retort


retort 1.0

afbeelding

Bron: Ott Köstner
( Publiek domein )

(chemie en mineralogie)

glazen vat dat bestemd is om vloeistoffen te destilleren en dat bestaat uit een wijde, bolronde kolf waarin het te destilleren mengsel verhit wordt, en een daarop aansluitende, nauwe, sterk omgebogen hals, waarin de destillatiedamp condenseert en afgevoerd kan worden
Tegenwoordig nauwelijks nog in gebruik.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een retort…

is een vat; is een container; is een voorwerp

  • [Vorm] heeft een wijde, bolronde kolf en een daarop aansluitende, nauwe, sterk omgebogen hals
  • [Deel] bestaat uit een kolf en een hals
  • [Materiaal] is meestal gemaakt van glas
  • [Functie] dient om vloeistoffen te destilleren

Algemene voorbeelden


Links in de hal was een groot panoramisch venster dat uitkeek over een lager gelegen laboratorium of werkplaats [...]. Er stonden robotachtige machines onduidelijke werkzaamheden te verrichten en in constructies van kolven en retorten borrelden allerlei kleurige sapjes. Mannen en vrouwen in witte jassen hielden zich met het bedienen van de apparaten bezig.

De lift, Gerben Hellinga,

Was het nu een kerstboom met rode lampjes die hij in de verte achter de ramen van het scheikundelaboratorium zag of waren het retorten met rode vloeistof òf waarschuwingslichtjes: plutonium kookt over?

Mooi was Maria, Marijke Höweler,

De tafels en kasten stonden volgestapeld met vreemdsoortige instrumenten. In flesjes, bokalen, kolven en retorten glansden geheimzinnige vloeistoffen. Met welke experimenten had Iks zich beziggehouden?

Iks, Johan Van Nijen,

Zoals de meeste alfa's heb ik voor bèta's de grootst mogelijke bewondering [...]. Al snel leven zij in een geheel eigen wereld, die voor de buitenstaander gesloten is, een wereld van kolven en retorten, cijfers en sommen, berekeningen en vergelijkingen, grafieken en statistieken, tableaus en tabellen.

NRC,

retort 1.1

"vat", "kolf" waarin verschillende bestanddelen als het ware vermengd worden en waaruit iets voortkomt

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Algemene voorbeelden


Haar paniek ontwikkelde zich razendsnel, steeg als een borrelend gas op uit de retort van haar voorstellingsvermogen, toch kon hij het niet laten er nog een paar woorden reagens in te druppelen.

Spitzen, Thomas Rosenboom,

De Homunculus, die Wagner na jarenlange experimenten in zijn retorten tot leven wekt, voert Faust en Mefistofeles naar de wereld van de Griekse mythe terug.

De Jacht op Proteus, Piet Meeuse,

Vastgespijkerd hing ik in de ruimte, zondag na zondag, wachtend in doodsangst op het Weten en uit de retorten van de zon distilleerde de zwijgende zondagmiddag de verschroeiende waarheid. Ik rook de solfergeur van de waarheid en vermoedde op grijpafstand de Steen der Wijzen.

De lange geboorte, Lut Ureel,

retort 2.0

afbeelding

Bron: Rasbak
( CC BY-SA 3.0 )

toestel dat bestemd is voor de zogeheten normale of droge destillatie, vaak een buisvormige ijzeren of stenen ketel, waarin stoffen of mengsels verhit worden om bestanddelen daarvan, zoals gas, af te scheiden

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een retort…

is een destilleerketel; is een toestel

  • [Vorm] is vaak buisvormig
  • [Deel] bestaat meestal uit een ketel met toebehoren
  • [Materiaal] is meestal gemaakt van ijzer of steen
  • [Functie] dient voor droge destillatie, waarbij bestanddelen uit mengsel of stoffen worden afgescheiden

Algemene voorbeelden


Ooit (1960) werkten hier bijna 16.000 man bij Krupp-Stahl. Een autorit door de "oude" stad, over klinkers en vergaan asfalt, langs ommuurde grote en lege fabriekshallen waarvan bijna elke ruit gesneuveld is, langs kilometers gebouwen, retorten, afgebrokkelde schoorstenen [...], laat stom zien dat gisteren hier eergisteren al bereikt was.

NRC,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen