onderdrukker 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een onderdrukker…
is een persoon
- [Onstoffelijke eigenschap algemeen] heeft macht over andere mensen
- [Activiteit of handeling] onderdrukt de rechten en de vrijheid van andere mensen
- [Betrokkene] onderdrukt mensen over wie hij macht heeft
- [Middel] gebruikt zijn macht; gebruikt soms geweld of andere middelen tot repressie
- [Waardering] wordt gevreesd en gehaat door de onderdrukten
Algemene voorbeelden
Montessori neemt het op voor het onderdrukte kind, de volwassene is de boosdoener, de onderdrukker, en zou beter moeten weten.
Net als Kate Millett, die zij citeert, denkt Maaike Meijer dat verslaving, vernedering en onderwerping in de liefde voortvloeit uit het feit dat mannen onderdrukkers zijn en vrouwen geleerd hebben zich aan ze te onderwerpen.
Woordfamilie
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
onderdrukker 1.1
Algemene voorbeelden
Wie de snelweg neemt van Ramot, op de noordelijke kant van Jeruzalem naar Gilo in het zuiden, een ritje van 12 minuten net ten westen van de Palestijnse wegversperringen, kan moeilijk de vernederende ervaring begrijpen van de verachte Arabier die uren moet kruipen langs de afgeladen, versperde weg die hem is toegewezen. Een weg voor de onderdrukker, een voor de onderdrukte.
Het geweten van Professor galmt, maar er kleeft bloed aan zijn handen, het bloed van de slachtoffers die niet de vrijheid van meningsuiting genoten die dankzij de Amerikaanse 'onderdrukkers' wel gegeven is aan Professor en de Irakese kranten die nu ageren tegen Bush en de aanwezigheid van Amerikanen.
Combinatiemogelijkheden
met adjectief ervoor
- een Amerikaanse onderdrukker
- een blanke onderdrukker
- een kapitalistische onderdrukker
- een zwarte onderdrukker
Ook de politiek van Nelson Mandela als president van Zuid-Afrika tegenover zijn vroegere blanke onderdrukkers was opmerkelijk.
onderdrukker 1.2
Algemene voorbeelden
Het Litouws en Lets zijn Baltische talen, het Ests daarentegen behoort tot een heel andere groep, waarvan ook het Fins en het Hongaars deel uitmaken. De inwoners van de drie landen kunnen elkaar niet verstaan, ook de verwante Litouwers en Letten niet. Ze moeten gebruik maken van de taal van hun onderdrukker, die hen lange tijd zijn eigen taal opdrong: het Russisch.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- de onderdrukker bestrijden
Als iederéén van de goeden zijn tijd besteedt aan het bestrijden van de onderdrukker, wie dweilt dan de Sint Goarkapel, wie fabriceert de lineaals en duimstokken, wie verzorgt de plantsoenen, wie voert de zeehond in de dierentuin?
met adjectief ervoor
- de blanke onderdrukker
- de Duitse onderdrukker
- de Japanse onderdrukker
- de kapitalistische onderdrukker
- de Romeinse onderdrukker
- de vreemde onderdrukker
Voor vele niet-blanken daar is het Afrikaans, dat aan het Nederlands verwant is, de taal van de apartheid en van de blanke onderdrukker.
Die eis tot ontslag lijkt mij nogal zwaar en zelfs een tikkeltje belachelijk. Op de een of andere manier doet het me denken aan Monty Pythons Life Of Brian, namelijk aan de wilde eisen van de joodse verzetsstrijders aan het adres van de Romeinse 'onderdrukker'.
Woordfamilie
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
onderdrukker 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een onderdrukker…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is meestal een machthebber of een militaire leider
- [Activiteit of handeling] onderdrukt verzet of andere subversieve of illegale activiteiten
- [Middel] gebruikt meestal geweld
Combinatiemogelijkheden
met voorzetselgroep
Voorzetsel: van
- de onderdrukker van het verzet
Strijd tegen de Palestijnen in allerlei variaties loopt als een rode draad door de militaire en politieke carrière van oorlogsheld Sharon. Van strijder in de beruchte "eenheid 101" van het Israëlische leger [...] tot commandant van Zuid-Israël na de zesdaagse oorlog in 1967. In die functie maakte Sharon naam als onderdrukker van het gewapende Palestijnse verzet in de Gaza-strook tegen de Israëlische bezetting.
onderdrukker 3.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een onderdrukker…
is een middel
- [Doel of bestemming] dient om werkingen te onderdrukken
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is vaak een medicijn
- [Activiteit of handeling] onderdrukt werkingen
- [Object betroffen] onderdrukt natuurlijke werkingen, vooral ziekteverschijnselen en andere biologische processen
Algemene voorbeelden
Sedert het geneesmiddel cyclosporine ter beschikking kwam, zijn ook voor de levertransplantaties de heroïsche tijden voorbij. Wat niet wil zeggen dat de horizon dichterbij gekomen is. Er is nog zeer veel dat we niet weten en de orgaanschaarste kan enkel toenemen. "Aan betere en selectievere onderdrukkers van het afweersysteem wordt hard gewerkt."