten.
"De echte naam is oleandra carnivorum humanica,' zei hij daarna zacht. "Ik voed haar met gedroogde vliegen en maden [...]. Een kennis die weer met een expeditie is meegegaan bracht haar hier. Of ik er zolang voor wilde zorgen. Dat is nou zes jaar geleden. Maar hij is nooit meer teruggekomen.' [...]. "Nouja,' zei hij, "voor mijn part nemen ze haar voor niks mee. Als ik het kreng maar kwijt ben.' Hij keek weer naar de plant, stak zijn hand aan de voorkant onder zijn overhemd en krabde zich langdurig.
Van In tikte met het topje van zijn wijsvinger tegen zijn nieuwe stifttanden. De krengen bleven gevoelig en toch kon hij het niet laten om eraan te prutsen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een oud kreng
- lelijke krengen
'Heb je er niks voor gekregen?' 'Nee, wat had ik voor zo'n oud kreng in godsnaam moeten vragen?' 'Het was een echte Bösendorfer! Ik zie het zó staan: Bösendorfer.' 'Wat zou zo'n oud kreng waard zijn geweest. Bij Palladio waren ze er dolgelukkig mee.' 'Zo'n oud kreng, zoals jij dat noemt, is een vermogen waard.'
Sinds een paar maanden had hij deze oude Alfa Romeo, de Super Giulia, het type dat lang door de Italiaanse politie was gebruikt en inmiddels door tal van liefhebbers werd begeerd. Gewoonlijk reed hij in anonieme wagens, middenklasse, lelijke krengen die hij afreed, wagens waar hij zich niet aan hechtte en die hij op een parkeerplaats soms straal voorbijliep.
met aanwijzend voornaamwoord
- dat kreng
- die krengen
'Ik heb geen pistool,' zei Gieneman spijtig. 'We kregen alleen geweren. Dat kreng van mij is zwaar, veel zwaarder dan dat van u.'
Ik mocht die penningen laten voor wat ze waren, en werd vrijgesteld om te bekijken wat je met die computer kon doen op het gebied van documentatie en inventarisatie. Toen bleek dat ik mijn ware liefde had gevonden en ik kocht een Apple II. Die krengen kostten in die tijd nog 10.000 gulden voor een geheugentje van 48 kilobyte.
De muren waren behangen met drukken van Karel Appel. 'Nog overgehouden aan een handeltje met een knaap die een waar kunstenaar is in het vervaardigen van vervalsingen. Ongelooflijk, overal hangen die krengen nu. Niet van echt te onderscheiden. Maar de originelen zijn in mijn bezit,' zei hij, terwijl hij met weids gebaar naar de muren wees.
kreng 4.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een kreng…
is een lichaam
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] leeft niet meer; verkeert in staat van ontbinding
Algemene voorbeelden
Soms zie je buffels baden in de modderpoelen naast de dorpen. Als je geluk hebt, kom je een karavaan dromedarissen tegen. Soms ligt een kreng naast de weg, met tientallen gieren die vechten om een plukje vlees.
Frankrijk zet inmiddels zijn politiek voort om, bij de tot nogtoe zeldzame, ontdekkingen van een besmet dier de hele kudde te laten slachten en alle krengen te verbranden. Een ambtenaar maakte bekend dat in Bretagne maandag een kudde van 151 runderen geslacht werd na de ontdekking van een besmet dier.
Krengen afkomstig van landbouwdieren en van andere dieren moeten binnen het kortste termijn via een officieel erkende dienst voor ophaling van dode dieren geloosd worden.
Combinatiemogelijkheden
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- rottende krengen
De hitte is er op sommige plaatsen ondraaglijk door het ontbreken van enige afdekking tegen de zonnestralen. Gordijnen zijn er niet en ramen openen kan ook niet wegens de stank van de op de daken liggende rottende krengen van wilde duiven.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- het kreng van een hond
- het kreng van een vogel
- de krengen van paarden en koeien
- de krengen van de paarden
In zijn jeugd had Blikman eens, aan de rand van zijn vaders grondgebied, het onder een paar struiken weggestoken kreng van een hond gevonden. Het was bijna onherkenbaar, alleen een droog lapje huid. Het was zwaarder dan hij verwachtte, doordat er witte botten onder hingen.
Hij hield zich slechts met één hand vast en met de andere viste hij het doorweekte kreng van een vogel uit de goot.
De onderduikers betaalden hoge prijzen voor vlees. De restaurants in de stad waren goede afnemers. De verschroeide krengen van paarden en koeien, de geblakerde kadavers, de afgerukte poten en koppen van schapen en varkens werden zorgvuldig uitgebeend, de bruikbare stukken voor veel geld verkocht.
Twee dagen en twee nachten probeerden zij hun oorlogsmaterieel te vernietigen opdat er maar niets in de handen van de vijand zou vallen. Op het einde van de maand mei stonk het hele dorp nog naar de krengen van de paarden die ze in wanhoop hadden afgeslacht.