ontromen 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Ontromen…
is een handeling
Algemene voorbeelden
Ontromen is het proces waarbij het vet of de room van de magere melk wordt gescheiden. Daarbij laat men warme melk snel ronddraaien. Op die manier scheidt de middelpuntvliedende kracht het vet van de magere melk.
Vroeger liet men de melk in een melkteil staan en schepte men er na 24 en 36 uur de room af. In de 19de eeuw dacht de mens de ontromer uit, die het mogelijk maakte hetzelfde resultaat op enkele minuten te bekomen. Na het ontromen had men dus room, en ondermelk, die minder waard is omdat nagenoeg alle vetstoffen er uit zijn. "De room is er af" ("af" verwijst naar de oude methode) betekent dus "het beste is er af", "het meeste voordeel is er af".
De rauwe koemelk die bij de melkfabriek binnenkomt bevat gemiddeld ruim 4 procent vet. (De hoeveelheid is afhankelijk van - onder meer - het seizoen, in de zomer is het vetgehalte hoger, in de winter lager). In de winkel heeft melk een standaard vetgehalte. Zo moet volle melk volgens de Warenwet minimaal 3,5 procent vet bevatten, halfvolle melk minimaal 1,5 procent en magere melk ten hoogste 0,5 procent vet. Om deze minder vette melksoorten te kunnen leveren wordt het melkvet (= room) in de fabriek met behulp van een separator (scheider) uit de melk verwijderd (dit heet ontromen). Later wordt het vet weer in de juiste hoeveelheden aan de melk toegevoegd (dit heet standaardiseren).
Combinatiemogelijkheden
met object
- de melk ontromen
- hun melk ontromen
- volle melk ontromen
De inrichting van zo'n melkerij is vaak heel elementair. Het principe is dat de melkleverancier zelf de melk ontroomt en de ondermelk weer mee naar huis neemt. Het boteren en (later) de bereiding van andere afgeleide producten gebeurt door de werknemers van de melkerij. Pas later worden dergelijke inrichtingen professioneler en krijgen aspecten als hygiëne, bewaring en distributie meer aandacht.
In de loop der jaren zijn ook enkele melkveehouders vertrokken, onder andere naar de Wieringermeer en Zuid-Beveland, waardoor nog slechts tien beroepsboeren van het oorspronkelijke aantal overbleven. Al die jaren is hun melk op een centrale plek verzameld en 'ontroomd', waarna de room ofwel het vet waarin het gif zich genesteld had, werd vernietigd. Wat overbleef, de zogenoemde ondermelk, leende zich nog wel voor menselijke consumtie en kwam voornamelijk als melkpoeder op de markt.
Nadat de koeien gemolken zijn, wordt de volle melk (met 4 à5 % vet) ontroomd. Ontromen is het proces waarbij het vet of de room van de magere melk wordt gescheiden. Daarbij laat men warme melk snel ronddraaien. Op die manier scheidt de middelpuntvliedende kracht het vet van de magere melk. Na ontromen van 100 liter melk heb je 10 liter room en 90 liter magere melk.
voltooid deelwoord als adjectief gebruikt
- ontroomde melk
- ontroomde melkpoeder
Ten aanzien van de leveringen rechtstreeks voor consumptie moet het vetgehalte van de opgegeven producten kunnen worden vastgesteld. Dat kan bijvoorbeeld door middel van analysegegevens waaruit het vetgehalte van deze producten blijkt. Ook moet worden opgegeven en geadministreerd of deze producten zijn bereid uit ontroomde melk.
Vanillepudding van ontroomde melk, opgediend in een schaaltje.
De producten van All Crump worden vervaardigd met natuurlijke ingrediënten zoals suiker, uitgelezen plantaardige oliën, hazelnoten van hoge kwaliteit, ontroomde melkpoeder en magere cacao.
overig
- na ontromen van 100 liter melk
Na ontromen van 100 liter melk heb je 10 liter room en 90 liter magere melk.