neuromorf

Het ontwikkelen van de neuromorfe chip in Nijmegen is klein begonnen, met een beperkt budget van de Radboud Universiteit. Het onderzoek loopt nu zo'n anderhalf jaar en door nieuwe subsidieaanvragen komen er steeds meer middelen beschikbaar. Het ontwerp ligt er nu, van elke component is bekend hoe het werkt en hoeveel energie het gaat kosten. Nu moet er getest gaan worden. Eerst met een prototype, daarna hopelijk met een 'echte' neuromorfe chip. Op deze chip zitten zo'n miljoen kunstmatige synapsen. Dat klinkt als veel, maar ChatGTP gebruikt er honderdduizend keer meer. En een mens heeft er nog eens duizend keer meer dan dat.

Het Leuvense onderzoekscentrum Imec heeft een neuromorfe chip ontwikkeld die leentjebuur speelt bij ons brein. De chip maakt de productie mogelijk van kleine, energiezuinige apparaten die kunnen 'leren' via artificiële intelligentie. Bijvoorbeeld: een chip die het hartritme van een bepaalde patiënt leert kennen en automatisch alarm slaat als het hart van dat normale ritme afwijkt.

"Veel effecten volgen de fysica die we al kennen, maar we willen juist nieuwe dingen ontdekken. We willen bijvoorbeeld de kwantumeigenschappen van hele snelle en kleine magneten simuleren en begrijpen. Dat kan met neuromorfe hardware veel efficiënter, zeker in combinatie met machine learning. In de deeltjesfysica worden zo veel data gegenereerd, dat het onmogelijk is om dat allemaal op te slaan. Meer dan 99,9 procent van alle gegenereerde data kan weg. Men wil alleen net die speld in de hooiberg vinden die afwijkt van het normale. Dat is waar de nieuwe natuurkunde begint. En om dit te vinden hebben we wellicht de neuromorfe chip nodig."

Door de structuur van de hersenen na te bootsen met chips, kan een neuromorfe computer sneller werken en zo energie besparen. Toch blijft het een versimpeling van wat hersenen kunnen. "Een van de grote voordelen van een neuromorfe computer is dat je veel minder datatransport hebt. Bij digitale computers heb je daardoor ontzettend veel energiekosten. Omdat je bij neuromorfe computers de architectuur van de chip helemaal anders maakt, geïnspireerd op hoe neurale netwerken werken, kun je heel veel energie besparen. Vaak met een factor duizend of meer", zegt Mentink.