pleister 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Pleister…
is een substantie
- [Dimensie] wordt over een grote oppervlakte enkele millimeters tot centimeters dik opgebracht
- [Functie] wordt op een muur (vaak een binnenmuur) of plafond aangebracht
- [Consistentie] is bij het opbrengen halfhard en kneedbaar en hardt vervolgens uit
- [Behandeling of bewerking] wordt aangebracht met een pleisterspaan (plakspaan) of wordt soms opgespoten (spack en) en wordt daarna vaak nog afgewerkt (behangen of geverfd)
- [Betrokkene] wordt door een stukadoor opgebracht
Algemene voorbeelden
Na anderhalf uur is het pleisterwerk stijf genoeg om bijgewerkt te worden. Schuur met een vochtige harde spons alle oneffenheden vlak. Verwijder de eventuele stucgeleiders en vul de groeven op met mortel. Schuur nogmaals als de pleister goed hard is.
Het aanbrengen gebeurt met een spaan of een plank, vanonder aan de muur naar boven toe, terwijl de leem voldoende tegen de ondergrond wordt aangedrukt zodat de pleister zich in alle oneffenheden en poriën kan zetten.
Het stukwerk bleek zo hard dat tegelijk met het verwijderde pleister ook stukken steen uit de muur naar beneden kwamen.
De derde pyloon viel na de oudheid ten offer aan de kalkbranders, die de kalksteen gebruikten om er pleister van te maken.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- pleister aanbrengen
Voordat u de pleister op de muur gaat aanbrengen, is het verstandig om even op een stuk hout te oefenen.
met ander, nevengeschikt substantief
- metselwerk, steen, mortel en pleister
- mortel of pleister
- verf of pleister
Het MDDS helpt betrokkenen bij het onderhoud en herstel van historische gebouwen om op een eenduidige manier aantasting van en schade aan metselwerk, steen, mortel en pleister te definiëren en naar ernst en omvang te bepalen.
Eventueel grote oneffenheden repareren, gaten en scheuren opvullen met mortel of pleister.
Voor het exterieur was het pleisteren, vertinnen en schilderen reeds in de late Middeleeuwen algemeen en tot diep in de 19de eeuw heeft een ononderbroken praktijk bestaan om bouwmaterialen met verf of pleister af te werken.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Overige woordfamilieleden
pleister 1.1
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 1.0 : 1.1 |
---|
Semagram (extra betekenisinformatie)
Pleister…
is een muurbekleding
Algemene voorbeelden
'Ik heb overal ontheffing voor', schalt het door het proeflokaal waar de winterschilder al twee decennia lang buiten de deur is gehouden en de chaotische penseelstreken van de nicotine hun onuitwisbare sporen op het ooit maagdelijke pleister hebben achtergelaten.
pleister 2.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een pleister…
is een verband; is een medisch hulpmiddel
- [Kleur] is meestal huidkleurig (iets tussen beige of rozeachtig); is soms wit; heeft soms, speciaal voor kinderen, een kleurrijk patroon of aardige voorstelling
- [Omvang concreet] komt voor in allerlei groottes; is meestal enkele centimeters lang
- [Vorm] is meestal rechthoekig (soms met afgeronde hoeken), maar kan ook rond zijn
- [Constructie] kan op de huid geplakt worden
- [Materiaal] is vaak van textielachtig materiaal, soms met een wit gaasje
- [Samenstelling] bestaat uit een stukje verband of gaas met aan weerszijden een zeflklevend gedeelte waarmee het geheel op de huid vastgeplakt kan worden
- [Functie] dient als verband voor kleine wondjes of bloedingen (wondpleister) of dient om verband goed op zijn plaats te houden (kleefpleister) of dient om te huid te beschermen, bijvoorbeeld tegen schuren van kleding of in schoenen
Algemene voorbeelden
Bewoonster Lydia de K. zegt met name in de zomermaanden regelmatig pleisters uit te delen aan mensen die met hun fiets ten val komen.
Aanvankelijk was het succes gering. Waarschijnlijk omdat de pleisters de eerste jaren nog "op rol" aangeboden werden. Wie er een nodig had, moest eerst met een schaar een stuk afknippen, uiteraard zeer vervelend wanneer je juist bijvoorbeeld een bloedende wonde aan de vingers wil verzorgen.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- loslaten
De hond zat onder tafel en begon aan mijn knie te snuffelen. De pleisters lieten los. De hond begon de wond op mijn knie schoon te likken.
De pleister op Koos' neus had aan één kant losgelaten.
- vastgeplakt zitten
Zorgvuldig rolde Matka het vrijkomende verbandgaas op, toen kwam ze aan de pleister die op de wond zat vastgeplakt, onder het zwart geworden bloed.
als object bij een werkwoord
- pleisters aanbrengen
- een pleister ergens op doen
- een pleister plakken
- op de geschaafde kin een pleister plakken
- op de pols een pleister plakken
- op tong een pleister plakken
- op wond een pleister plakken
- over de inkeping een pleister plakken
Vaak worden aan de buitenzijde van de neus ook nog enige pleisters aangebracht ter ondersteuning.
Ze deed nu een pleister op de wond.
De triage-verpleegkundige mag ook een pleister plakken of een patiënt meteen naar huis sturen.
Een arts zal [...] een pleister op de wonde plakken.
Vervolgens veegde hij met een washandje het gezicht en de handen van de jongen schoon en plakte op de geschaafde kin een pleister, waaraan Arend zich in de spiegel vergaapte als aan een nieuw kledingstuk.
Beck plakte de pleister op zijn pols.
Een tong kan niet genezen want je kan er geen pleister op plakken.
Paula wentelt Saar naar Ellen toe en plakt een pleister over de inkeping.
- op de wond een pleister kleven
- op de neus een pleister kleven
- over het gezicht een pleister kleven
Hij loopt de badkamer in, kleedt zich aan, wast zijn gezicht, kleeft een kleine pleister op de wond aan zijn slaap, poetst zijn tanden en kamt zich.
Rousseau schrijft het verschil toe aan een uitvinding die in het voetbal en rugby al wordt gebruikt: een pleister die op de neus wordt gekleefd, die wat opentrekt en zodoende de doorstroming van lucht verbetert.
De dokter, die aan een loket zit zoals een bediende in een bank, kleeft een grote pleister over het gezicht van de baby.
- een pleister afknippen
- een pleister knippen
Tenslotte probeerde Berber haar duidelijk te maken dat ze een schaar wilde lenen om twee stukjes pleister af te knippen.
Soms, als ik erg gewond was, knipte hij pleisters uit zichzelf.
- een pleister lostrekken
- een pleister van zijn mond trekken
- een pleister van een wond trekken
- een pleister van een wonde trekken
Hij zei nog iets maar ik verstond hem niet en als op bevel begonnen wij ons van elkaar los te trekken, zoals je een pleister lostrekt van een wond.
Janet ging erbij zitten en trok de pleister van zijn mond.
Met een harde ruk trok Matka de klevende pleister van de wond.
Stierke was ik als een van mijn beste vrienden gaan beschouwen sinds hij me op een keer over hun beesten vertelde. Hoe hun geit, Olga Lowina, met haar tanden de gedroogde plakken stront van een bruine koeienkont placht af te trekken, voorzichtig zoals zijn moeder een pleister van een bijna genezen wonde.
met adjectief ervoor
- een nieuwe pleister
- een schone pleister
- een vieze pleister
Voor zijn rechteroog een nieuwe pleister die, daar had zijn moeder hem van doordrongen, slechts een toegift was.
Ze had een schone pleister meegenomen voor mijn knie en betastte, zittend op de rand van mijn bed, voorzichtig mijn gezicht als om te proberen alles weer zo veel mogelijk op zijn plaats en in zijn oude vorm te duwen.
Je krijgt zo wel een schitterend inzicht in de keuken, met vlammende woks, maar als we iemand in zijn gewone kloffie en met een vieze pleister om zijn duim etenswaren zien aanpakken, hadden we toch even een ander plekje gewild.
- een grote pleister
- een kleine pleister
- een rechthoekige pleister
- een vleeskleurige pleister
- een witte pleister
Ze heeft een grote pleister aan de binnenkant van haar elleboog en een gaasje tegen haar bleke vingertoppen.
Hij loopt de badkamer in, kleedt zich aan, wast zijn gezicht, kleeft een kleine pleister op de wond aan zijn slaap, poetst zijn tanden en kamt zich.
Hij draagt een rechthoekige pleister over de linkerwenkbrauwboog en slaap.
Op haar linker slaap plakte een vleeskleurige pleister.
Ik stond op, ging naar je toe en constateerde dat je een pleister op je navel had gedaan. Een vleeskleurige pleister die van een afstandje niet te zien was.
Ik zag vader met een witte pleister op zijn slaap op opa's fiets voorbijrijden.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: boven
- een pleister boven het rechteroog
Mama, gehuld in haar beste kleren, maar met nog steeds een pleister boven het rechteroog, omhelsde Linda, het winkelmeisje.
Voorzetsel: met
- pleisters met kleurrijke patronen
Om in de ongenadige concurrentiestrijd de baas te blijven, zijn er nu pleisters met kleurrijke patronen, met een opdruk die reflecteert in het donker, met figuurtjes uit Sesamstraat of Disney, enzovoort.
Voorzetsel: om
- een pleister om je duim
- een pleister om zijn vinger
Plak een pleister om je duim.
Voor de rest het gebruikelijke beeld: feestgangers met oranje kleren en de vreemdste hoofddeksels, van plastic kronen en textielen bierpullen tot draaiende windmolens [...]. Drie jongetjes testen hun musicale talenten, de gitarist met een grote pleister om zijn vinger. Afgeladen bootjes in de grachten.
Voorzetsel: op
- een pleister op je knie
- een pleister op haar bloedende knieën
- een pleister op haar neus
- een pleister op je vinger
- een pleister op haar wang
- pleister op elke hiel
Je hebt misschien een pleister op je knie.
Besef dat het moet stoppen, dat ze bij de boze vader niet mag huilen. Een pleister op haar bloedende knieën. De stilte in huis. Haar broer afgedropen. Alle vrolijkheid is weer voorbij.
Ze heeft een pleister op haar neus.
Ga dan eerst een pleister op je vinger doen.
Ze wees naar de pleister op haar wang.
Met dubbele pleisters op elke hiel wrong Berber haar voeten weer in de schoenen.
Voorzetsel: over
- een pleister over de linkerwenkbrauwboog
- de pleister over zijn mond
Hij draagt een rechthoekige pleister over de linkerwenkbrauwboog en slaap.
Ted mompelde iets in de pleister over zijn mond.
Voorzetsel: tegen
- pleisters tegen blaren
De twee hadden ook een voorlichtingsfilm meegenomen, onder meer over beenverzorging, huidverzorging, knoflookdragees en pleisters tegen blaren.
- een pleister op het goede oog
- een pleister over z'n ene oog
- een pleister voor zijn oog
In bepaalde gevallen lukt het niet een lui oog d.m.v. een pleister op het goede oog te behandelen; in zo'n geval worden er soms pupilverwijdende druppels in het goede oog gegeven, zodat dit oog in ieder geval niet voor kijken dichtbij kan worden gebruikt.
De deur van het kabinet ging open en er kwam een man met een pleister over z'n ene oog te voorschijn, met achter hem dokter Claes.
Hij had met de pleister voor zijn oog willen zwemmen.
in voorzetselgroep
- een man met een pleister
De man met de pleister was verdwenen.
- opgelapt met pleisters
De opgezette leeuw was uit het natuurhistorisch museum gehaald, vermolmd en rottig. opgelapt met pleisters, met naald en draad.
Wat had ik gedaan door deze zware, wat boerse man in zijn grijze kolbertje, die daar in het slechte licht met zijn met pleisters opgelapte stetoscoop stond te spelen en onzeker op mij neerkeek, in het laatst van de avond te laten opbellen?
met substantief ervoor
- een paar pleisters
Ik had toen zo'n wit dingetje gemaakt met zo'n kruisje erop, en ik had nog wel ergens een paar pleisters.
We moeten een paar pleisters kopen voor mama d'r hakken.
- een rol pleisters
- een rolletje pleisters
Ze ging naar de badkamer en kwam terug met een rol pleisters, waarvan ze een stuk voor hem afknipte en naast de tandenstoker op de rand van de gootsteen legde.
'In de ziekenhuizen hebben ze vaak nog niet eens een rolletje pleisters, je kunt je dat niet voorstellen!'.
met onbepaald voornaamwoord
- wat pleisters
In zulke landen is een EHBO-setje bestaande uit wat pleisters en een ontsmettingsmiddeltje dan ook niet voldoende.
met ander, nevengeschikt substantief
- pleisters en een ontsmettingsmiddeltje
- pleisters en een rol verband
- pleisters en/of verband
- verband en pleister
- gaas en pleisters
- verband, schaar, pleisters, ontsmettingsmiddel
Toen viel ik, in mijn haast om de geschikte nonchalante kleren uit te zoeken, met mijn knieën lelijk tegen de traptreden. Gigantische schrammen. 'Net een klein kind,' zei mijn moeder na kerktijd terwijl ze er gaas en pleisters op deed.
In zulke landen is een EHBO-setje bestaande uit wat pleisters en een ontsmettingsmiddeltje dan ook niet voldoende.
Opnieuw opende hij de versleten brillenkoker, waarin ook pleisters en een rol verband verstopt bleken te zitten, hurkte voor Cor neer en begon, na eerst met een vragende blik hiervoor toestemming te hebben gevraagd, de gebroken teen zorgvuldig te verbinden.
Zorg dat u altijd een paar pleisters en/of verband bij u hebt voor kleine wondjes van steensplinters en dergelijke.
De koffer gaat mee op groepsactiviteiten, op bivak, … Als je op tocht gaat neem je steeds een "kleine" versie mee: verband, schaar, pleisters, ontsmettingsmiddel, … komen steeds van pas.
En wie nog steeds denkt dat beschadigde voeten alleen voorkomen bij die zielige klassieke spitzendanseressen moet eens naar de voeten kijken van deze moderne dansers: een en al verband en pleister.
Vaste verbindingen
een pleister op een houten been
-
(
(vooral) in België )een nutteloos voorstel; iets wat niet echt helpt; een schijnbare oplossingVoor Sint-Laureins is dan weer het landschappelijk aspect van groot belang. De visuele verontreiniging van een dergelijke installatie is immers aanzienlijk. Een "groenscherm" (langs slechts 2 van de 4 zijden van het terrein) lijkt ons slechts een pleister op een houten been.
Een leraar die niet werkt vanuit fundamentele en overgankelijke principes en deze principes voor zijn leerlingen niet vertaalt, voortoont en verduidelijkt vanuit zijn concrete levenservaring en -houding, helpt niet opvoeden. Wat mij opvalt - in mijn vele contacten met leerkrachten - is dat zij, die wèl fundamenten en levenswijsheid bijbrengen, zich meestal ook bijscholen in hun vakgebied zonder dat één of ander minister tussenkomt. Daarom is verplichte bijscholing bijna altijd een pleister op een houten been, ook in het bedrijfsleven.
Vele lessen vallen hieruit te trekken, vooral deze: het huwelijk kan nooit meer dan een pleister op een houten been zijn, een tijdelijke oplossing. Al die vrouwen die gedacht/geprobeerd hebben Tomas te redden. De lange stoet waarvan niet één die ene vrouw heeft kunnen vervangen: zijn moeder.
een pleister op de wonde
-
Vormvariant: een pleister op de wond
een schrale troostMessier zelf, die het leeuwendeel van zijn persoonlijk vermogen in aandelen Vivendi heeft belegd, geraakt door de koersval in aanzienlijk minder goeden doen, maar krijgt als pleister op de wonde toch nog ruim 20 miljoen euro mee naar huis.
In Nederland weten de werkgevers heel precies hoeveel van hun bijdragen voor welk doel gebruikt wordt. De financiering van de huidige ziektewet betekent voor hen tot vijftien procent van hun loonlast. Dat die kost wegvalt, is een pleister op de wonde.
De keiharde arbeidsmoraal van het kapitalisme heeft de werkende klasse tot een legioen van 'dagelijks versletenen' gemaakt, die als pleister op de wond hun 'vakantie' krijgen, 'dit ledigheidsideaal van een overwerkte eeuw'.
Voor het aangeslagen D66 is het nauwelijks een pleister op de wonde. De partij gaat van negen naar vijf zetels.
Limburg voelt zich toch al extra benadeeld nu op Prinsjesdag duidelijk is geworden dat de verdubbeling en elektrificering van het spoortraject Roermond-Nijmegen ook op de lange baan is geschoven. Stroeken: "Dat zou een pleister op de wonde zijn. Hadden we eindelijk een fatsoenlijke noord-zuid-verbinding via het spoor gehad.'
Zij krijgen als pleister op de wonde de Siachen Medaille.
Als pleister op de wonde creëerde Kuiper een paar directieposten dicht tegen de korpsleiding aan, en in één daarvan werd Welten benoemd - maar die besloot na verloop van tijd toch zijn licht eens elders op te steken, wat begin 1999 ten slotte leidde tot zijn benoeming in Groningen.
van plakband en pleisters aan elkaar hangen
-
(
(vooral) in Nederland; soms )geen vast geheel zijn; een wisselende samenstelling hebbenWat Franky Douglas' werkwijze betreft bestaat er maar één Nederlands voorbeeld, de legendarische Boy Edgar, naar wie de grote Nederlandse jazzprijs vernoemd is. Ook zijn bands hingen van plakband en pleisters aan elkaar, ook hij slaagde erin uit ogenschijnlijk chaotische situaties prachtige muziek te destilleren, niet altijd, maar wel vaak genoeg.
De Viola's hangen van plakband en pleisters aan elkaar. De cohesie binnen het team is niet optimaal en een échte natuurlijke leider hebben ze niet.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
pleister 2.1
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een pleister…
is een medisch hulpmiddel
Algemene voorbeelden
Ook vanavond zullen rond de klok van twaalven honderdduizenden Nederlanders zuchtend hun laatste peuk in de asbak uitmaken. Velen proberen via pleisters, kauwgom, accupunctuur en praatgroepen voorgoed een einde te maken aan hun verslaafdheid.
Samen met het Britse Aromacology Patch Co. Ltd werkte ze zes jaar aan een pleister om kinderen en volwassenen van hun snoepverslaving af te helpen. De 'antizoetklever' kreeg inmiddels de merknaam Crave Control mee. "Het idee om de pleister te ontwikkelen ontstond begin de jaren negentig in een restaurant."
Het eerste geneesmiddel waarvan de terugbetaling goedgekeurd werd ondanks een negatief advies, is Nitroderm (1990), een (dure) pleister voor patiënten die aan angina pectoris (een hartaandoening) lijden.
Combinatiemogelijkheden
als subject bij een werkwoord
- loslaten
Volgens de fabrikant kunnen vrouwen met de pleisterpil onder de douche of in het zwembad. Mocht de pleister toch loslaten en niet meer plakken, wat slechts 5 procent van de vrouwen overkwam, dan zijn er losse exemplaren te koop.
als object bij een werkwoord
- pleisters aanbrengen
- pleisters plakken
De eenvoudige contraceptieve pleister, Evra, kan wekelijks worden aangebracht en zou de draagster honderd procent moeten beschermen.
De nieuwe plakpil werkt volgens het principe van continue afgifte. De hormonen die een eisprong moeten voorkomen, worden continue via de huid afgegeven aan het lichaam. De pleister, die een week kan worden gebruikt, dient in één cyclus drie keer te worden geplakt.
Elke cyclus moeten drie pleisters worden geplakt, aan het begin van de eerste drie weken. De slikpil daarentegen moet dagelijks genomen worden.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: met
- een pleister met 25 milligram nicotine
Die bijverschijnselen maakten ook dat sommige patiënten op de duur slechts 5 milligram nicotine per dag konden verdragen, terwijl anderen (de ex-rokers!) zonder enige moeite een pleister met 25 milligram nicotine per dag opplakten, een dosis vergelijkbaar met 25 sigaretten.
in voorzetselgroep
- uit de pleister opnemen
De huidige pleisters zijn evenwel weinig discreet, kunnen locale irritatie veroorzaken, en belasten het milieu vermits niet meer dan 20% van het testosteron uit de pleister wordt opgenomen.
met ander, nevengeschikt substantief
- pleisters, tabletten of injecties
- pillen, crèmes en pleisters
Deze risico's kunnen het beste worden bestreden met (oestrogene) hormonen, in de vorm van pleisters, tabletten of injecties.
Verschillende firma's bereiden zich voor op de verovering van de vrouwelijke seksualiteit en werken aan pillen, crèmes en pleisters die alle 'mankementen' en 'problemen' die vrouwen in bed ervaren, uit de wereld moeten helpen.
Vaste verbindingen
een blaartrekkende pleister
-
(
weinig gebruikt; verouderend )een pleister met of bestaande uit werkzame stoffen die pus aantrekken, waardoor dit naar buiten komt; trekpleisterSynoniem: trekpleister
Haast nog schokkender is het, te zien hoe Marie Bashkirtseff zich van de ene toenmalige medische wereldberoemdheid naar de andere laat sturen om zich, zonder er (terecht) diep in te geloven, te onderwerpen aan de ene nutteloze, monsterlijke kuur na de andere: geitemelk drinken, ezelinnemelk; levertraan; een sleutelbeen met jodiumtinctuur insmeren; zich blaartrekkende pleisters op de borst laten plaatsen die etterende wonden veroorzaken en haar, naar zij vreest, lelijk zullen maken.
De bekende proeven van het trekken van een blaar door middel van een eenvoudig stukje papier, of van het voorkómen dat een blaartrekkende pleister een blaar veroorzaakt, door op een persoon de gedachte over te brengen dat er al of niet een blaar moet zijn, bewijzen overtuigend het vermogen om de stof te prikkelen door middel van wat manas wordt genoemd.
Woordfamilie
Als deel van een afleiding
Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen
Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen
pleister 3.0
(weinig gebruikt)
Betekenisbetrekking
Betrokken betekenissen | 2.0 : 3.0 |
---|
Algemene voorbeelden
Men is zich bewust dat er beter met de jeugd moet worden gewerkt, maar onze achterstand is zo enorm dat we alleen pleisters kunnen leggen.