onthand


onthand 1.0

verstoken, beroofd van iets wat nuttig of voordelig is; door het gemis van iets in een ongemakkelijk situatie verkerend; (door het niet beschikken over iets) gehinderd of in verlegenheid gebracht; ontriefd
Eigenlijk het voltooid deelwoord van een niet meer gangbaar werkwoord onthanden 'iemand uit de handen nemen, iemand iets afnemen'. In het moderne Nederlands komt incidenteel ook wel een werkwoord onthanden in de letterlijke betekenis 'van een hand of handen ontdoen; iemands hand of handen afhakken' voor.

Algemene voorbeelden


De slagwerkers, die aanvankelijk met macho tromgeroffel hun terrein op de danseressen veroveren, staan onthand aan hun drumstokjes te frummelen als ze worden afgetroefd met cheerleader-achtige dansmars.

NRC,

Wanneer hij een paar maanden ergens niet was geweest dan hadden ze inmiddels de bomen gerooid en de huizen gesloopt en stond hij als een vreemde onthand rond te kijken.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

Combinatiemogelijkheden


met substantief


  • onthande koks

In een gehuurd vakantiehuisje, stapelbedden-appartement, gîte, tent, boot, caravan of keulse pot is koken zonder koelkast, kortom koken met handige en lekkere supermarktpotten, zakken, pakken en blikken uit de voorraadkast een uitkomst. Vandaag het eerste deel van een serie voor onthande koks: Boterbonensalade met paprika en aubergine.

NRC,

met werkwoord


  • onthand raken

De medewerkers van dit station zaten met de handen in het haar nadat het enige lesvarken was gestolen tijdens een landbouwbeurs in Hengelo. Nadat hij via via hoorde dat de insemineerders ernstig onthand waren geraakt, belde de eigenaar van een stalinrichter in het Achterhoekse Vorden dat het varken bij hem stond.

De Telegraaf,

  • zich (totaal, verschrikkelijk, volstrekt) onthand voelen

De 'blindenstok op wieltjes' is inmiddels in productie en vindt volgens de fabrikant gretig aftrek. "Ik begrijp echt niet dat niemand eerder op het idee is gekomen", zegt Lini Gibcus. Zij kwam zelf op het lumineuze idee toen ze na een oogbloeding nauwelijks meer de straat op kon. "Wanneer ik met een blindenstok, een tas en boodschappen over straat liep, voelde ik me totaal onthand." Toen ze van haar arts een rollator kreeg toegewezen, schilderde ze het voertuig zelf wit en voorzag hem van rode strips.

Haarlems Dagblad,

Zij was nog maar begonnen met de lof van de fleece te zingen, of ik dacht al terug aan december van vorig jaar, toen de waterleiding van mijn huis bevroren was. Ik voelde me toen verschrikkelijk onthand en ik haatte de decadente mens die zich a1 reddeloos verloren voelt zodra zijn comfort eventjes minder vanzelfsprekend is dan gewoonlijk.

Dwarskijker, Rudy Vandendaele,

Afhankelijk van de toepassing voelt van de groep boven de vijftig 20% tot 50% zich volstrekt onthand bij het hanteren van moderne electronische apparaten.

http://www.npoe.nl/index_publicaties.html,

( Frequent aangetroffen, vaak met een graadaanduidend bijwoord)
  • (erg, totaal) onthand zijn

Als die cijferaars achter de komma bij mij met hun nummertje aan de balie komen en hun jas is er niet, zijn ze onthand, is hun avond verpest, helpt dat gereken van ze niets.

De garderobier, Donald Niedekker,

De B. rijdt per jaar 60.000 zakelijke kilometers en is dus erg onthand zonder roze papiertje.

Meppeler Courant,

Zonder technische oer-elementen als koelkast, telefoon en tv is de consument anno 1995 totaal onthand, de cd-speler is niet meer weg te denken, bij een computerstoring ziet menig thuiswerker zich genoodzaakt een vrije dag op te nemen, de fax is een doodnormaal apparaat geworden en het zal niet lang meer duren of heel Nederland maakt zijn uitnodigingen en gelukwensen per kleuren-scanner en inkjet-printer, zo voorspellen deskundigen.

NRC,

  • onthand zitten

Tegenwoordig kunnen we ook onthand zitten als we niet kunnen beschikken over iets wat we nodig hebben.

https://onzetaal.nl/taaladvies/onthand,

Hij dacht aan zijn vrouw. Zou ze ongerust zijn? Natuurlijk, al zou het haar niet beletten ondertussen het eten klaar te maken. Nee, die redde het wel. 'Mijn vrouw redt het wel', zei hij. 'Die redden het toch altijd! Beter als wij. Wij zitten meteen onthand,' meende de postbode.

Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

met bijwoord


  • behoorlijk onthand
  • bijzonder onthand
  • compleet onthand
  • erg onthand
  • ernstig onthand
  • hopeloos onthand
  • nogal onthand
  • (niet) totaal onthand
  • verschrikkelijk onthand
  • volstrekt onthand
  • zeer onthand

Maar wanneer Milan Tassotti en Costacurta in de verdeding en Albertini en Desailly als verdedigende middenvelders mist, als fantastische voetballers als spits Savicevic en verdediger Maldini nauwelijks zijn genezen, zou men moeten beseffen dat de Milanezen behoorlijk onthand waren.

NRC,

De 13-jarige en 17-jarige inwoners van Hoogeveen hadden een fiets gestolen van een 24-jarige plaatsgenote. Die was daardoor bijzonder onthand, omdat de fiets speciaal voor haar was gemaakt.

Meppeler Courant,

'Ach ja, die verbluffende nagels van Roos, ik mis alleen die nagels al,' zei een van de klusjesmannen smachtend. 'Van mij hoefde dat niet,' zei juffrouw Goudsblom misprijzend, 'ik heb nooit begrepen dat ze met haar klauwen zo nauwkeurig kon wegen en titreren. Met zulke nagels zou ik compleet onthand zijn.' 'Ik zou er niet mee kunnen typen,' zei de secretaresse,' maar het paste bij haar. Geen Roos zonder doornen.'

De zonnewijzer, Maarten 't Hart,

De B. rijdt per jaar 60.000 zakelijke kilometers en is dus erg onthand zonder roze papiertje.

Meppeler Courant,

De medewerkers van dit station zaten met de handen in het haar nadat het enige lesvarken was gestolen tijdens een landbouwbeurs in Hengelo. Nadat hij via via hoorde dat de insemineerders ernstig onthand waren geraakt, belde de eigenaar van een stalinrichter in het Achterhoekse Vorden dat het varken bij hem stond.

De Telegraaf,

Met haar veel te lange nagels kon ze de knoopjes van mijn overhemd niet loskrijgen, noch de ritssluiting van haar eigen rok. 'Zie je wel dat je hopeloos onthand bent met zulke lange nagels?' zei ik.

Het woeden der gehele wereld, Maarten 't Hart,

Haar dood was voor hem aanleiding er vandoor te gaan, met de gepikte bril van juf Ans zodat zij nogal onthand is.

Meppeler Courant,

"De faxen kwamen twee keer te laat. Nu waren we niet totaal onthand, maar vervelend is het wel als je vervolgens niemand te pakken krijgt."

Haagsche Courant,

Zij was nog maar begonnen met de lof van de fleece te zingen, of ik dacht al terug aan december van vorig jaar, toen de waterleiding van mijn huis bevroren was. Ik voelde me toen verschrikkelijk onthand en ik haatte de decadente mens die zich a1 reddeloos verloren voelt zodra zijn comfort eventjes minder vanzelfsprekend is dan gewoonlijk.

Dwarskijker, Rudy Vandendaele,

Afhankelijk van de toepassing voelt van de groep boven de vijftig 20% tot 50% zich volstrekt onthand bij het hanteren van moderne electronische apparaten.

http://www.npoe.nl/index_publicaties.html,

Als het aan de VVD ligt, wordt het nul-vergunningenbeleid bij tijdelijke woningen in Purmerend van tafel gehaald. De tijdelijke bewoners zijn daardoor te zeer onthand, vindt raadslid Timo Roeleveld.

https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20210623_84381320?utm_source=google&utm_medium=organic,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: door

  • onthand (zijn) door (iets)
  • daardoor onthand zijn

Brandweerkorps onthand door reparaties aan de voertuigen.

Meppeler Courant,

'Wat? wat zegt ge daar?' Papa legde uit dat de Dinaso's die wilden medewerken aan de heropstanding van Vlaanderen overgegaan waren naar het VNV, maar dat er zich velen afzijdig hadden gehouden, verward en onthand door de dood van hun leider die zich, beste meneer, in negentienveertig uitgesproken had vóór België en zijn koning.

Het verdriet van België, Hugo Claus,

De 13-jarige en 17-jarige inwoners van Hoogeveen hadden een fiets gestolen van een 24-jarige plaatsgenote. Die was daardoor bijzonder onthand, omdat de fiets speciaal voor haar was gemaakt.

Meppeler Courant,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding