schuldige


schuldige 1.0

iemand die verantwoordelijk is voor een verkeerde handeling, voor een verkeerde daad; iemand die schuldig is aan iets; iemand die schuld heeft aan iets
Wordt hoofdzakelijk gebruikt voor personen, maar ook groepen en organisaties van mensen of bepaalde zaken die verantwoordelijk worden geacht voor een ongewenste gebeurtenis of ontwikkeling kunnen schuldige genoemd worden.

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een schuldige…

is een persoon

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is schuldig aan iets, bv. een misdaad; heeft iets gedaan of nagelaten dat ongewenst en/of verkeerd is

    Algemene voorbeelden


    De realiteit wordt simpel(er) voorgesteld, het geeft een beeld van de realiteit: Arafat is een terrorist die niets doet om de zelfmoordaanslagen te stoppen waarbij vele onschuldige slachtoffers vallen, hij is een gevaar voor de stabiliteit in de regio en de gehele vrije wereld. De realiteit zit natuurlijk veel complexer in elkaar, er is niet één schuldige in het conflict.

    http://www.flwi.ugent.be/cie/CIE/maly2.htm,

    De Italiaanse straten maakten zaterdagavond én zondagochtend een verlaten indruk. Het verlies in de eerste groepswedstrijd van het WK tegen Ierland (0-1) is in het land hard aangekomen. De schuldige was zondagochtend al bekend: bondscoach Arrigo Sacchi. De ooit zo succesvolle trainer van AC Milan werd in de Italiaanse kranten volledig afgemaakt.

    Meppeler Courant,

    Net als in Nederland denkt De Clerck aan een globale en uniforme verjaringstermijn, ongeacht of met de fout ook een misdrijf werd gepleegd en ongeacht of de schuldige, de overheid of een particulier is.

    De Standaard,

    In Lubang Buaya bezwoer Soeharto in een rechtstreekse radio-uitzending dat de schuldigen hun straf niet zouden ontlopen. Wie waren die schuldigen? De rol van Untung en diens mede-officieren staat wel vast. Zij liquideerden niet alleen zes generaals, maar proclameerden via het door hen bezette radiostation ook een alternatieve regering.

    NRC,

    Een eeltplek zit meestal op de voorkant van de voetzool, een eeltknobbel aan de zijkant van de voet. Het gaat om verdikkingen van de dodecellenlaag van de huid, de hoornlaag, die zich vormen als reactie op herhaalde druk of wrijving (meestal zijn de schoenen de schuldigen).

    http://www.e-gezondheid.be/magazine/article.asp?idArticle=11450=410,

    Combinatiemogelijkheden


    met koppelwerkwoord


    • de schuldige zijn

    "Ontzettend stom", zo verwoordde zijn trainer Louis van Gaal de rode kaart van Davids. "Dat hoort niet bij Ajax." Aanvoerder Danny Blind stelde vooral scheidsrechter Van Vliet verantwoordelijk. "Als er eentje de schuldige is, dan ben jij het", zo schreeuwde hij in het gezicht van de arbiter die even daarvoor de wedstrijd had gestaakt.

    NRC,

    Het besluit betekent een overwinning voor de Bosnische regering, die in de aanklacht zegt dat de regering van Servië de schuldige is achter de massale executies van Moslims tijdens de oorlog.

    De Standaard,

    als object bij een werkwoord


    • een schuldige aanwijzen
    • de schuldigen aanwijzen
    • de schuldigen straffen
    • de schuldige vinden
    • de schuldigen vinden
    • een schuldige zoeken
    • de schuldigen zoeken

    Gisteren moesten ze voor politierechter mr. F. le Poole in Assen verschijnen. Maar deze slaagde er niet in om uit de vele tegenstrijdige getuigenverklaringen een duidelijk schuldige aan te wijzen.

    Meppeler Courant,

    Het Laatste Nieuws haalde in het IVK-bericht bronnen aan uit het ministerie van Volksgezondheid, het IVK zelf en het gerecht in Kortrijk. Eén schuldige aanwijzen voor het lek is onmogelijk. Minister van Justitie Stefaan De Clerck wou zich vrijdag niet uitspreken over de schuldvraag. Hij vond het lek wel "erg bedenkelijk".

    De Standaard,

    De ziekenhuizen weten dat hen wat boven het hoofd hangt. Zij worden aangewezen als dé schuldigen voor de recente stijging van de uitgaven van de ziekteverzekering met 19 procent i.p.v. de toegelaten 1,5 procent.

    De Standaard,

    Verleden jaar werden er vier kinderen dood teruggevonden. Eergisteren Loubna. En er zijn nog heel wat ouders die angstig wachten op nieuws over hun verdwenen kind. De getroffen families vragen zich vandaag meer dan ooit af of dit moest gebeuren. Justitieminister De Clerck kan niet anders dan daar eerstdaags een antwoord op geven. En de schuldigen straffen.

    De Standaard,

    Elf mensen, onder wie enkele kinderen, zijn aangehouden omdat zij het afgekondigde verbod op vuur stoken zouden hebben genegeerd. Of zij daadwerkelijk de pyromanen zijn die het eerste vuur hebben aangestoken, wordt betwijfeld. Mocht de schuldige worden gevonden, dan wacht hem een gevangenisstraf van 25 jaar wegens doodslag, zo heeft de Australische premier laten weten.

    NRC,

    De schadevergoeding aan de bestolene dient onverwijld plaats te vinden door verzekeringsmaatschappij en overheid ongeacht of er een schuldige bekend is. Overheid en verzekeringsmaatschappij hebben er dan belang bij dat de schuldige wordt gevonden.

    http://www.pphwn.nl/bezit.htm

    Juppé drong er bij zijn ministers op aan zo snel mogelijk de schuldigen voor de aanslag te vinden. De zware explosie vernielde een deel van het historische stadhuis in het centrum van Bordeaux, waar Juppé burgemeester is.

    De Standaard,

    China aanvaardde Vieira's verklaring dat alle documentatie in de map in het Portugees was en het portret van Li Peng in het Engels, met de implicatie dat een 'derde' partij met boosaardige bedoelingen het velletje ertussen had gemoffeld. De schuldige is nooit gevonden.

    NRC,

    Tussen alle condoleances uit de gehele wereld zijn de enkele uitingen van medeleven uit Volendam vaak het meest aangrijpend. Meestal zijn dat mededelingen met een diepere betekenis, zoals die van A. Keijzer: "Laten we niet zoeken naar een schuldige, want dat zijn wij allemaal. We bidden voor de slachtoffers en zij die achterblijven."

    http://www.nhd.nl/Index/0,4731,,00.html?sHoofdUrl=http%3A%2F%2Fwww.nhd.nl%2FPagina%2F0%2C7106%2C15-1-5905-5906-136965-1322-723605-%2C00.html,

    "Normaal is terrorisme wat anderen overkomt", zei de terreurspecialist Stephen Sloan gisteren voor de televisie. "Maar nu heeft het het geïsoleerde Midden-Westen bereikt. Dat zal schokgolven in Amerika veroorzaken. De terroristen hebben ongetwijfeld ook Oklahoma uitgekozen omdat men er in dichterbevolkte gebieden meer op is voorbereid." De FBI zoekt de schuldigen vooral in de richting van het Midden-Oosten.

    NRC,

    met adjectief ervoor


    • de echte schuldige
    • de echte schuldigen
    • de ware schuldige
    • de ware schuldigen
    • de werkelijke schuldigen

    Hugo De Ridder verhaalt in zijn boek Omtrent Martens wat toenmalig ACV-voorzitter Jef Houthuys zei over de val van de regering in 1987: "Happart was slechts een voorwendsel. Begrotingsminister Verhofstadt was de echte schuldige. De 'pretentie van dat joenk' konden wij niet meer slikken."

    De Standaard,

    De verklaringen van de anonieme getuige kunnen de speurders helpen de echte schuldigen te ontmaskeren, meent meester Jean-Luc Dessy. Hij vindt dat de persoon zich evenwel bekend moet maken, "in het belang van het onderzoek".

    De Standaard,

    'Wij hebben aanvankelijk gedacht, dat u in uw onderzoek spoedig resultaten zou bereiken. Ik heb daarom Ramón destijds geadviseerd om weg te blijven tot de lucht rondom de moorden was opgeklaard ... tot u de ware schuldige had gevonden.'

    De Cock en de moord op melodie, Appie Baantjer,

    Maar Stamphill zag de zaak Young door een andere bril. Volgens hem was niet Young maar waren Alcatraz en direkteur Milton Glenn de ware schuldigen.

    De Standaard,

    Volgens Pronk bevinden de werkelijke schuldigen van de volkerenmoord zich buiten Rwanda. De minister heeft in de Rwandese hoofdstad Kigali vernomen dat er een lijst bestaat van 400 "aanstichters", die echter gevlucht zijn naar de Keniaanse hoofdstad Nairobi of naar West-Europa.

    NRC,

    • de grote schuldige

    Anatoly Tsjoebais werd de laan uitgestuurd als vice-premier belast met privatiseringen omdat hij volgens Jeltsin de grote schuldige was voor de verkiezingsnederlaag van Tsjernomyrdins partij "Rusland Ons Huis".

    De Standaard,

    Het voornemen om met het oog op onze etnografische onderzoeksmethoden een veldstation in de Koningstraat in te richten, kreeg een iets minder enthousiast onthaal van de buurtbewoners dan waarop was gerekend. De grote schuldige in dit verband was het Grondbedrijf van de gemeente Amsterdam dat verzuimd had de buurt langs de geëigende kanalen in te lichten over de bestemming van het door Justitie gehuurde pand.

    http: //www.criminologie.nl/Website%20NvK/Website%20Kriminologie.htm,

    met onbepaald voornaamwoord


    • de enige schuldige
    • de enige schuldigen

    Enige Adviezen: U moet beseffen dat u geen schuld hebt aan wat er gebeurd is. Niemand vraagt erom misbruikt te worden en niemand verdient dat. Denk ook niet dat u het geweld had moeten voorkomen: u bent geen held uit een film of een stripverhaal, maar een vrouw van vlees en bloed. De enige schuldige is de dader.

    http://www.geocities.com/levenslang/

    De VVD is de enige schuldige aan de val van het kabinet. Die conclusie trokken leden, fractie en bewindslieden van de LPF zaterdag eensgezind tijdens het partijcongres in Utrecht.

    Haagsche Courant,

    Uit alle gegevens blijkt dat joden en niet-joden zich in hun machteloosheid op dezelfde menselijke al te menselijke wijze afsloten voor het onverdragelijke. Als het om hun persoonlijke veiligheid ging deden zij ook in het collaboreren met de vijand niet voor elkaar onder. Er kan maar één conclusie zijn: de enige schuldigen waren de nazi's die het de Nederlanders, de joden en al die andere volken hebben aangedaan.

    NRC,

    Woordfamilie


    Als rechterlid in samenstellingen en samenkoppelingen


    Overige woordfamilieleden