lakmoes 1.0
(chemie en mineralogie; weinig gebruikt)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Lakmoes…
is een stof
- [Kleur] is donker blauwpaars en kan rood verkleuren
- [Vorm] is een poeder
- [Materiaal] wordt gemaakt uit bepaalde planten of korstmossen
- [Gebruikswijze] wordt als oplossing of op een strookje papier gebruikt als pH-indicator, omdat de verkleuring aangeeft of een stof zuur (rood) of basisch (blauw) is, en werd vroeger als blauwe verfstof of als basis voor blauwe verfstof gebruikt
Algemene voorbeelden
Een indicator laat door kleurverandering zien met welke stof we te maken hebben. Om zuren en base aan te tonen hebben we verschillende indicatoren. Zoals lakmoes, dat is rood bij een zuur en blauw bij een base.
De strookjes lakmoespapier zagen er heel simpel uit, maar hadden betoverende eigenschappen. Als je zo'n reepje in een zure oplossing brengt, kleurt het rood. Als je het in een basische oplossing onderdompelt, kleurt het blauw. Hoe kwam dit? Wat was het geheim achter die kleuromslag? In de 16-delige boekenreeks Zoek Het Eens Op (een ander Sinterklaasgeschenk), zocht ik het op. Het werkzame bestanddeel van lakmoes bleek een korstmos te zijn.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- blauw lakmoes
- blauwe lakmoes
- neutraal lakmoes
- rood lakmoes
- rode lakmoes
Om zuren en basen aan te tonen hebben we verschillende indicatoren, zoals lakmoes, dat in twee vormen voorkomt: rood lakmoes en blauw lakmoes.
Er zijn drie verschillende soorten lakmoes: Rood lakmoes wordt gebruikt voor het testen op basen. Bauw lakmoes wordt gebruikt voor het testen op zuren. Neutraal lakmoes kan gebruikt worden om op beide te testen.
De oplossing waarin het blauwe lakmoes rood wordt en het rode lakmoes rood blijft, is de zwavelzuuroplossing. De oplossing waarin rood lakmoes rood blijft en blauw lakmoes blauw blijft is de natriumchloride-oplossing.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
lakmoes 2.0
(weinig gebruikt)
Betekenisbetrekking
| Betrokken betekenissen | 1.0 : 2.0 |
|---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Lakmoes…
is een indicator
Algemene voorbeelden
Communistische hoofdkwartieren werden bestormd, de partijen raakten in diskrediet, meelopers onder de intellectuelen namen afscheid en bekeerden zich. 'Boedapest' werd een begrip; het lakmoes van de Koude Oorlog. Hier is te zien hoe totaal de Koude Oorlog is geweest.
Abortus fungeert nu eenmaal al een jaar of twintig jaar als de lakmoes om ware en valse katholieken uit elkaar te houden.