scalp


scalp 1.0

behaarde schedelhuid, die vroeger met name door indianen van het hoofd van hun vijanden werd afgestroopt en als trofee meegenomen

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een scalp…

is een huid; is een lichaamsdeel; is een deel

  • [Deel] bestaat uit hoofdhuid met haar
  • [Geheel] is een deel van het hoofd
  • [Functie] diende als trofee
  • [Herkomst of oorsprong] is afkomstig van het hoofd van een vijand
  • [Ontstaan] is het resultaat van het afstropen of afsnijden van de huid
  • [Plaats] hing vaak aan de gordel
  • [Handelende persoon] werd o.a. door indianen buitgemaakt

Algemene voorbeelden


Ethan en Martin vinden de opgejaagde stam van Scar na al die jaren uiteindelijk in Mexico. Ethan wijst Debbie daar af, omdat ze een squaw is geworden en de scalp showt van haar vermoorde moeder.

http://nl.wikipedia.org/wiki/The_Searchers_(film)

Op hun buik droegen de Schotse soldaten een leren tas, met daaronder een bos haar gebonden. Scalpen, wezen de jongens, buitgemaakt op de moffen. Hoofdharen, van Duitse koppen afgesneden, want de geallieerde soldaten scalpeerden hun krijgsgevangenen.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

Combinatiemogelijkheden


als object bij een werkwoord


  • een scalp afsnijden

De geallieerde soldaten scalpeerden hun krijgsgevangenen. Met de dolk sneden ze de haren mét de schedelhuid van het hoofd van de gevangengenomen vijand [...]. De fliegende Fräulein, zoals Hitler de Schotten noemde, liepen er openlijk mee te pronken, die droegen de dolk, waarmee ze de scalp hadden afgesneden, in hun kniekousen mee.

De Hunnen. Dl. 3: Vrede, Jan Cremer,

Woordfamilie


Als deel van een afleiding


Als linkerlid in samenstellingen en samenkoppelingen


scalp 1.1

trofee

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 1.1

Algemene voorbeelden


Wat voor foto's waren het? Lelijke foto's. Van de kampioensteams van Apeldoorn, die daar in een openbare ruimte hingen. [...] Waarom hadden jullie spelers ze meegenomen? Ik noem het geen jatten of stelen. Het was geen diefstal, wij hebben helemaal geen behoefte aan foto's met de smoelen van de Apeldoornse spelers. Het zijn scalpen. In een café neem je ook wel eens wat mee. Studenten nemen ook trofeeën mee als ze ergens op bezoek zijn.

NRC,

Vaste verbindingen


de scalp van iemand of iets

  1. de overwinning op iemand of iets; de nederlaag van iemand of iets

    De CDU'ers die zich heden hebben toegelegd op de scalp van Joschka Fischer zijn echter niet verexcuseerd.

    http://www.groene.nl/2001/0109/rz_restauratie.html,

    Het woord impeachment kwam niet voor op de convocatie van het Congres van Volksafgevaardigden, dat vrijdag bijeen zou komen. Zo'n openlijk agendapunt zou immers het bewijs zijn dat het hem alleen te doen was om de scalp van Jeltsin en niet om de rechten van het parlement, zoals hij zelf steeds had beweerd.

    NRC,