schoteltje


schoteltje 1.0

kleine schotel, zoals men onder een kopje gebruikt, of klein, ondiep schaaltje

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een schoteltje…

is een voorwerp; is een zaak

  • [Afmeting] is een kleine schotel
  • [Vorm] is vaak rond
  • [Attribuut] wordt vaak samen gebruikt met een kopje
  • [Geheel] maakt deel uit van een servies
  • [Functie] dient om iets op te zetten, bijvoorbeeld een kopje

Algemene voorbeelden


Op een dag dekte ik de tafel en liet de groene kop en het groene schoteltje in de kast.

Alle verhalen, Kristien Hemmerechts,

Een stuk zeep kleefde tegen een schoteltje dat op de vensterbank voor de waskom stond: terwijl je je waste, kon je door het raam een stuk van een olm en een paarse heuvel zien.

De banden van het bloed, Eilís Ní Dhuibhne,

Haussler nam geposeerd een slokje koffie en zette het kopje plus schoteltje weer op de middeleeuwse koffer, die tot salontafel diende.

De Coltmoorden, Jef Geeraerts,

Maar op het tafeltje stond alleen een plant, het was een echte rode geranium in een bloempot met een schoteltje eronder, en het was duidelijk dat hij daar door de organisatie was neergezet omdat het anders zo kaal was op het witte formica, met helemaal niets erop.

Eten met Emma, Herman Koch,

Hij keek naar het lege kopje op het bijbehorende schoteltje: gebakken, gelakt en eenvoudig beschilderd aardewerk.

Blanco, Peter Terrin,

Combinatiemogelijkheden


met adjectief ervoor


  • een porseleinen schoteltje

Daar lag warempel een gladiool. Een purperen droomgladiool op een porseleinen schoteltje.

Het zomeruur, Lucienne Stassaert,

met voorzetselgroep


  • een schoteltje met borrelhapjes
  • een schoteltje met de rekening
  • een schoteltje met melk

Het schoteltje met borrelhapjes, zure haring en olijven, schoof hij terzijde.

De vijfde macht, Pieter Aspe,

Het meisje zette het schoteltje met de rekening op tafel en maakte zich uit de voeten.

Gouden bergen, Herman Stevens,

Het schoteltje met melk voor de poezen.

Leven op het lemmet, Renee Van Hekken,

in voorzetselgroep


  • op een schoteltje
  • in een schoteltje

Ze kreeg een taartje aangereikt, op een schoteltje, met een zilveren vorkje ernaast.

Hokwerda's kind, Oek de Jong,

Hij zette het kopje op het schoteltje en hoorde het aardewerk barsten.

Alle vogels van de wereld, Daphne Buter,

Hij haalde een ouderwets trommeltje uit een muurkast [...]. Er zaten koekjes in die hij op een schoteltje legde.

De koorddanseres en andere herinneringen, Rico Bulthuis,

Een cyclaam giet je best niet op de knol, want ook dan kan rot ontstaan. Giet dus ofwel op de grond naast de knol, of in het schoteltje onderaan.

De Standaard,

De nadruk bij amuse ligt op klein. Dit hapje wordt geserveerd op een lepeltje of een klein schoteltje.

http://www.xs4all.nl/~sjeef/Nederlands/ABC/ABCa.html

Ze liep naar de keuken en kwam terug met een brandende kaars op een schoteltje.

Lisa's adem, Karel Glastra van Loon,

met substantief erachter


  • een schoteltje melk
  • een schoteltje rijst

Het strooien voor de eendjes, een voertafel vol vogeltjes erop, een poes met een schoteltje melk, het is een kostelijk gezicht.

Poot: verhalen over de hond, Midas Dekkers,

Ik kreeg een koppel grauwe lakens en vloog een cel in [...]. 's Morgens [...] kreeg ik een stuk droog brood, wat later een kroes koffie, soort van schotelsop, ik ben er twee uren ongesteld van geweest. 's Middags kreeg ik een schoteltje rijst zonder enige smaak.

Verbannen in het vaderland, Karel Jonckheere,

met ander, nevengeschikt substantief


  • een kopje en een schoteltje
  • kopjes en schoteltjes

Benodigdheden: verschillende voorwerpen die bij elkaar horen (bijvoorbeeld een kopje en een schoteltje, een broekje en een trui van een pop, een lepel en een vork, etc.).

http://www.autisme-nva.nl/

Vaste verbindingen


iemand iets of iemand aanbieden op een (zilveren) schoteltje

  1. iemand iets of iemand aanbieden zonder dat de ontvanger er veel voor hoeft te doen

    Als een programmamaker iets wil doen rond het jongste boek van Bourdieu, dan kan hij zelf naar Parijs trekken, compleet met cameraploeg, wat een dure grap is. Ofwel wacht hij tot de uitgever een promotietournee organiseert, en Bourdieu aanbiedt op een zilveren schoteltje, ergens in een Brussels hotel. Als Bourdieu dat niet doet, omdat hij wel andere dingen aan zijn hoofd heeft, komt hij niet op televisie, en wordt zijn boek niet verkocht, zo simpel is dat.

    De Standaard,

iets op een (gouden, zilveren) schoteltje aangeboden krijgen

  1. iets gemakkelijk krijgen, zonder er al te veel voor te doen

    Het eerste doelpunt kregen we op een schoteltje aangeboden en dat hebben we in dank aangenomen.

    De Standaard,

    De pers blijft heel wat juridisch en feitelijk opzoekingswerk bespaard: ze krijgt de basisinformatie op een schoteltje aangeboden en kan zich dus koncentreren op originele extra informatie om zich te profileren tegenover de konkurrentie.

    De Standaard,

    Met de getuigenissen in Nederland kregen zij deze topcrimineel op een gouden schoteltje aangeboden.

    De Standaard,

ogen als schoteltjes

  1. grote ogen van verbazing

    De 18-jarige Eva uit Zwolle zet ogen als schoteltjes op, als Gareth Thomas vriendelijk naar haar lacht.

    Haagsche Courant,

Woordfamilie


Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


schoteltje 2.0

kleine schotelantenne

Betekenisbetrekking


metafoor
Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een schoteltje…

is een antenne; is een voorwerp; is een zaak

      Hoofdsemagram: schotel


      Algemene voorbeelden


      Heimwee hebben ze niet, zeggen ze, wel hebben ze allebei een schoteltje op het dak waarmee ze naar de Nederlandse televisie kunnen kijken.

      NRC,