pianoforte


pianoforte 1.0

afbeelding

Bron: LPLT
( CC BY-SA 3.0 )

historisch klavierinstrument dat verschilt van zijn voorganger het klavecimbel door het gebruik van hamertjes in plaats van pennen om de snaren aan te slaan en door de mogelijkheid tot dynamische variatie, zowel door een hardere of zachtere aanslag als door het gebruik van pedalen, en waaruit de huidige vleugelpiano zich ontwikkeld heeft

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een pianoforte…

is een muziekinstrument

  • [Geluid] klinkt voller dan een klavecimbel; klinkt wat minder luid, wat lichter en transparanter en wat blikkeriger dan de huidige piano; kan zijn geluid dynamisch variëren van vrij zacht tot vrij luid
  • [Uiterlijk] heeft het voorkomen van een kleine vleugelpiano
  • [Bouw] heeft horizontaal gespannen snaren in een platte, min of meer driehoekige kast op drie poten met bovenaan over het hele oppervlak een klep die bij het spelen geopend blijft; heeft aan de smalste zijde een klavier; heeft toetsen waardoor bij het indrukken een hamertje op een snaar slaat en op die manier een toon tot stand brengt; heeft pedalen om de geluidssterkte en de nagalm te regelen
  • [Soort] is een toetseninstrument; is een klavierinstrument
  • [Functie] wordt gebruikt als solo-instrument, in ensembles of als concertant instrument met orkest, bijna uitsluitend in de klassieke muziek; wordt tegenwoordig nog gebruikt bij de historische uitvoeringspraktijk voor muziek van het midden van de achttiende eeuw tot de Beethovenperiode
  • [Tijd] werd uitgevonden op het einde van de zeventiende eeuw; kwam in het muziekleven in zwang in de tweede helft van de achttiende eeuw; werd vanaf het begin van de negentiende eeuw geleidelijk verdrongen door grotere en zwaardere instrumenten die steeds meer leken op de hedendaagse vleugelpiano
  • [Gebruikswijze] wordt bespeeld door de toetsen op het klavier aan te slaan en door de pedalen te gebruiken
  • [Werkende kracht] werkt door het slaan van hamertjes op de snaren

Algemene voorbeelden


De pianoforte onderging nog vele veranderingen in vorm en klank voordat hij de piano werd die we nu kennen.

http://www.kcb.be/pages_var_nl/pianoforte.htm

De clavecimbel is in de romantiek opgevolgd door de pianoforte.

http://members.chello.nl/~p.christians/Beethoven.htm

Beethoven volgde elke ontwikkeling van de pianoforte, was dus erg bezig met de specifieke kwaliteiten en beperkingen van zijn instrumenten en zocht altijd naar exemplaren die nog meer dynamische contrasten konden bieden.

De Standaard,

Combinatiemogelijkheden


in voorzetselgroep


  • op een pianoforte
  • op pianoforte

Hij ontdekt zelf nog nieuwe aspecten aan de sonates. "Soms vraag ik me af hoe het mogelijk is dat ik bepaalde details niet vroeger gezien heb. Daar moet je dan vijf integrales voor doen!" Waarom hij niet op een pianoforte speelt? "Onze moderne piano is nog niet gemaakt om de sonates vanaf het opus 106 tot hun volste recht te laten komen, wat zou een pianoforte dat aankunnen?"

De Standaard,

Dit voorjaar verscheen bij Eufoda, het muzieklabel van het Davidsfonds, een cd waarop Beghin klaviersonaten van Haydn uitvoert op pianoforte.

De Standaard,

"Bepaalde passages in Beethoven moet je eerst op een goed pianoforte horen, om te zien hoe je er met een moderne vleugel het dichtst bij in de buurt kunt komen."

De Standaard,

  • een sonate voor pianoforte

Zijn nieuwe cd met sonates voor pianoforte van Joseph Haydn werd in de States opgenomen, maar doctorandus Beghin is ook geboeid door de theorie achter de noten.

De Standaard,

Woordfamilie


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


pianoforte 1.1

muziekspel op een pianoforte; speelwijze op de pianoforte

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Pianoforte…

is spel

      Algemene voorbeelden


      Van Immerseels pianoforte betovert hier als de stem van Bartoli, en ensceneert het gewicht en de dramatische spanning van een hele opera.

      De Standaard,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • pianoforte spelen

      Kristian Bezuidenhout is een fenomeen. Hij speelt pianoforte met de puurheid van een kind en de muzikale intelligentie van een genie.

      http://concertagenda.radio4.nl/concert/694/bezuidenhout-speelt-mozart.html