sandaal 1.0
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een sandaal…
is een schoen; is een kledingstuk; is een voorwerp
- [Uiterlijk] is een open schoen die de tenen en meestal ook de hiel onbedekt laat en heeft in sportieve modellen een platte zool en in modieuze damesmodellen vaak een zool met een hak
- [Deel] bestaat uit een zool en riempjes met sluitingen, bijvoorbeeld gespen of klittenbandsluitingen
- [Materiaal] heeft meestal een zool van leer of rubber en riempjes van leer, rubber, touw of kunststof
- [Geheel] maakt deel uit van een paar
- [Aantal of hoeveelheid]
- [Gebruikswijze] wordt meestal blootsvoets gedragen, maar soms ook met sokken
- [Omstandigheid] wordt meestal gedragen bij warm en droog weer, vooral in de zomer
Algemene voorbeelden
Dan moet hier de H. Fausto liggen in het kerkje op een plein vol ronde keien. Intact gebleven. In de kerk rechts de trap op, ja daar ligt hij. Compleet in kazuifel, geheel van was, om enkele gevonden beentjes heen gemodelleerd. De sandalen lijken mij nieuw. Ik dacht dat hij blootsvoets daar in de gouden, gebeeldhouwde sacrofaag achter een spiegelruit naar je lag te kijken.
Haar sandalen piepten op de plavuizen toen ze opstond.
Ook in de warmere gebieden heeft de sandaal vaak de voorkeur boven een normale wandelschoen.
Combinatiemogelijkheden
als object bij een werkwoord
- sandalen aanhebben
- sandalen aantrekken
- sandalen dragen
- sandalen losmaken
- sandalen uitdoen
- sandalen uitschoppen
- sandalen uittrekken
Half oktober, en Paul Edelman had nog sandalen aan, al was het dan met dikke sokken.
Hij had haar haar sandalen weer aangetrokken en de door de modder zwart geworden sokken in het riet gesmeten.
Iedereen deelde de zorgelijke blik: het meisje in het nuffige rokje [...], de rosse Ier in de mackintosh en ikzelf die mijn vadertje droeg. Ik droeg hem wanneer de zon mij overviel en ik zijn sandalen droeg, wanneer ik tv keek en het geërfde schilderij in mijn rug boorde. Altijd was er de zielsverhuizing als ik in zijn papieren bladerde of als ik 's avonds met moeder belde.
Ze schoof ongeduldig mijn onderbroek naar beneden. Zo snel ik kon stapte ik eruit opdat ze niet zou zien dat het zo'n vaalgewassen en versleten kledingstuk was. Ik maakte mijn sandalen los.
Mevrouw Ceccherelli maakte een schuimbad. Ze deed mijn sandalen uit. Haar rode haren hingen los over haar schouders, ongekamd, in slierten.
Een tijdlang blijft ze voor de spiegel staan kijken naar de broche, doet hem weer in het etui, schopt haar sandalen uit, gaat met haar rug naar mij toestaan, beduidt me de knoopjes los te maken.
Je trok je sandalen uit, stond op en met de sandalen wiegelend in je handen zei je dat je over dat grindpad wilde lopen, blootsvoets.
met adjectief ervoor
- bruine sandalen
- elegante sandalen
- gouden sandalen
- houten sandalen
- lederen sandalen
- leren sandalen
- Marokkaanse sandalen
- natte sandalen
- platte sandalen
- rubberen sandalen
- zilverkleurige sandalen
- zomerse sandalen
- zwarte sandalen
Hij draagt afgebleekte jeans onder zijn priesterkleed en bruine sandalen; hij is ongeschoren en lijkt zelf op een preso.
Andere volkeren hebben elegante sandalen voortgebracht... Mocassins... schoentjes met punten als minaretten ten hemel wijzend, toe maar... notedopjes die de voeten van vrouwen afknepen en klein hielden... beenwindselen, lieslaarzen, sneeuwschoenen, balletschoenen, noem maar op.
Hij zag hoe haar naakte tenen in de gouden sandalen op en neer krulden.
'U moet lunchen met staatssecretaris die en die.' 'Jajaja.' En dat terwijl Van Gulik die dag door smalle straatjes in Tokio had willen dwalen, op zoek naar een antiquiteit, een snufje couleur locale; een op houten sandalen langsklepperende geisha had willen nakijken.
Toen drie maanden na de opmerkelijke tafelrede die lederen sandalen plaatsmaakten voor schoenen met veerkrachtige rubberen zolen, was mijns inziens de grootste stap gezet. Die aanpassing kon tellen, wat de graad aan decibels betrof.
Gekleed in rode tunica's, de ribbenkast ingesnoerd in een loodzwaar ijzeren harnas, het hoofd bedekt met een ijzeren helm, leren sandalen aan de voeten en met een groot schild en werpspies in de hand, staan de legionairs strak in de houding.
En ze voelde zich warm en trots worden op hem, zoals hij daar stond in zijn blauwe sporthemd en grijze pantalon, de Marokkaanse sandalen aan zijn blote witte voeten.
Beschimmeld brood in huis, verdorie, en de kinderen in natte sandalen, en ze kan me niet echt helpen, niemand kan me helpen.
Een stevige donkerharige kelnerin slofte op platte sandalen heen en weer door de drukte en gaf snedige antwoorden op snedige vragen.
Aan zijn voeten droeg hij zwarte sokken en rubberen sandalen.
Zij kocht zilverkleurige sandalen op Ibiza.
Ze had alleen maar zomerse sandalen meegenomen, die niet bestand waren tegen natuurgeweld.
Hij had alleen een zwarte broek en zwarte sandalen aan.
met adjectivisch voltooid deelwoord
- versleten sandalen
Ze keek naar haar vuile jurk, haar vuile voeten in de versleten sandalen.
met voorzetselgroep
Voorzetsel: aan
- sandalen aan de voeten
Alles wordt door vader uit de kast getrokken om zijn zoon weer op te nemen: het mooiste gewaad, een ring aan de vinger, sandalen aan de voeten en het gemeste kalf als exclusief feestdiner!
Voorzetsel: met
- sandalen met hoge hakken
Diezelfde Talibaan laten weer wel toe dat hun strijders en andere jongemannen in de stad zich voortbewegen op kleurige sandalen met hoge hakken, die overal elders ter wereld onherroepelijk als damesschoenen zouden worden gekwalificeerd.
in voorzetselgroep
- (blote) voeten in sandalen
- (met) (witte) sokken in sandalen
Hij liep naast me, blote voeten in sandalen, flanellen zomerbroek met scherpe vouw, opgerolde hemdsmouwen.
Ik kijk tegen zijn blote kuiten aan, zijn voeten in sandalen.
Luid en stom waren hier geen tegengestelden, omdat het eerste tot een paar jaren terug niet bestond. Evenmin als het adjectief warm bij stromend water, of sokken in sandalen. Toen drie maanden na de opmerkelijke tafelrede die lederen sandalen plaatsmaakten voor schoenen met veerkrachtige rubberen zolen, was mijns inziens de grootste stap gezet. Die aanpassing kon tellen, wat de graad aan decibels betrof.
Mannenvoeten met witte sokken in sandalen. Lachen, dat is domineesdracht, om gillend weg te lopen. Blote mannenvoeten in schoenen.
- op sandalen (lopen)
Beira, dat is kilometers zandstrand, lanen met frangipaniers en flamboyanten, wit gepleisterde villa's met smalle veranda's en platte daken, palmbomen rusteloos in de wind. Mannen in zorgeloze shorts en op sandalen, vrouwen in zonnige jurken.
Dat hij in een recente studentenpeiling tot de top-10 van populairste docenten was doorgedrongen, schonk hem vooral zoveel voldoening omdat hij de enige op het lijstje was die geen lang haar had, nimmer op sandalen liep en zich niet tot het marxisme had bekend.
- de riempjes van sandalen
- de zool van een sandaal
De riempjes van zijn sandalen rinkelden los om zijn enkels.
Met zijn schoen tikte hij tegen de zool van haar sandaal.
met ander, nevengeschikt substantief
- (witte) sokken en sandalen
Zo schrijft hij dat: "Hillary's uniform bestond uit witte sokken en sandalen onder een los flapperende lange broek".