oorlogsschade

Het is niet moeilijk na te gaan waar bommen zijn gevallen in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als er een bom viel, of op een andere manier oorlogsschade ontstond kwam de gemeentelijke luchtbeschermingsdienst naar de plaats des onheils om hulp te bieden.

Het doel was nazi's en hun medewerkers te beletten nog rijkdommen naar neutrale landen als Zwitserland, Zweden, Spanje en Turkije over te brengen. Ook moest de operatie bereiken dat gestolen nazi-rijkdommen bij recuperatie gebruikt werden om geallieerde oorlogsschade te betalen.

Na een juridische strijd die vijf jaar duurde, stelde de kamer van inbeschuldigingstelling in Gent de twaalf verdachten buiten vervolging en betaalde de staat 15 miljoen oorlogsschade om een nieuwe IJzertoren te bouwen.

Door het Verdrag van Versailles, gesloten op het eind van de Eerste Wereldoorlog, moest Duitsland de oorlogsschade vergoeden, onder meer door de Duitse spoorwegen grote aantallen locomotieven en wagons te laten afstaan als herstelbetaling.

De voorzitter van de Wereldbank, James Wolfensohn, stelde wel meteen iedereen gerust: uiteindelijk zal het bedrag moeten komen van de olie-inkomsten "of van iemand anders". Hij pareerde daarmee de kritiek van sociale organisaties die vreesden dat het budget voor armoedebestrijding zwaar zou moeten inleveren. Het resultaat is wel dat de oorlogsschade uiteindelijk vergoed zal worden door de Irakezen zelf.

'Maar hij is toch verzekerd?' vroeg ze. 'Als er een bom valt...' 'Oorlogsschade wordt niet vergoed,' zei hij.

Dat huis, dat had oorlogsschade, daar was niks aan gedaan. De schoorsteen, daar zaten de kogelgaten nog in. Het graniet van de aanrecht, dat was gebroken.

Nadat in 1947 de oorlogsschade aan de herhaaldelijk gebombardeerde infrastructuur hersteld was, konden de vooroorlogse activiteiten hernomen worden.

De Iraakse autoriteiten weigerden echter met de internationale controlemaatregelen in te stemmen. Ook wordt erop gewezen dat de autoriteiten er wel in zijn geslaagd de oorlogsschade aan prestigieuze objecten - bruggen en militaire installaties - te herstellen, maar bij voorbeeld rioleringsinstallaties laten verkommeren.

Op de tweede verdieping staan o.a. de graven van Leuven en de hertogen van Brabant en op de torens bijbelse figuren. Drie restauraties grepen plaats sinds de 19de eeuw. De meest recente werd beëindigd in 1983 en herstelde de oorlogsschade, die een bominslag vlak voor de gevel in 1944 aanrichtte.

En hoe ging het verder met hun economie? We moeten niet pas in 1918 gaan kijken, want toen was Frankrijk gedeeltelijk een slagveld en moest het de oorlogsschade repareren.

Nadat de vliegbasis in september 1945 werd verlaten, werden miljoenen bakstenen uit de rolbanen verwijderd om oorlogsschades te repareren.

De geallieerden wilden die vermogens vooral veilig stellen om de verslagen vijand de middelen voor een revanche te ontnemen. Ook wilden ze die vermogens gebruiken als herstelbetaling voor de oorlogsschade die ze zelf leden. Pas daarna kwam de bekommernis om de door Duitsland geroofde buit aan de eigenaars (of hun nazaten) terug te geven.

Wageningen liep in mei 1940 grote oorlogsschade op. Volgens een gemeentelijk rapport waren 71 woningen, 13 boerderijen, 30 winkels, 8 fabrieken, 6 openbare gebouwen, en 2 andere gebouwen vernield.

In januari werd de oorlogsschade in Syrië nog geraamd op ruim 15 miljard euro.

De oorlogsschade in Bosnië wordt geschat op tussen de dertig en vijftig miljard dollar.

Wenzel: "Dit instituut heeft een computerlijst gemaakt van de belangrijkste monumenten in Bosnië en Herzegovina, die in een later stadium gebruikt kan worden als checklist om oorlogsschade vast te stellen."

Herstelbetalingen zijn betalingsverplichtingen die de aanvallende partij van een oorlog kunnen worden opgelegd, ter leniging van de oorlogsschade die is veroorzaakt bij de aangevallen partij.

De oorlog lijkt ver weg in de eerste kampen. In de dorpen en stadjes is oorlogsschade zeldzaam; de gevechten hebben zich geconcentreerd bij de loopgraven.

In 1944/45 was de oorlogsschade door de slag om Arnhem en door oorlogshandelingen bij de bevrijding van Gelderland veel omvangrijker dan in 1940.

Nergens was de woningnood zo massaal en nergens duurde ze zolang als in Rotterdam, niet alleen als gevolg van directe oorlogsschade (25.000 verwoeste woningen), maar ook door de immigratiegolf van Brabantse en Zeeuwse arbeidskrachten die door de Rotterdamse bouwputten werden aangetrokken.

Vanaf 1529, wanneer keizer Karel de monniken toelating geeft een ijzersmelterij op te richten om de nodige inkomsten te verwerven om de grote oorlogsschade te herstellen, is de abdij van Orval altijd het toneel geweest van een economische activiteit, die belangrijker was dan nodig voor het levensonderhoud van de gemeenschap.

Ook in de volgende Zevenjarige Oorlog (1756-1763) ontsnapten onze parochies aan zware oorlogsschade.

In de zomer van 1945 - als de bevrijding alweer enkele maanden oud is en de rest van Nederland energiek bezig is met het repareren van de materiële oorlogsschade - staat Walcheren nog steeds onder water.

Reeds einde 1991 verklaarde de Veiligheidsraad zich bereid de sancties tegen Irak te versoepelen. Het land zou voor een bepaald bedrag ruwe aardolie mogen verkopen, op voorwaarde dat het de opbrengst besteedt aan voedsel, geneesmiddelen en andere noodzakelijke goederen. Ook moet het de Koeweitse oorlogsschade vergoeden en de VN-operaties bekostigen.

Het doel was nazi's en hun medewerkers te beletten nog rijkdommen naar neutrale landen als Zwitserland, Zweden, Spanje en Turkije over te brengen. Ook moest de operatie bereiken dat gestolen nazi-rijkdommen bij recuperatie gebruikt werden om geallieerde oorlogsschade te betalen.

De "overgedragen" kunstwerken blijven volgens de wet van Rusland, bij wijze van compensatie voor de geleden oorlogsschade.

Het Protocol bevat bepalingen die bedoeld zijn om de uitvoer van culturele goederen uit bezet gebied tegen te gaan en verbiedt culturele goederen te confisqueren bij wijze van vergoeding voor geleden oorlogsschade.

Boylan was een van de sprekers op een conferentie over de oorlogsschade aan de Bosnische cultuur die afgelopen week in Londen werd gehouden.

Lena toonde me mappen over oorlogsschade aan Gilliams' huis, correspondentie met huurders van de Lange Nieuwstraat, belastingaangiften, veel huishoudboeken.

Nadat in 1947 de oorlogsschade aan de herhaaldelijk gebombardeerde infrastructuur hersteld was, konden de vooroorlogse activiteiten hernomen worden.

Verder staat de BHHR in contact met de UNESCO, de culturele tak van de Verenigde Naties, en met de Raad van Europa in Straatsburg, die een eigen commissie heeft voor het vaststellen van oorlogsschade aan monumenten in Bosnië en Kroatië.

In september wil de BHHR een seminar organiseren over de oorlogsschade aan de monumenten. Colin Kaiser heeft contact met organisaties in Frankrijk en Italië die zich inzetten voor behoud of restauratie van monumenten in voormalig Joegoslavië.

De Iraakse autoriteiten weigerden echter met de internationale controlemaatregelen in te stemmen. Ook wordt erop gewezen dat de autoriteiten er wel in zijn geslaagd de oorlogsschade aan prestigieuze objecten - bruggen en militaire installaties - te herstellen, maar bij voorbeeld rioleringsinstallaties laten verkommeren.

De oorlogsschade in Bosnië wordt geschat op tussen de dertig en vijftig miljard dollar.

Alle betalingen moeten via de VN lopen, 30 procent van de opbrengst dient te worden bestemd voor herstel van de oorlogsschade in Koeweit, vervolgens gaat er nog een bedrag af voor de kosten van de VN-inspecties in Irak, en de VN controleren verder de aankopen van voedsel en medicijnen uit het resterende deel.

In januari werd de oorlogsschade in Syrië nog geraamd op ruim 15 miljard euro.

De miljoenen die dat project opslokte konden volgens veel Kroaten zinvoller worden besteed, gezien die oorlogsschade van 21 miljard dollar.

De "overgedragen" kunstwerken blijven volgens de wet van Rusland, bij wijze van compensatie voor de geleden oorlogsschade.

Toen de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen in 1972 werden hersteld stelde Peking Japan vrij van staatsvergoeding voor de oorlogsschade.

Ook in de volgende Zevenjarige Oorlog (1756-1763) ontsnapten onze parochies aan zware oorlogsschade.

Na de Tweede Wereldoorlog nam de Nederlandse bevolking sterk en in hoog tempo toe. Hierdoor, en door de oorlogsschade, waren extra inspanningen op het gebied van de woningbouw noodzakelijk.

Duitsland [...] was materieel gezien nauwelijks door oorlogsschade getroffen, hoewel vooral de burgerbevolking de gevolgen van de economische blokkade aan den lijve had ondervonden.

Alleen de hoektoren van de voorburcht geeft nog een indruk van de rijke buitenmuurversiering die bij de oudste bouw zo opvallend was. De voorburchtpoort draagt het jaartal 1548. De verdere bijgebouwen zijn na oorlogsschade in 1940 hersteld.

Boylan was een van de sprekers op een conferentie over de oorlogsschade aan de Bosnische cultuur die afgelopen week in Londen werd gehouden.

Congres over oorlogsschade monumenten; 'Bosnisch cultuurbezit moedwillig vernietigd'.

In september wil de BHHR een seminar organiseren over de oorlogsschade aan de monumenten. Colin Kaiser heeft contact met organisaties in Frankrijk en Italië die zich inzetten voor behoud of restauratie van monumenten in voormalig Joegoslavië.

Resolutie 1483 is in strijd met de geest van het Charter van de Verenigde Naties en houdt een partijdig en onaanvaardbaar misbruik in van het internationaal recht [...]. Om die reden eist het Anti-oorlogsplatform: [...] De betaling van de oorlogsschade en de compensatie aan de slachtoffers door de Coalitie die hiervoor verantwoordelijk is.

Het wordt [...] almaar moeilijker iets te doen in de pensioenen of voor de restitutie van oorlogsschade: er zijn kilometers nauwelijks gerangschikte archieven, en de laatste ambtenaren die er echt iets van weten, gaan zelf met pensioen.

Wanneer na de wapenstilstand blijkt dat Siebe als Nederlander geen aanspraak kan maken op vergoeding van oorlogsschade vanwege de Belgische staat waaraan hij nochtans zijn belastingen moet betalen, staat het faillissement voor de deur.

Het besluit van de arbitragecommissie was nog niet bekend toen ik Brcko bezocht. Het centrum van de stad leek me, in tegenstelling tot de buitenwijken, vrij goed gespaard van oorlogsschade.

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond ook behoefte aan ruimtelijk beleid op nationaal niveau. Dat beleid moest bijdragen aan herstel van de oorlogsschade, aan het opheffen van de woningnood en aan het scheppen van een nieuwe economische basis.

Alle betalingen moeten via de VN lopen, 30 procent van de opbrengst dient te worden bestemd voor herstel van de oorlogsschade in Koeweit, vervolgens gaat er nog een bedrag af voor de kosten van de VN-inspecties in Irak, en de VN controleren verder de aankopen van voedsel en medicijnen uit het resterende deel.

In de zomer van 1945 - als de bevrijding alweer enkele maanden oud is en de rest van Nederland energiek bezig is met het repareren van de materiële oorlogsschade - staat Walcheren nog steeds onder water.

Verder staat de BHHR in contact met de UNESCO, de culturele tak van de Verenigde Naties, en met de Raad van Europa in Straatsburg, die een eigen commissie heeft voor het vaststellen van oorlogsschade aan monumenten in Bosnië en Kroatië.

Irak vindt dat het veel te veel van de opbrengst moet afstaan en beschouwt de VN-controle bovendien als vernederend en een aantasting van zijn souvereiniteit over eigen grondstoffen. "Wij menen ook dat we niet voor alle oorlogsschade hoeven op te draaien. Het Westen betaalt onze schade toch ook niet", zegt een topambtenaar in Bagdad

Nu is het papier weg, het bevindt zich ergens in een stoffige kast van het Departement voor Oorlogsschade, als dat departement nog bestaat.

De geallieerden wilden die vermogens vooral veilig stellen om de verslagen vijand de middelen voor een revanche te ontnemen. Ook wilden ze die vermogens gebruiken als herstelbetaling voor de oorlogsschade die ze zelf leden. Pas daarna kwam de bekommernis om de door Duitsland geroofde buit aan de eigenaars (of hun nazaten) terug te geven.

Het klooster stond op naam van twee Trappisten van Nederlandse nationaliteit en daardoor beschouwde de Belgische staat de aanvraag tot vergoeding voor oorlogsschade als ongegrond.

Het Protocol bevat bepalingen die bedoeld zijn om de uitvoer van culturele goederen uit bezet gebied tegen te gaan en verbiedt culturele goederen te confisqueren bij wijze van vergoeding voor geleden oorlogsschade.

Een bewaker van de Heineken-brouwerij in Bukavu is zaterdag aan zijn verwondingen overleden die hij opliep. De bewaker is het eerste dodelijk slachtoffer onder het Heineken-personeel. De brouwer is niet verzekerd voor de oorlogsschade.

Na een juridische strijd die vijf jaar duurde, stelde de kamer van inbeschuldigingstelling in Gent de twaalf verdachten buiten vervolging en betaalde de staat 15 miljoen oorlogsschade om een nieuwe IJzertoren te bouwen.

Het opeisingsbevel, getekend door een Duits officier, is toen als bewijsstuk bij het Departement Oorlogsschade ingediend.

Schmitz speelde een belangrijke rol in de erkenning van Duitstalig België als een apart taalgebied in 1963 en regelde bijna op eigen houtje het netelige probleem van de door Duitsland in deze zone te betalen oorlogsschade.

Irak vindt dat het veel te veel van de opbrengst moet afstaan en beschouwt de VN-controle bovendien als vernederend en een aantasting van zijn souvereiniteit over eigen grondstoffen. "Wij menen ook dat we niet voor alle oorlogsschade hoeven op te draaien. Het Westen betaalt onze schade toch ook niet", zegt een topambtenaar in Bagdad.