saxofoon


saxofoon 1.0

blaasinstrument bestaande uit een lichtjes kegelvormige metalen klankbuis die voorzien is van gaten en kleppen met aan het boveneinde een naar achteren gebogen mondstuk met een enkelriet en onderaan een brede klankbeker die, behalve bij de sopraansaxofoon, naar voren opgericht is, zodat het instrument min of meer een S-vorm heeft

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een saxofoon…

is een muziekinstrument

  • [Geluid] heeft een normaal bereik van iets minder dan drie octaven; heeft een ronde, volle blazerstoon; biedt vele mogelijkheden tot klankexpressie, gaande van weemoedig, zwoel tot rauw, schetterend, snaterend of piepend
  • [Uiterlijk] heeft min of meer een S-vorm
  • [Attribuut] wordt opgeborgen en gedragen in een foedraal
  • [Bouw] bestaat uit een lichtjes kegelvormige klankbuis die voorzien is van gaten en kleppen; heeft aan het boveneinde een gebogen mondstuk met een enkelriet; heeft onderaan een brede klankbeker die, behalve bij de sopraansaxofoon, naar voren opgericht is; beschikt over een octaafklep
  • [Materiaal] is meestal gemaakt uit metaal, vaak koper; is soms gemaakt van plastic
  • [Soort] is een blaasinstrument; wordt, hoewel hij geheel van metaal is, tot de houtblaasinstrumenten gerekend; is een rietinstrument
  • [Functie] wordt vooral gebruikt in jazz, popmuziek, harmoniemuziek en in modernere klassieke muziek
  • [Gebruikswijze] wordt bespeeld door aanblazing door het mondstuk met het riet en door toonvorming met de kleppen; wordt vaak met vibrato bespeeld
  • [Gebruiker] wordt bespeeld door een saxofonist

Algemene voorbeelden


De op 6 november 1814 in het Belgische Dinant geboren instrumentenbouwer Antoine Joseph Sax vond verschillende families van blaasinstrumenten uit, waarvan de saxhoorn, een soort ventielbugel, (zie fig.1) en de saxofoon het meest bekend zijn geworden.

http://www.itoa.nl/pso/index.htm,

Guggenheimer vingerde, befte, neukte en neusde haar tot ze niet meer zou geweten hebben van welke parochie ze was, al had haar biechtvader de naam ervan in haar oor getoeterd met een saxofoon, en terwijl hij z'n neus ging wassen bleef zij liggen uithijgen op het bed.

Uitgeverij Guggenheimer, Herman Brusselmans,

Freddy herhaalde wat hij al twintig keer tegen me gezegd had. Over Bird die een saxofoon van een vriend leende en die dan verkocht om heroïne te kunnen kopen. Want als hij geen heroïne had, kon hij het niet meer opbrengen.

Bas, Annie Van Keymeulen,

Een goede saxofonist benadert de expressiviteit van de menselijke stem en daarom is de saxofoon erg geliefd in de jazzmuziek en het militaire orkest.

http://users.pandora.be/rudy.hoekman/houten.htm

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een saxofoon bespelen

Met zijn medemusici [...] brengt hij commerciële jazzmuziek a la Michael Franks, waarbij hij ook nog zingt en de bluesharp, diverse saxofoons en de toetsen bespeelt.

Meppeler Courant,

in voorzetselgroep


  • op een saxofoon begeleiden
  • op een saxofoon spelen
  • op een saxofoon toeteren
  • op saxofoon

In Brussel laat hij zich zaterdagavond begeleiden op saxofoon door Eric Sleichim.

De Standaard,

Bettina op dwarsfluit, Eliazer op saxofoon, en ik op piano, in een jazzbar.

Ontdekking van de oostpool, Janwillem van de Wetering,

Ergens in het park speelde iemand op een saxofoon, traag en klagelijk.

Verbroken zwijgen, J. Bernlef,

Een meisje begon op een saxofoon te toeteren, anderen ergerden zich daaraan, er ontstond tumult.

De lift: naar het filmscenario van Dick Maas, Gerben Hellinga,

  • voor (de) saxofoon schrijven
  • een ballade voor saxofoon en orkest
  • een ballade voor saxofoon en piano
  • een ballade voor saxofoon en strijkers
  • een concerto voor saxofoon en orkest
  • een concerto voor saxofoon en piano
  • een concerto voor saxofoon en strijkers
  • een rapsodie voor saxofoon en orkest
  • een rapsodie voor saxofoon en piano
  • een rapsodie voor saxofoon en strijkers

Ook in de symfonische muziek werden er werken voor de saxofoon geschreven o.a. door de volgende componisten: Ravel (Boléro, en zijn orkestratie van Moessorgski's Tableaux d'une exposition), Hindemith (Neues vom Tage, Cardillac, Konzertstück voor twee altsaxofoons), Debussy (Rhapsodie voor altsaxofoon en orkest) en Bizet (L'Arlésienne suites).

http://www.itoa.nl/pso/index.htm,

14.30 Koncert: ouverture voor kamerorkest in c (Schubert), Wiener Tanzmusik I en II (Schmelzer), ballade voor saxofoon, alt en strijkers (Martin), lyrische suite voor strijkkwartet (Berg), lyrische suite, versie voor strijkorkest (Berg/Zemlinski).

De Standaard,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


saxofoon 1.1

vaardigheid in het bespelen van de saxofoon; kunde van het bespelen van de saxofoon; techniek van het saxofoonspel

Betekenisbetrekking


metonymie
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Semagram (extra betekenisinformatie)


Saxofoon…

is een vaardigheid

      Algemene voorbeelden


      Saxofoon is op muziekscholen en conservatoria vreselijk populair bij vrouwen.

      NRC,

      Stephan Vermeersch (België), uitvoerend en docerend musicus in de disciplines van klarinet, basklarinet en saxofoon.

      http://users.pandora.be/stephan.vermeersch/index2.html

      3 jaar later bevinden we ons bij Ewaut in M3, en in zijn 4e jaar saxofoon, na dit jaar was hij ook op dit instrument 'uitgeblazen'.

      http://users.pandora.be/innocent.guilt/Bio_Ewaut.htm,

      Saxofoons strelen Abbey Lincolns stem. Love Has Gone Away: traag tempo, diepe bas, delicaat bijkleurende piano, zuigende brushes en de meesterlijke saxofoon van Steve Coleman.

      De Standaard,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • saxofoon doceren
      • saxofoon leren
      • saxofoon oefenen
      • saxofoon studeren

      Aan het Brussels conservatorium doceert hij saxofoon en ensemble.

      De Standaard,

      Woordfamilie


      Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


      saxofoon 1.2

      muziek gespeeld op of bestemd voor een saxofoon; klank voortgebracht op een saxofoon

      Betekenisbetrekking


      metonymie
      Betrokken betekenissen 1.0 : 1.2

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een saxofoon…

      is muziek

          Algemene voorbeelden


          Ik zoek wat op de radio [...]. Zo nu en dan draai ik wat aan de knop en hoop maar dat ik ergens terechtkom. Kraken, fluiten, piepen en dan muziek die ik herken, maar ik weet niet van waar of hoe. Wat rondtollende percussie en daarbovenuit een opstandige saxofoon.

          Werk, Josse De Pauw,

          Zo is het vandaag mogelijk dat een Turkse soefi ontroerd wordt door een saxofoon of dat een kathedraal vol Belgen meegesleept wordt door oude, religieuze Turkse muziek.

          http://www.wereldwijd.be/archief/ww279-42.htm,

          Het resultaat is, net als bij Touré Kunda, verfijnde, goed opgenomen luistermuziek waarin de ritmiek herleid is tot zacht kabbelende percussie en zware bassen, maar waarin de creativiteit vooral schuilt in de vocale beweging en de subtiele versiering van saxofoon en diverse toetsen.

          De Standaard,

          Combinatiemogelijkheden


          als object bij een werkwoord


          • saxofoon spelen

          Hij speelde saxofoon bij tal van bands (Anders Nog Iets, Kiss The Kangaroo, ODD Project), houdt zich bezig met theatersport, stond op de planken bij het Virgiel-cabaret, jongleert zo nu en dan eens wat en schrijft af en toe een eigen nummer.

          http://www.delta.tudelft.nl/jaargangen/34/9/16BasVisser.html,

          met substantief ervoor


          • een stukje saxofoon

          Op de langgerekte country-achtige tonen die zo typisch zijn aan het gitaarspel van Bill Frisell, speelt Joe Lovano een fantastisch mooi en warm stukje saxofoon.

          http://www.kwadratuur.be/releases.php?id=1022,

          met telwoord ervoor


          • de eerste saxofoon
          • de tweede saxofoon

          De gitarist speelde de tweede saxofoon in de zo beroemde 'riff' van dit nummer.

          Meppeler Courant,

          Woordfamilie


          Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


          saxofoon 1.3

          iemand die de saxofoon bespeelt; saxofonist

          Betekenisbetrekking


          metonymie
          Betrokken betekenissen 1.0 : 1.3

          Semagram (extra betekenisinformatie)


          Een saxofoon…

          is een persoon

              Algemene voorbeelden


              Twee blazers gaan tegen de viool in de aanval, de trompettist en de kortharige jongen met de trombone. De saxofoon onthoudt zich. Dit is geen jazz. Dit is een contactstoornis.

              Bas, Annie Van Keymeulen,

              Na een tijdje treedt het accordeon in dialoog met de fluit om op een bepaald ogenblik het voortouw te nemen om over te gaan naar een sneller en actiever ritme. Saxofonen en klarinetten vallen in als begeleiding en de bombardons maken met hun schelle klanken het plaatje compleet.

              http://www.kwadratuur.be/audio.php?detailid=77

              Naast die beklemmende stem domineren de saxofoons deze cd, met opmerkelijk gevoelig spel van Frank Morgan.

              De Standaard,

              Het evenwicht tussen de verschillende instrumentengroepen was zoek, de saxofoons maakten een onzekere indruk en de zuiverheid had hieronder te lijden.

              Meppeler Courant,

              Woordfamilie


              Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen