lijstuitputting 1.0
(politiek en bestuur; (vooral) in Nederland; neologisme)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Lijstuitputting…
is een situatie
- [Milieu] kan zich voordoen in de gemeentelijke, provinciale of landelijke politiek
- [Oorzaak, reden of aanleiding] ontstaat als een politieke partij minder kandidaten beschikbaar heeft dan dat ze zetels krijgt toegewezen na een verkiezingsuitslag; komt doordat er niet genoeg mensen op een kandidatenlijst stonden of doordat niet alle verkiesbare kandidaten een zetel willen of kunnen bekleden
- [Gevolg of resultaat] leidt ertoe dat de resterende zetels volgens een restzeteltelling worden verdeeld onder de overige partijen
Algemene voorbeelden
Omtzigt kan er ook nog voor kiezen om met een kleine lijst de verkiezingen in te gaan in alle districten. Maar ook dat heeft zijn nadelen: staan er maar vijftien kandidaten op de lijst en krijgt hij stemmen voor twintig zetels, dan worden de resterende vijf zetels verdeeld onder de politieke concurrenten. Zonde. En dan zijn er ook geen kandidaten meer over om een uitvallend of vertrekkend Kamerlid te vervangen. Alleen mensen die op het stembiljet hebben gestaan mogen de Tweede Kamer in. Wordt iemand ziek of stopt iemand ermee, dan is er in dit scenario sprake van 'lijstuitputting'. De zetel blijft dan leeg.
Wat gebeurt er als een partij in een provincie meer zetels haalt dan dat er kandidaten zijn? In het geval van 'lijstuitputting' direct bij de vaststelling van de uitslag worden de resterende zetels toebedeeld aan de overige partijen volgens het restzetelsysteem van de grootste gemiddelden (Kieswet art. P 10, lid 1). Zie voor meer informatie de pagina zetelverdeling over partijen.
Hoe gaat vacaturevervulling in de gemeenteraad in zijn werk bij lijstuitputting? Als er een vacature ontstaat en er op de betrokken lijst geen kandidaat meer benoembaar is (omdat er geen kandidaten meer zijn, of omdat geen van de kandidaten voor benoeming in aanmerking wenst te komen), dan wordt bezien uit hoeveel leden de gemeenteraad bestaat. Indien de gemeenteraad uit negen of elf leden bestaat, wordt door toepassing van artikel W 4 juncto P 10 van de Kieswet bepaald aan welke van de andere lijsten binnen de gemeente de zetel wordt toegekend. Dit komt er op neer dat gekeken wordt welke lijst voor een volgende restzetel in aanmerking zou zijn gekomen.
De PVV heeft op de huidige kandidatenlijst 50 mannen en vrouwen. Daar kunnen niet ná de verkiezingsuitslag mensen aan worden toegevoegd. 50 kandidaten betekent maximaal 50 zetels. Lijstuitputting heet dat. Krijgt de partij meer dan eenderde van de stemmen, dan worden deze als restzetels over andere partijen verdeeld, legt de Kiesraad uit.
Etymologie
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2007 |