monster 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een hoeveelheid
- [Omvang concreet] is gering in omvang
- [Functie] dient soms voor wetenschappelijke analyse of wetenschappelijk onderzoek naar de kwaliteit of andere eigenschappen van een stof; dient soms om aan eventuele kopers te demonstreren hoe de verhandelde stof er uit ziet
- [Herkomst of oorsprong] wordt afgenomen van een stof
- [Waarde] heeft geen handelswaarde
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is representatief voor de stof waar het wordt afgenomen
Algemene voorbeelden
We hebben nog zo'n honderd niet-onderzochte bloedmonsters van schildpadden die in het onderzoeksstation terecht zijn gekomen zonder dat we hun herkomst weten. Die monsters gaan we allemaal bekijken.
De onderzochte monsters van bereide gerechten waren praktisch steeds van zeer goede bacteriologische kwaliteit.
'Dit zijn onze nieuwste monsters,' zegt hij, 'van topkwaliteit plastic, het scheurt niet, het rekt niet uit.'
Later kwam hij nogmaals in ons hotel met een groot aantal monsters van 'printed textile' die hij voor een gordijnenfabriek had ontworpen.
De kleine gele mannetjes met hun nerveuze glimlachjes en hun diepe buigingkjes tellen hun valiezen met monsters, tonen hun volumineuze catalogen, demonstreren de laatste snufjes van het elektro komfort.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- monsters analyseren
- monsters nemen
- monsters onderzoeken
- monsters opslaan
- monsters verzamelen
Daarna worden er weer monsters genomen om definitief vast te stellen of de grond schoon is.
Van ieder bemonsterd product wordt een apart monster gedurende 5 maanden opgeslagen voor eventuele heranalyse.
In een ziekenhuis kun je meer algemeen werkzaam zijn: dan verzamel je monsters (bijvoorbeeld van bloed en urine) van patiënten en in het chemisch laboratorium onderzoek je die op enkele eenvoudige kenmerken.
Een hoeveelheid stafylococcen is in de oplossing gebracht, waarna aan het begin, na 15 minuten en na 2 uur een monster is geanalyseerd.
Dit monster wordt op antilichamen onderzocht (zie onder 2, dit duurt 5 dagen).
met adjectief ervoor
- een gratis monster
Om de een of andere reden bleven bij Tom en Bieke altijd die gratis monsters achter.
Relatiegeschenken zijn voorwerpen die bij bepaalde gelegenheden worden aangeboden aan beroepsrelaties. Ze moeten onderscheiden worden van stalen en zogenaamde gratis monsters, bestemd om de verkoop van de produkten van een bedrijf te stimuleren.
Bij het verschijnen van nieuwe merken werden gratis monsters verstrekt, of spaarzegels, of kortingzegels.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: zonder
- monster zonder waarde
De Douane heft de douanerechten over de waarde van de goederen. Dit kan wel eens leiden tot misverstanden. Soms stelt een bedrijf dat het in te voeren product geen waarde heeft. Bijvoorbeeld als men een monster invoert. Het is echter aan de Douane om te bepalen of een product waarde heeft of niet. Zo kan ook een monster waarde hebben. Alleen monsters die ongeschikt zijn voor verkoop, worden door de Douane aangemerkt als monster zonder waarde.
'Even' een monster zonder waarde verzenden heeft nogal wat voeten in aarde. Want, zo ontdek ik, 'monsters zonder waarde' bestaan niet in Argentinië. 'Mevrouw, het is waardeloos fabrieksafval.' Maar ook waardeloos fabrieksafval bestaat niet. Er is hier sprake van een officiële export van iets dat waarde moet hebben, anders zou ik het toch niet willen verzenden? Op dergelijke logica valt niet veel af te dingen als je het spul coûte que coûte naar de andere kant van de wereld wilt sturen.
met substantief erachter
- een monster gist
- een monster tarwe
Voorts werden in het kader van het monitoringsprogramma van de Keuringsdienst van Waren enkele monsters tarwe aangetroffen met een hoge concentratie aan DON.
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- aerosolmonster
- A-monster
- artsenmonster
- asrestmonster
- basaltmonster
- benzinemonster
- bladstelenmonster
- bloedmonster
- bloemstengelmonster
- bodemmonster
- boormonster
- botmonster
- broodmonster
- BSE-monster
- cannabismonster
- controlemonster
- cumarinemonster
- dampmonster
- darmmonster
- deelmonster
- DNA-monster
- drinkmonster
- drugsmonster
- EDTA-monster
- eiermonster
- fecesmonster
- filtermonster
- galmonster
- gasmonster
- gesteentemonster
- getuigenmonster
- gewasmonster
- graafmonster
- graanmonster
- grondmonster
- grondwatermonster
- haarmonster
- handelsmonster
- hersenmonster
- houtmonster
- huidmonster
- ijsmonster
- kaasmonster
- kleurmonster
- koemelkmonster
- korenmonster
- kwartiermelkmonster
- kwartsvezelfiltermonster
- leveringsmonster
- luchtmonster
- marsbodemmonster
- marsmonster
- mastitismonster
- materiaalmonster
- matmonster
- meetmonster
- melkmonster
- mengmonster
- mestmonster
- metaalmonster
- monitoringsmonster
- munitiemonster
- oliemonster
- olieverfmonster
- ondermonster
- oplosmonster
- oppervlaktemonster
- palingmonster
- patiëntenmonster
- pilmonster
- plutoniummonster
- poedermonster
- potmonster
- praktijkmonster
- productiemonster
- proefmonster
- referentiemonster
- routinemonster
- sapmonster
- schepmonster
- schimmelmonster
- serummonster
- slibmonster
- speekselmonster
- spermamonster
- steekproefmonster
- stikstofmineraalmonster
- stofmonster
- stuifmeelmonster
- tankmelkmonster
- typemonster
- uitvalmonster
- uraniummonster
- urinemonster
- veevoermonster
- vegetatiemonster
- verfmonster
- verzamelmonster
- vloeistofmonster
- voedselkransmonster
- voegmonster
- waspoedermonster
- watermonster
- weefselmonster
- weekmonster
- wortmonster
- zaadmonster
- zeebodemmonster
- zeewatermonster
- zomermonster
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- monsteraanvoer
- monsteranalyse
- monsterbaan
- monsterbewaring
- monsterbuisje
- monstercollectie
- monsterconcentratie
- monsterdoos
- monsterflesje
- monsterhoek
- monsterkamer
- monsterkeuring
- monsterknecht
- monsterkoffer
- monstermateriaal
- monstermuntplaatje
- monstername
- monsternemer
- monsterneming
- monsteronderzoek
- monsterpaar
- monsterverlies
- monstervignet
- monsterzak
monster 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een wezen
- [Afmeting] is vaak zeer groot
- [Uiterlijk] heeft meestal een voorkomen dat op dat van dieren lijkt; heeft soms meer dan een kop; spuwt soms vuur; ziet er in vele voorstellingen uit als een van de grote voorhistorische reptielen
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is een vijandig en bedreigend wezen, vaak met een macht waartegen men niet opgewassen is
- [Bestaansvorm of zijnsorde] bestaat alleen in de verbeelding en in werken van de verbeelding zoals literatuur, afbeeldingen en films
- [Waardering] jaagt mensen angst aan
- [Voorbeeld of specimen] is bijvoorbeeld de Minotaurus; is bijvoorbeeld een draak
Algemene voorbeelden
De titel verwees niet alleen naar de beroemde tempelprostituees van Babylon, maar ook naar de Griekse mythe van de Minotaurus, het vreesaanjagende monster dat half man en half stier was, dat in de doolhof van Kreta leefde, en aan wie het volk van Athene op gezette tijden zeven maagden moest offeren.
Een briljant meisje van jouw leeftijd bedenkt in een gekkenhuis een magische wereld van goden en monsters.
Niet kunnen (willen) slapen zal bij praktisch alle jonge kinderen herkenning oproepen: chronische dorst, monsters onder het bed, angst voor het donker, de loeiende wind, de dag van morgen en het onverstaanbare gepraat van volwassenen op de gang.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een afzichtelijk monster
- een apocalyptisch monster
- een buitenaards monster
- een driekoppig monster
- een gruwelijk monster
- een mythologisch monster
- een voorhistorisch monster
- een vuurspuwend monster
- een wanstaltig monster
- een zevenkoppig monster
Een aanstormende kudde paarden misschien, de neusgaten trillend gesperd, damp uitblazend als apocalyptische monsters, dreunende grond onder hun hoeven, schuim en zweet dat alle kanten uit spatte, ten hemel schreiend gehinnik.
Tegelijk schoten door zijn gedachten afzichtelijke beelden van Dagon, Léviathan, Beëlzebub, het zevenkoppig monster uit de Openbaringen, heldere beelden van nog andere manifestaties van het Kwaad.
Een Griekse held vloog op Pegasus naar een driekoppig monster.
Men verkleedt zich in griezelig spook of afzichtelijk monster, er worden pompoen gesneden, de kinderen spelen er het "trick or treat" spel en uiteindelijk is het feest door de jaren heen geëvolueerd naar een groots en vooral gezellig familiegebeuren.
Gelukkig zijn mensen te groot om door die buitenaardse monsters verslonden te worden!
En hoewel de avonturen eenzelfde format als DD hadden, liet CS veel van de gebruiken van DD achterwege; in plaats van avonturen in kerkers waren er bovengrondse queesten, de vijanden waren Vikingen of Picten en geen mythologische monsters en magiegebruikers moesten daadwerkelijk studeren om beter te worden.
Dan moeten ze haar naar een hoge bergtop voeren en daar zal ze door een afzichtelijk monster worden weggevoerd.
Ik had nooit vermoed dat er in het heelal zoveel te beleven viel. Wij zweefden door duistere wolkengrotten waarin vuurspuwende draken en andere voorhistorische monsters rondvlogen. Ik kon de onmetelijke dieren ontwaren en hun warmte voelen, wanneer ze rakelings langs ons scheerden.
Hij speelde ridder in zijn hut, zij vertelde hem over Joris die met zijn lans de draak doodde, en middag aan middag sjouwde hij met een te zware tak door de tuin op zoek naar het vuurspuwende monster. 's Avonds, wanneer ze hem naar bed bracht, deed hij haar wanordelijk maar minutieus verslag van zijn avonturen.
In La divina Commedia beschreef Dante de opperduivel Lucifer, koning van de onderwereld, als een wanstaltig monster van enorme omvang, met drie gezichten en onder elk gelaat twee grote vlerken, 'onbevêerd als vleermuisvleugels'. De vlerken klapwiekten 'zo geweldig, dat drie orkanen door het luchtruim gierden'.
Vaste verbindingen
het monster van Frankenstein
het monster van Loch Ness
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 2.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een voorstelling
Algemene voorbeelden
Een stroom van geesten, gedrochten, monsters en goden dirigeert hij tot verfijnde of dreigende groteske schaduwen op het doek.
En hier waren ze óók, de zaal vulde zich met reuzen in allerlei vormen en gedaanten, ze veranderden in reusachtige wolven van porselein, en sommigen liepen voort op koperen benen, de poten van een kip, sommigen smolten tot lava en uit het lava steeg een nieuw veelkoppig monster op, ik zag een hele familie Chinese monsters, gemaakt van doorzichtig vliegerpapier, katoenen, linnen, houten, stalen, stenen.
En meneer Frits van den Berghe die gedrochten op het doek frummelt erger dan Picasso, mensapen, bosnegers en monsters met ogen en neuzen door elkaar, wat deed hij als hij voor Vooruit, voor de socialistische propagandagazet, tekende? Dan tekende hij ze wel proper en herkenbaar, de rode voormannen, omdat de gewone mens moest aangesproken en overgehaald worden de Internationale te zingen.
Geen monster met hoorns, een staart, bokkenpoten, een drietand, dat stond vast.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 2.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 2.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een voorstelling
Algemene voorbeelden
Een affiche met het driekoppige monster Marx-Engels-Lenin (Alle reden vom Wetter, wir nicht), een kindertekening met een onbeholpen doorsnede van een fruitschaal, stickers met de reclameboodschap Prefax, barmhartigheid in een drukstrip.
Stoottroepen van het rode leger hadden toestemming om als strafmaatregel [...] alle vrouwelijke ingezetenen die met de vijand hadden samengeheuld te verkrachten en te vernederen. Bij Duitse en Oostenrijkse vrouwen gold dit als een dienstbevel! De nazi-draak moest eens en voor altijd afgestraft, de tongen van het vuurspuwende monster uitgesneden en de koppen vermorzeld worden.
monster 3.0
(pejoratief)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 3.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een dier
- [Afmeting] is vaak, maar niet noodzakelijk, zeer groot
- [Uiterlijk] heeft vaak een van gewone dieren of van zijn eigen soort afwijkend uiterlijk; ziet er vaak griezelig uit
- [Gedrag] vertoont vaak een bedreigend gedrag
- [Waardering] boezemt meestal vrees of weerzin in
Algemene voorbeelden
Mijn vader merkte niets, was alleen maar verrukt over het kronkelende monster. Hij liet een emmer vol water lopen, deed de paling erin, legde er een glasplaat op en zei liefkozend: 'Een nachtje in 't schone water, beste jongen, dan ben je morgen je grondsmaak kwijt.'
Mijn dochter wijst geagiteerd en ik knik heftig, dankbaar dat ik geen inktvis bespeur, stel je voor dat hier zo'n monster met ijzersterke tentakels zich in de zandbodem had ingegraven.
Toen stond er ineens een slang vlak voor ons rechtop uit de alang-alang omhoog. Een monster van twee meter. Steeds zag je die tong te voorschijn schieten. De knaap die naast me liep was nogal een zenuwelijer. In een minimum van tijd was hij zijn magazijn leeg aan het schieten op dat kronkelende kreng.
Keuzes moeten we maken. Of zwemmen in het meer van Galileï of zwemmen op de krokodillenfarm. We kiezen voor de groene monsters. We verwachten tientallen spectaculair grote beesten, maar komen bedrogen uit.
Een chien méchant, een bruine bastaard met veel herdersbloed achtervolgt haar vanuit een verderop gelegen boerderijtje en daar is Agnes panisch voor. Trillend grijpt ze naar haar pomp en maakt een slaande beweging naar het blaffende monster dat als een bloeddorstig roofdier met ontblote tanden uit het niets lijkt op te duiken.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een harig monster
- een prehistorisch monster
- een voorhistorisch monster
- een vraatzuchtig monster
- een wanstaltig monster
- een weerzinwekkend monster
'Waar gaat het over?' vroeg tante. 'Over van alles,' zei ik. 'Zolang het maar niet over voorhistorische monsters gaat ben ik al content.' Ze kon nooit geloven dat er ooit zulke verschrikkelijk beesten op aarde hadden rondgelopen. Een spin in de badkamer vond ze al griezelig genoeg.
Er is nu een sterrenwacht, met van die grote telescopen. Als prehistorische monsters steken ze boven de bomen uit.
De rups van de atlasvlinder heeft zoveel eten nodig omdat de larve van een prutsje van een centimeter, moet uitgroeien naar een vraatzuchtig monster ter grootte van een rol drop.
De vogelspin houdt van een warme, vochtige behuizing; reden dat hij vooral in tropische gebieden als regenwouden veel voorkomt. Het harige monster wordt in ons land bij hoge uitzondering nog wel eens in een geïmporteerde kist met bananen aangetroffen.
Plots flitste zijn hand voorwaarts en de spin was gevangen in zijn handpalm. Er liep een rilling over pastoor Hermans' rug maar hij hield zijn hand stijf dichtgeknepen. Die weerzinwekkende monsters met de blote hand vangen, het was telkens weer een overwinning op zichzelf. Bovendien krioelde de kelder van die harige Araneidae.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 4.0
(pejoratief)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 4.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een zaak
- [Omvang concreet] is vaak zo groot dat men er geen vat op heeft, dat men er machteloos tegenover staat
- [Uiterlijk] is vaak afstotelijk lelijk; maakt vaak een dreigende indruk
- [Waardering] boezemt soms angst of ontzag in; wordt soms weerzinwekkend gevonden
Algemene voorbeelden
Duitse, Franse, Spaanse en Britse dagbladen, zelfs l'Equipe en natuurlijk La Gazetta dello Sport, want dat roze monster kun je overal ter wereld kopen, waarschijnlijk zelfs op de noordpool.
'Rakketakketakketak'. Alle onbegrip, onnozelheid, korruptie zou ik tegen de muur zetten, alle mensen die wisten wat een kerncentrale aan potentieel gevaar inhield en die toch zo'n monster vlak bij een stad lieten bouwen.
Er staat een bloem in mijn kantoor. Eerst had ik ze bovenop mijn telex geplaatst zodat het monster er minder dreigend uit zou zien, maar als hij begon te ratelen sloeg mijn bloem met vaas en al van zijn trillend vlak en nu staat ze maar op mijn schrijfblad.
Op zijn werktafel stapeltjes papier en een monster van een schrijfmachine.
Ach, wat zeur ik, een torenflat was het, een gedrocht, een monster van een gebouw.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
- monsteraanrijding
- monsteraanval
- monsterballon
- monsterbedrag
- monsterbegroting
- monsterbijeenkomst
- monsterbod
- monsterboek
- monsterboekhouding
- monsterbrand
- monsterbudget
- monsterbuffet
- monstercoalitie
- monstercombinatie
- monstercondoom
- monstercongres
- monstercontract
- monstercreatie
- monsterdossier
- monsterevacuatie
- monsterevenement
- monsterexcursie
- monsterfabriek
- monsterfile
- monsterflat
- monsterformaat
- monsterformatie
- monsterfraudezaak
- monsterfront
- monsterfusie
- monstergevecht
- monstergolf
- monsterhausse
- monsterherstel
- monsterhit
- monsterinsekt
- monsterinstrument
- monsterinvestering
- monsterkamp
- monsterkar
- monsterkemp
- monsterklim
- monsterklus
- monsterkomkommer
- monsterlatrine
- monsterlening
- monsterlibelle
- monsterluchtvloot
- monstermissie
- monstermuseum
- monsternederlaag
- monsteromzet
- monsterontsnapping
- monsteroperatie
- monsterorganisatie
- monsterorkestklank
- monsteroverwinning
- monsterpers
- monsterpiket
- monsterplan
- monsterploeg
- monsterpot
- monsterprijs
- monsterprobleem
- monsterproces
- monsterproduct
- monsterproductie
- monsterproject
- monsterrace
- monsterraid
- monsterrally
- monsterrit
- monsterroeitocht
- monsterroman
- monsterscore
- monsterslag
- monstersucces
- monstertentoonstelling
- monstertocht
- monstertoer
- monstertoernooi
- monstertournee
- monstertraject
- monstertransport
- monsteruitgave
- monsteruitslag
- monsteruitzending
- monsterverbond
- monstervlucht
- monstervolleybalfestijn
- monsterwedstrijd
- monsterwereldtournee
- monsterwerk
- monsterwetgeving
- monsterwinst
- monsterzaak
- monsterzege
monster 4.1
(pejoratief)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 4.0 : 4.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een vervoermiddel
Algemene voorbeelden
Een van de laatste dagen van april kwamen de geallieerde bommenwerpers bij klaarlichte dag, ongehinderd, laag over de huizen vliegen; die grote monsters die je jarenlang alleen maar 's nachts had over horen komen op hun tocht naar Duitsland, of een enkele keer op een zomerdag onbereikbaar hoog in de hemel had gezien als een stipje aan de spits van een condensstreep, die kon je nu bijna aanraken.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een blinkend monster
- een gepantserd monster
- een stalen monster
Ik keek naar de zware tigertanks en de jagdpanzer, wierp een vragende blik naar de tankcommandant, in zwart uniform en met een grote zwarte baret op, die hoog boven het stalen monster vanuit zijn koepel neerkeek.
Rennend en schietend, als schimmen in de mist, trokken de rode grenadiers achter de gepantserde monsters aan, die knarsend het wegdek verpulverend, stoepranden tot rafels brekend, naar de Donau rolden.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een blinkend monster
- een grommend monster
- een loeiend monster
- een rokend monster
- een ronkend monster
- een rookspuwend monster
- een vliegend monster
Even later rijdt een dikke motor met veel lawaai de camping op [...]. Gedurende de gehele avond blijven motoren de camping oprijden. Binnen enkele uren staat de camping bomvol met indrukwekkende blinkende monsters en uitgeputte rijders. Zo te zien komen ze van ver. Een uitstapje van een motorclub.
Toen de eerste treinen het landschap doorkruisten, staken de meest wilde verhalen de kop op. Passagiers zou door de hoge snelheid de adem worden afgesneden en koeien in de wei zouden van schrik dood neervallen bij de aanblik van het rookspuwende monster.
Ze haalt de sleutel uit het contactslot om het rokende, ronkende monster tot bedaren te brengen.
Er bestond zelfs een liedje over, dat wij in de radio zongen als we over een vliegveld vol van die vliegende monsters vlogen.
Dwars door het aardappelveld, alles onder de kreunende en krakende stalen banden vermorzelend, dwars door de moestuin, de bonenstokken en houten hekken versplinterend, kwam het grommende monster dichterbij.
Loeiende monsters, die waggelend aan kwamen rollen, kluiten modder opgooiend, water opspattend. kreunende mammoeten van staal die zich grommend uit de bomkraters en greppels klauwden, uit de modder klommen die zich zuigend om de stalen banden vastzoog.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 4.2
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 4.0 : 4.2 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een zaak
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een smakeloos monster
Niet zomaar een kalkoen, uiteraard. Spaanse veroveraars brachten voorzaten van dit hoender mee terug uit Midden-Amerika, om te prijken op de tafels van de rijken. Fok en industrialisatie maakten het rijkeluisdier een smakeloos monster, dat tegenwoordig in hapklare brokken in de vitrine ligt van uw poelier.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- een monster van smakeloosheid
Dwars doorheen deze zingende menigte schoof die rood en zwart versierde dubbeldeksbus, dat monster van smakeloosheid, dat uit de winkelramen gebarsten stuk speelgoed, nog altijd de lijkkist en de verdwaasde jongeman op zijn rug dragend.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 5.0
(pejoratief)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 5.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een verschijnsel
- [Werking of functionering] overheerst door zijn belang het leven van mensen; heeft een ongewenst grote invloed; beheerst en bedreigt de levenswijze van wie ermee te maken heeft
- [Waardering] wekt wrevel of afkeer op; wordt door de betrokkenen hinderlijk bevonden
- [Belang] is alomtegenwoordig in de maatschappij of in het leven van iemand
- [Voorbeeld of specimen] kan bijvoorbeeld een maatschappelijk systeem zijn of de media of het verkeer
Algemene voorbeelden
Ik zou die avond geen sekonde televisie kijken, het monster dat vierentwintig uur voordien in miljoenen kamers en opinies was gedrongen, het instrument dat door jou en je soortgenoten werd misbruikt om de waarheid handig met een dosis leugens te vermengen om zo tot een verwarring te komen die jullie goed diende.
Ondanks al die veranderingen en min of meer spectaculaire vooruitgang, is er veel te doen om de domheid van de mensen af te schaffen, hun hoogmoed, hun schraapzucht, hun egoïsme, hun voldaanheid enz... die van onze kapitalistische maatschappij een soort monster maken.
Wij bouwen aanhoudend aan een steeds groeiend verleden, en onze verledens zijn onze bijdrage aan de eeuwigheid. Wat een monster moet dat worden! Al onze gevoelens, gedachten, uitspraken en daden, al die haat en hebzucht, geweld en pijn, lafheid en wreedheid-we kunnen ze niet meer ongedaan maken.
Denton Welch leefde na het fietsongeluk nog dertien jaar; hij stierf op 30 december 1948, drieëndertig jaar oud - na dertien jaar lang invalide te zijn geweest, één van die onnoemelijk vele slachtoffers van een monster dat wij niet alleen niet bestrijden maar waarvoor wij zelfs wegen aanleggen en binnensteden kaalslaan.
Wij, journalisten, begerige slaafjes van het monster Nieuws, doen het hem na.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- een monster baren
- monsters baren
Een les voor de moraal van nu vanuit een wereld van straks: een tweeslachtigheid die monsters baart.
Zo wordt het leven in een instelling 'verpsychologiseerd' of 'verpedagogiseerd'; het zijn draken van woorden, maar ze kunnen een monster baren: dat van een levenloze, op theorie gebaseerde opvoeding.
met adjectief ervoor
- een allesverslindend monster
- een institutioneel monster
- een veelkoppig monster
- een vierkoppig monster
- een vraatzuchtig monster
- een zeskoppig monster
- het commerciële monster
In de loop der jaren had ze bijna alle mogelijke schoonmaakproducten verzameld die op de markt verkrijgbaar zijn om huisvrouwen bij te staan in hun eeuwige strijd tegen het vierkoppige monster: vet, vuil, stof en vlekken.
Als zodanig lossen ze het gevaarlijke 20ste-eeuwse driekoppige monster nbc (nucleaire, biologische en chemische technologie) af.
Soms lijkt de pers een allesverslindend monster.
Het milieu werd a.h.w. verkracht door het commerciële monster.
De "oplossing" voor Brussel, het zgn. Lombardakkoord, is een institutioneel monster.
Armoede is een veelkoppig monster, dat zijn tanden ook in de biodiversiteit heeft gezet.
Wél het besef muziek te maken voor een onvoorspelbare markt, voor een vraatzuchtig monster dat het ene moment voor jou kiest om je even snel weer te laten vallen.
Het publiek is een veelkoppig monster, dat kakelt naar alle kanten, met duizenden monden.
Don Quichot en Sancho Panza vormen een volmaakt duo, even onafscheidelijk en complementair als Scylla en Charybdis: het zeskoppige monster van een op hol geslagen verbeelding tegenover het gemakzuchtige monster van een platte realiteitszin: zelden zijn deze monsters overtuigender verbeeld en nooit was je zo rotsvast overtuigd van hun menselijkheid.
met adjectivisch tegenwoordig deelwoord
- een slapend monster
De maatschappij, de burgerlijke beschaving is een slapend monster, dat zich af en toe graag onder zijn oksels en tenen laat kietelen en bést een grapje kan verdragen, maar dat brullend opspringt wanneer iemand hem met een gloeiende pook in de ballen van zijn waardigheid en zelfrespect prikt.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 6.0
(pejoratief)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 6.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een persoon
- [Activiteit of handeling] heeft vaak gruwelijke misdaden gepleegd zoals moord en mishandeling; koestert vaak verachtelijke denkbeelden
- [Gedrag] heeft vaak een onmenselijk wreed gedrag
- [Waardering] wordt omwille van wat hij doet niet meer als een mens beschouwd
Algemene voorbeelden
Ik heb geen plek tussen de mensen kunnen vinden en de mensen hebben, terecht, geen plek in hun midden voor het Monster van Gstaad. De deskundigen willen weten of het monster zich schuldig voelt. De rechters willen weten of het monster schuldig is. Aan het laatste twijfelt niemand, aan het eerste iedereen. Maar het monster was al schuldig lang voor hij monster werd. Ik ben nooit iets anders geweest.
De twee, die na het proces door de Britse pers werden uitgespuwd als monsters, komen dus als twintigers opnieuw terecht in de maatschappij.
Als ik dat allemaal zo laat, met al mijn wetenschap, dan ben ik medeplichtig aan het creëren van monsters als Dutroux.
De voorzitter van de kinderbeschermingsorganisatie Epoch (End Physical Punishment of Children) zei dat zoiets alleen maar in Groot-Brittannië kon gebeuren: "Een vrouw die naar de rechter stapt om een vierjarig kind te mogen slaan." Maar in geen enkel land zijn volwassenen ook zo bang voor kinderen als in Groot-Brittannië. Veel Britten beschouwen kinderen als potentiële monsters die een bedreiging vormen voor conventies. Misschien zijn de Britten wel het bangst voor het kind in zichzelf.
Ongebreidelde jaloezie kan van mensen monsters maken.
Die Aantjes, hij had mij altijd een fatsoenlijk man geleken, een monster bleek-ie. Vrijwillig naar Duitsland, lid van de SS, bewaker in een SS-kamp - hoe bestaat het.
Hoe voelt het om een monster als baas te hebben?
Het geval was dat ze gewend was geraakt aan de gedachte dat haar echtgenoot een monster was geweest die hun pleegzoon had misbruikt en vermoord.
Er zijn een paar vragen die je kunt stellen bij de oproep tot 'ethisch engagement' zoals die bijvoorbeeld in oorlogstijden en in andere situaties waarbij mensen slachtoffer worden van groot onrecht gestalte krijgt: Hoe komt het dat men steeds wordt uitgenodigd tot identificatie, en wel een exclusieve identificatie met de slachtoffers, terwijl de daders onveranderlijk worden gedegradeerd tot onmensen, monsters, psychopaten of gevaarlijke gekken?
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een bloeddorstig monster
- een egoïstisch monster
- een gevaarlijk monster
- een goddeloos monster
- een misdadig monster
- een reactionair monster
- een zelfzuchtig monster
Die 'waardevrije mens' zoals Broch hem schildert is geen bewuste nihilist, niet een revolutionaire bommenlegger en evenmin een misdadig monster, maar gewoon iemand voor wie het eigenbelang, zijn persoonlijke rust en geluk de hoogste 'waarde' vormen.
Hoe hebben die Marxistische mafkezen het toch voor elkaar gekregen dat niemand met ze van mening durft te verschillen? Nou, door iedereen die met ze van mening verschilt uit te maken voor een zelfzuchtig monster, een fascist, een extreemrechts gevaar voor de samenleving, een vergasser van joden, en een tegenstander van rechtvaardigheid, barmhartigheid, menslievendheid en voorspoed.
Ernest was een gevaarlijk monster, een egoïst, een onmens.
Ik zou net zo lief nog een uurtje achter de toonbank gaan staan, in plaats van me hier preken te laten voorschotelen waaruit me maar een ding duidelijk wordt: dat ik een reactionair monster ben en een fascist en ik de stukken over de tieten van Liz Taylor in de grootste krant van Nederland niet leuk mag vinden.
Ik was geen intellectueel meer, geen mobiele tacticus, geen charmante bevrijder, geen geëngageerde genezer van medemenselijke twijfels, maar een verworpen individu, een egoïstisch monster dat duistere instincten bij zichzelf ontdekte, dat met zielige gebaren en seniel geduld het verleden uiteen zat te rafelen in gouden en zilveren draden, dat een kunstig en kostbaar weefsel ontwarde tot een kluwen.
We moeten Europa van de Russen bevrijden. Die goddeloze monsters uit Moskou moeten we een halt toeroepen, die rode barbaren stoppen vóórdat ze de grens overkomen, zoals wij de oprukkende Chinese horden in Korea tot staan gebracht hebben.
Dan verandert de vader in een bloeddorstig monster. Hij slaat zijn dochter tot bloedens toe, en wanneer hij niet meer kan, geeft hij zijn soldaten opdracht daarmee door te gaan. Daarna laat hij zijn dochter in het openbaar geselen, met zwepen waaraan weerhaken zijn bevestigd die bij elke slag stukken vlees uit Christina's lichaam rukken!
Vaste verbindingen
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 6.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 6.0 : 6.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een persoon
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een politiek monster
Het tijdperk van de grote politieke monsters is voorbij, lang leve de eenvoudige mieren wiens subtiele bewegingen tot massale verandering leiden!
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- een monster van geleerdheid
'Ik zie zijn portret al in het museum hangen, in de rotonde, naast dat van - god, hoe heet die vent ook weer, dat monster van geleerdheid met zijn pijpjeskraag en zijn teebeeceeblos?' Ik wist niet wie hij bedoelde en ik brak er ook mijn hoofd niet over.
Na de wereldoorlog laakte hij in een serie beschouwingen in "groot nederland" de schraapboeren, en hakte hij in op de oorlogswoekeraars, die hij monsters van ploertigheid noemde.
Dat wijf met haar eeuwige borduurraampje, dat wezen dat hem kinderen had geschonken, dat levendbarend reptiel dat als een monster van standsbesef en zedelijkheid door zijn leven had geschuifeld.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
monster 7.0
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 7.0 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een monster…
is een persoon
- [Uiterlijk] heeft een uiterlijk dat sterk afwijkt van dat van een normaal mens; ziet er vaak afzichtelijk lelijk uit
Algemene voorbeelden
Onder verstrekking van een van thuis meegenomen sigaret wendde ik me bleekjes tot de hoofdman. Het was een breed monster met zultlippen en knobbels in z'n stierenek. Z'n blauwzwart haar met de scherpe scheiding in het midden, glom van de slaolie. Z'n bruinebonen ogen hield hij ondoorzichtig star open, zonder ooit te knipperen.
Opgesloten in de kerkers van het familiegeheim groeit Ahmed op tot een soort androgyn, hermafroditisch wezen, een monster.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een wanstaltig monster
Erg grappig is het openingsverhaal Maria, dat gaat over een man die zijn jeugdliefde terugziet op de televisie, maar niet meer als de schoonheid van vroeger, maar als een wanstaltig monster van zo'n driehonderd kilo.
Je vriendin is veels te veel bezig met haar uiterlijk. Je bent echt geen wanstaltig monster met cup A. Grote borsten en een slank lijf is meer iets voor pornosterren, gewone mensen hebben dat zelden.