piekhaar


piekhaar 1.0

haar dat alle kanten op staat; als slordig, onverzorgd of excentriek beschouwde haardos met uitstekende punten; piekerig haar; piekerig kapsel
Het woord kreeg extra bekendheid door het destijds zeer populaire boek Polletje Piekhaar (1935) van de Nederlandse schrijver Willem van Iependaal (1891-1970).

Semagram (extra betekenisinformatie)


Piekhaar…

is haar

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] staat alle kanten op
  • [Waardering] wordt als slordig of excentriek beschouwd

    Hoofdsemagram: haar


    Algemene voorbeelden


    Ik was niet mooi, daar was iedereen het over eens. Piekhaar dat als het net veilig over mijn grote oren was gegroeid bij de kapper kort geknipt werd. De krullen van mijn eerste jaren waren verdwenen om pas veel later weer terug te komen. Een brilletje. Een rare neus. Rare tanden.

    De schaamte voorbij, Anja Meulenbelt,

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • piekhaar hebben

    Vandaag heeft een model 'karakter' als ze flaporen, een spleetje tussen de tanden, piekhaar of een scheve neus heeft. In de jaren tachtig van Cindy Crawford waren dergelijke schoonheidsfoutjes ondenkbaar.

    http://194.78.177.67/weekend/column.htm,

    Hij had vettig piekhaar, een volle zwarte baard die hoog op de wangen begon, en vreemde, heldere ogen.

    Kras, Peter Terrin,

    Een groep had 'I Shot the Sheriff' gespeeld en daarna een eigen compositie, een milde reggaedeun met een refrein waar 'your heart keeps beating' veel in voorkwam. Ze hadden twee zangeressen. Een van hen had zwart piekhaar.

    Open gelijk een mond, Jeroen Olyslaegers,

    met adjectief ervoor


    • blond piekhaar
    • donkerblond piekhaar
    • grijs piekhaar
    • oranje piekhaar
    • rossig piekhaar
    • wit piekhaar
    • zwart piekaar

    Hij nam een slok van zijn Duvel, drukte de journalist de hand en liep naar het tafeltje dat Versavel hem aanwees, waar een vrouw van een jaar of vijfenveertig met diepliggende ogen en kort blond piekhaar zenuwachtig een sigaretje zat te roken.

    De vijfde macht, Pieter Aspe,

    Een andere behulpzame Fransman dient zich aan, een bolle kleine man met zachte ogen achter dikke brillenglazen en donkerblond piekhaar.

    Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

    Het bleek dat het vrouwtje naast haar, dat met een bril en grijs piekhaar, haar in haar armen had genomen en urenlang had getroost.

    In liefdesnaam, Adriaan van der Veen,

    Ergens voorin staat een meisje van ongeveer 15, de armen gestrekt naar zanger Thom Yorke.Die is nauwelijks groter dan zijzelf, met zijn rattekopje, oranje piekhaar en één halfblind oog.

    De Standaard,

    Bij alles wat je zag, rook of at, bij alles wat je aanraakte, dacht je er aan en nooit was je met je gedachten alleen, zo vervuld was je van je allerliefste liefste. Die was helemaal niet zo knap in de ogen van een ander. Eerder een beetje sproetig met dat rossige piekhaar en dat slungelige geloop.

    NRC,

    Nooit had Jezus wit piekhaar of een bles die in zijn ogen hing, zodat Sint Jozef hem nooit kon bekijven en zeggen: "Ge hebt uw haar weer niet gekamd; we zullen u blot-af laten knippen, dan kunt ge u kammen met het washandje!"

    Kermis, Gaston Durnez,

    Vooral Rambo's handlanger, de slungel met het pistool, kon hij zich nog scherp herinneren: dat wanstaltige gezicht, die schele ogen, die tandeloze bek, dat zwarte piekhaar, die kromme rug, die handen als klauwen.

    Zij kwamen uit het Oosten, Chris De Stoop,

    Een groep had 'I Shot the Sheriff' gespeeld en daarna een eigen compositie, een milde reggaedeun met een refrein waar 'your heart keeps beating' veel in voorkwam. Ze hadden twee zangeressen. Een van hen had zwart piekhaar.

    Open gelijk een mond, Jeroen Olyslaegers,

    • kort piekhaar
    • lang piekhaar
    • nat piekhaar
    • springerig piekhaar
    • vettig piekhaar

    Hij nam een slok van zijn Duvel, drukte de journalist de hand en liep naar het tafeltje dat Versavel hem aanwees, waar een vrouw van een jaar of vijfenveertig met diepliggende ogen en kort blond piekhaar zenuwachtig een sigaretje zat te roken.

    De vijfde macht, Pieter Aspe,

    "Is het een Surinamer, die Rudolf?' 'Nee. Hoe kom je daarbij? Nee, het is een van die mooie jongens, met lang, blond piekhaar, een beetje kalend van voren, met zo'n stoer Limburgs gezicht, weet je wel.'

    Het jaar van de kreeft, Hugo Claus,

    Het was een kiek van een jongetje dat drijfnat en kleumend op de pier van Scheveningen stond. Een deken om hem heen gewikkeld. Zijn natte piekhaar in de wind.

    Asfaltbloempje; De vrouw in de kamer; My beautiful demon; Natalja, Yorgos Dalman,

    De linkshandige Korda, die is gezegend met dezelfde natuurlijke timing als Andre Agassi, brak aan het einde van 1991 door tot de top-tien. [...]. Met zijn armen als luciferhoutjes en zijn springerige piekhaar kreeg hij de bijnaam 'Woodstock', naar de stripfiguur uit de serie 'Peanuts'.

    NRC,

    Hij had vettig piekhaar, een volle zwarte baard die hoog op de wangen begon, en vreemde, heldere ogen.

    Kras, Peter Terrin,

    Hij had vettig piekhaar, een volle zwarte baard die hoog op de wangen begon, en vreemde, heldere ogen.

    Kras, Peter Terrin,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: met

    • feministen met piekhaar
    • jongens met (blond, lang) piekhaar
    • een (jonge) kerel met (kort blond) piekhaar
    • een man met (donderblond) piekhaar
    • een vrouw met piekhaar

    Vrouwen, vindt Nancy Friday, moeten zich bewust zijn van de macht van een fraai uiterlijk, ernaar streven dat zelf te krijgen en in stand te houden (nee, er is niets tegen kosmetische chirurgie) en vooral ook genieten van het effect ervan op mannen. Breek haar daarom de bek niet open over de feministen van de jaren zeventig met hun spijkerbroeken en piekhaar.

    http://www.jeanne-doomen.net/volkskrant/friday.html

    "Is het een Surinamer, die Rudolf?' 'Nee. Hoe kom je daarbij? Nee, het is een van die mooie jongens, met lang, blond piekhaar, een beetje kalend van voren, met zo'n stoer Limburgs gezicht, weet je wel.'

    Het jaar van de kreeft, Hugo Claus,

    'Het zou me niet verbazen dat hij een hartinfarct heeft gekregen en daarna is verdronken', zei de arts, een jonge kerel met kort blond piekhaar en flitsende ogen.

    De vijfde macht, Pieter Aspe,

    Een andere behulpzame Fransman dient zich aan, een bolle kleine man met zachte ogen achter dikke brillenglazen en donkerblond piekhaar.

    Zadelpijn en ander damesleed, Liza van Sambeek,

    Onder de toeschouwers stond een kleine vrouw met piekhaar, lage schoenen en een lange, grijze regenjas. Het type dat je in iedere grote stad in vuilniszakken ziet zoeken.

    De Standaard,

    • een hoofd met piekhaar

    Uit de tent klonk gekreun, dan geritsel en het geluid van een ritssluiting die langzaam opengemaakt werd. Een paar seconden later werd de voorflap van de tent opzijgeschoven. Een hoofd met piekhaar en slaapoogjes verscheen.

    Poes poes poes, Paul Mennes,

    Voorzetsel: van

    • het piekhaar van haar dochter
    • het piekhaar van zijn buurman

    Het piekhaar van haar dochter mag thuis dan voor veel worstelingen zorgen, mensen op straat vallen in katzwijm voor het piekkapsel van Phoebe. "Altijd als we buiten de deur zijn, krijgen we opmerkingen van mensen als "o, wat is ze lief! En haar haar is zo gek!".

    https://www.andc.tv/item/beauty-tussendoortje-bolletje-piekhaar,

    De Meester, die iedereen op voorhand goed had afgedreigd, stond terzijde en keek met veldwachtersblik in het toestel. Hij zag dus niet dat Lowieke, ginder aan de andere kant van de klas, plotseling twee gespreide vingers opstak achter het piekhaar van zijn buurman.

    De Standaard,

    in voorzetselgroep


    • over iemands piekhaar strelen

    Hij streelt me over mijn piekhaar en stopt de dekens achter mijn rug.

    Wij, heksen, Roger Pieters,

    met adjectivisch tegenwoordig deelwoord


    • (juichend) omhoogstaand piekhaar

    De Sico vent op zomerdagen en -avonden zijn ijs ook uit in de omliggende dorpen, bij middel van een man met een borrelglaasjesbril en juichend omhoog staand piekhaar, die in een wit jasje een ijscokar voorttrapt.

    Een soort Engeland, Robert Anker,

    met adjectivisch voltooid deelwoord


    • (slordig) opgestoken piekhaar

    Ze heeft slordig opgestoken piekhaar, een bleek gezicht met harde lijntjes langs de mondhoeken, felrood geverfde lippen, blote hals en schouders die weglopen in het diepe decolleté van een paarse blouse, haar armen zitten vol blauwe en groene plekken.

    Een soort Engeland, Robert Anker,

    met aanwijzend voornaamwoord


    • dat piekhaar

    Bij alles wat je zag, rook of at, bij alles wat je aanraakte, dacht je er aan en nooit was je met je gedachten alleen, zo vervuld was je van je allerliefste liefste. Die was helemaal niet zo knap in de ogen van een ander. Eerder een beetje sproetig met dat rossige piekhaar en dat slungelige geloop.

    NRC,

    met bezittelijk voornaamwoord


    • mijn piekhaar
    • zijn piekhaar
    • hun piekhaar

    Hij streelt me over mijn piekhaar en stopt de dekens achter mijn rug.

    Wij, heksen, Roger Pieters,

    De linkshandige Korda, die is gezegend met dezelfde natuurlijke timing als Andre Agassi, brak aan het einde van 1991 door tot de top-tien. [...]. Met zijn armen als luciferhoutjes en zijn springerige piekhaar kreeg hij de bijnaam 'Woodstock', naar de stripfiguur uit de serie 'Peanuts'.

    NRC,

    Vrouwen, vindt Nancy Friday, moeten zich bewust zijn van de macht van een fraai uiterlijk, ernaar streven dat zelf te krijgen en in stand te houden (nee, er is niets tegen kosmetische chirurgie) en vooral ook genieten van het effect ervan op mannen. Breek haar daarom de bek niet open over de feministen van de jaren zeventig met hun spijkerbroeken en piekhaar.

    http://www.jeanne-doomen.net/volkskrant/friday.html

    overig


    ( Met verzwegen voorzetsel met)
    • het hoofd vol (met) piekhaar

    Maar wie kon op zo'n afstand en bij een dergelijke snelheid en door dat gordijn van opspattend water een rietpol onderscheiden van het hoofd vol piekhaar dat een weerloze zwemmer toebehoorde?

    De tandeloze tijd. Dl. 1: Vallende ouders, A.F.Th. van der Heijden,

    Vaste verbindingen


    piekhaar 2.0

    haar die deel uitmaakt van een haardos met uitstekende punten; haar die samen met talloze andere haren een piekerige haardos vormt; soms ook: enkele haar die uitsteekt, zoals in een baard
    In het meervoud ter aanduiding van een piekerig kapsel, vergelijk de betekenis 1.0.

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een piekhaar…

    is een haar

    • [Geheel] maakt deel uit van haar dat alle kanten op staat; kan soms ook een enkele haar zijn die uitsteekt, zoals in een baard

      Hoofdsemagram: haar


      Algemene voorbeelden


      Een ragebolletje, piekharen, peper en zout kleurtje of gespleten haarpunten? Vervelende taferelen, maar snel verholpen bij Haarstijl. Zij bezorgen je een stijlvolle coupe en daarom dankzij Groupon een uitgebreide haarbehandeling voor slechts € 49 waarde € 126.

      https://www.groupon.nl/deals/beauty-complete-haarbehandeling-haarstijl-nl-331457

      Wil je als een ware jaren '80 rocker op pad? Dan is dit dé pruik voor jou. Deze lange zwarte pruik heeft golvend haar met bovenop piekharen. Hierdoor kun je je zo aansluiten bij bijvoorbeeld KISS of Van Halen!

      https://feesthuis.nl/webshop/verkleedartikelen/haarwerk/herenpruiken/hardrock-pruik-kiss/

      Er zal een rand van zo'n 2,5 cm rondom verdwijnen van de voorkant van het canvas, dat op de zijkant (en een paar mm de achterzijde) gedrukt wordt. Kortom, staan er belangrijke elementen van de foto echt tegen de rand, dan kan dit voor problemen zorgen. Zo kunnen piekharen en vingers voor onaangename verrassingen zorgen.

      https://www.oypo.nl/nl/fotograaf/how-to/uitsnedes-beeldverlies

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • van die piekharen afkomen
      • (geen, rossige) piekharen hebben
      • een piekhaar uit het gezicht vegen

      Fijn, die dikke coltrui met dit weer, maar word jij ook zo gek van je statische haar? Wij ook! Maar er zijn een paar fantastische trucs om van die piekharen af te komen.

      https://www.andc.tv/item/beauty-wat-te-doe-tegen-statisch-haar,

      Ze had een dom vollemaansgezicht, de treurige blik van een geslagen hond, een stompe neus, gele uiteenstaande tanden, een opvallend sterk ontwikkelde kinnebak, een kwalijke adem, worstjes van vingers, rossige piekharen, een vlokkig lijf.

      Pro Deo, Albert Van Hoeck,

      'De kleine blonde of de lange brunette met de piekharen?' 'Ze heeft geen piekharen,' sprak Caitlyn hem tegen. 'Ze heeft een nonchalante coupe.' 'Zeker genipt met een snoeischaar.'

      https://books.google.nl/books?id=4o5yDwAAQBAJ&pg=PT23&lpg=PT23&dq=%22piekharen%22&source=bl&ots=FHlHF9i17q&sig=ACfU3U0axZ8Y3Ga0aDTwEomkJQ7jmchGPw&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwiUwKPp8r31AhVVt6QKHWiFAYgQ6AF6BAgTEAM#v=onepage&q=%22piekharen%22&f=false,

      Kempynck, in ruige laarsjes, beige werkbroek en subtiel rood afgebiesde donkerblauwe trui veegt een piekhaar uit het gezicht.

      https://dke5v6f0ii5td.cloudfront.net/a1ib000000AI7BvAAL.pdf,

      met adjectief ervoor


      • blonde piekharen
      • grijze piekharen
      • oranje piekharen
      • rossige piekharen

      Ellen van R. was zestien jaar en een 'kind van haar tijd, met hippe kleren en blonde piekharen' toen ze in 1967 zwanger werd. Haar ouders wilden er niets van weten en stuurden haar naar de Paulastichting in Oosterbeek.

      https://www.trouw.nl/zorg/terug-naar-de-nonnen-van-de-paula-stichting-ook-zonder-ons-was-ongehuwd-moederschap-traumatisch~b2cc5929/,

      Voormalig wereldkampioen boksen, Mike Tyson, is zaterdag vrijgekomen na een gevangenisstraf van drie jaar wegens verkrachting. Zijn nieuwe leven begon met een gebed in een moskee. [...]. In de moskee stonden honderden mensen hem terzijde. Zijn voorbeeld Mohammed Ali, de rapper MC Hammer, zijn voormalige manager Don King met de grijze piekharen prominent in de lucht gestoken.

      NRC,

      De man is als clown opgedoft: hij heeft een lijkwit geschminkt hoofd, een rode neus, een grote rode mond, rode ogen en oranje piekharen.

      https://www.parool.nl/nieuws/steunende-meisjes-en-eenzame-rukkers-michael-kirkhams-werk-is-ondanks-alles-nooit-banaal~b1da15d0/,

      Ze had een dom vollemaansgezicht, de treurige blik van een geslagen hond, een stompe neus, gele uiteenstaande tanden, een opvallend sterk ontwikkelde kinnebak, een kwalijke adem, worstjes van vingers, rossige piekharen, een vlokkig lijf.

      Pro Deo, Albert Van Hoeck,

      • (te) lange piekharen
      • pluizige piekharen
      • slordige piekharen
      • smerige piekharen
      • vette piekharen

      Op het moment dat hij zijn vinger uitstrekt naar de bel, zwaait hij weer open. Laura. Mager herfstkatje met te lange piekharen die ze uit haar gezicht veegt.

      Een soort Engeland, Robert Anker,

      Maak van de babykamer een gezellige beestenboel met deze struisvogel poster. Dat schuine koppie, die lange wimpers en pluizige piekharen... Grappig en tegelijkertijd vertederend.

      https://www.lieveposters.nl/a-59962334/lieve-posters/zwart-wit-poster-struisvogel/

      Ik kijk naar de vrouw die me mijn huwelijk heeft gekost. Haar slordige piekharen, het spitse gezicht, dat ondanks haar leeftijd nog altijd heel jong oogt, en de lichte ogen die me flets aankijken.

      https://www.libelle.nl/series/dagboek-van-koen-21-ik-heb-lucht-nodig-het-is-me-hier-veel-te-benauwd~b05732d2/,

      Met zijn treurige bolle traanogen, smerige piekharen en scheve tanden versloeg Peanut (Pinda) afgelopend weekend met gemak alle andere honden. In de Amerikaanse staat Californië ging hij ervandoor met de prijs voor de lelijkste hond ter wereld.

      https://www.kidsweek.nl/nieuws-nieuws-dieren/fotogalerij-verkiezing-van-de-lelijkste-hond,

      'Zorgtaak' bestaat uit twee kommervolle woorden, die tezamen associaties oproepen met moekes die met vette piekharen en ruw-rode handen, de mouwen tot de ellebogen opgestroopt, boven de wastobbe staan.

      https://www.ensie.nl/neologismen/zorgtaak,

      • vervelende piekharen

      Net als vroeger sta ik weer lang voor de spiegel en breng ik mijn baard met behulp van de wax en de borstel weer in model. De vervelende piekharen krijgen wat extra wax en blijven braaf zitten. De olie gebruik ik in de avond, het maakt mijn baard heerlijk zacht en voedt de huid eronder.

      https://www.mijnbaard.nl/sets/baardsets/blanco-baardset-mijnbaard.html,

      met adjectivisch voltooid deelwoord


      • overzorgde piekharen

      Verslaafden in Den Helder hoeven binnenkort niet meer met onverzorgde piekharen en smerige baarden over straat. Brijder Verslavingszorg breidt het verzorgings-pakket van methadon en eten uit met een knipbeurt.

      https://www.nhnieuws.nl/nieuws/27583/drugsverslaafden-krijgen-knipbeurt,

      met voorzetselgroep


      Voorzetsel: met

      • de brunette met piekharen
      • een jongen met piekharen
      • kinderen met piekharen
      • moekes met (vette) piekharen

      'De kleine blonde of de lange brunette met de piekharen?' 'Ze heeft geen piekharen,' sprak Caitlyn hem tegen. 'Ze heeft een nonchalante coupe.' 'Zeker genipt met een snoeischaar.'

      https://books.google.nl/books?id=4o5yDwAAQBAJ&pg=PT23&lpg=PT23&dq=%22piekharen%22&source=bl&ots=FHlHF9i17q&sig=ACfU3U0axZ8Y3Ga0aDTwEomkJQ7jmchGPw&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwiUwKPp8r31AhVVt6QKHWiFAYgQ6AF6BAgTEAM#v=onepage&q=%22piekharen%22&f=false,

      De jongen die hij daar in bed zag zitten was hijzelf, magerder dat wel, en met piekharen op het hoofd, maar die ogen en dat gips, en het bed dat zijn bed was en dat zich ook nog op dezelfde plaats bevond in dezelfde kamer waar hij dagenlang had gelegen, en het nachtkastje naast zijn bed...

      Arend, Stefan Brijs,

      Dikbuikige, besnorde meneren, en mevrouwen met soepjurken en het haar op zolder, kinderen met compacte lijfjes, piekharen en puntige schoenen, verwaande katten, en hondjes (Takkie!) met hangwangen. [...]. Zo lang ze zich kon herinneren had ze poppetjes getekend, zei ze enkele jaren geleden, en dat is ze blijven doen tot haar gezondheid het niet meer toeliet. Zesduizend illustraties had ze toen gemaakt.

      https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/pandemonium-van-piekharen-en-puntschoenen~b90a194f/,

      'Zorgtaak' bestaat uit twee kommervolle woorden, die tezamen associaties oproepen met moekes die met vette piekharen en ruw-rode handen, de mouwen tot de ellebogen opgestroopt, boven de wastobbe staan.

      https://www.ensie.nl/neologismen/zorgtaak,

      Voorzetsel: op

      • piekharen op het hoofd

      De jongen die hij daar in bed zag zitten was hijzelf, magerder dat wel, en met piekharen op het hoofd, maar die ogen en dat gips, en het bed dat zijn bed was en dat zich ook nog op dezelfde plaats bevond in dezelfde kamer waar hij dagenlang had gelegen, en het nachtkastje naast zijn bed...

      Arend, Stefan Brijs,

      Voorzetsel: van

      • de piekharen van zijn (rode) pruik

      Lachen, gieren, brullen was het in de circustent, als clowntje Krep-de-sjien daar optrad. Als je hem zag moest je al lachen. Om zijn wijde ruitjesbroek die over zijn veel te grote schoenen zakte. Om zijn slobberjas en om de piekharen van zijn rode pruik.

      https://www.goodreads.com/book/show/27774049-dansen-met-de-clown

      met bezittelijk voornaamwoord


      • mijn piekharen
      • haar piekharen
      • zijn piekharen

      Een paar weken terug kreeg ik van mijn buurvrouw het tijdschrift Faulous mama met daarbij de woorden dat ze mij een Faboulus mama vindt. Ik vond het stiekem wel heel lief maar met mijn piekharen, uitgelopen mascara en kleding onder de babymelk voel ik mij geen fabulous mama.

      https://www.twinkelbella.nl/7x-fabulous-mama/,

      Ik kijk naar de vrouw die me mijn huwelijk heeft gekost. Haar slordige piekharen, het spitse gezicht, dat ondanks haar leeftijd nog altijd heel jong oogt, en de lichte ogen die me flets aankijken.

      https://www.libelle.nl/series/dagboek-van-koen-21-ik-heb-lucht-nodig-het-is-me-hier-veel-te-benauwd~b05732d2/,

      Ik kijk door het kleine raampje van mijn kamerdeur naar de verwarde man in de gang. Zijn piekharen staan alle kanten op.

      https://adoc.pub/wat-de-hel-faire-confiance-aux-hommes-cest-deja-se-faire-tue.html,

      voorafgegaan door als


      • als (een soort) piekhaar

      Vandaag heb ik een paar gaten geboord in binnenmuren van mijn woning. Bij één muur stond het betonstof als een soort piekhaar op het betonboortje na het uit de muur te hebben gehaald. Hoe kan dat? Of zijn we op iets van metaal gestuit?

      https://www.startpagina.nl/v/wonen/doe-het-zelf/vraag/152355/element-beton-magnetisch-wrijving/,

      Woordfamilie


      Als deel van een afleiding