unverfroren

Nu spreekt Bolkestein zelf natuurlijk altijd de waarheid. Zo ook op dinsdag 21 juni tijdens de formatie van het nieuwe kabinet. Op vragen van journalisten waar hij de avond tevoren gegeten had met zijn mede-onderhandelaars Kok en Van Mierlo antwoordde hij toen unverfroren: "Wij aten bami, in de Binnen-Bantammerstraat."

"Mevrouw", zei ik, zachtgevooisd, "dit is het eind van de rij." "Ja, maar ik stond hier al", loog ze unverfroren. Hoe durft iemand dat?

Tegen zijn broer Paul kon hij in ieder geval niet op: die zei unverfroren dat hun vader Pierre van extreem-rechtse signatuur was en ook nog een bewonderaar van Mussolini.

Van technocraten tot kritische economen. Dàt blootleggen vereist een andere taakopvatting van media en academici. Voor media: niet amuseren, maar informeren; niet verpozen maar aanklagen; niet aanschurken tegen de macht maar de macht unverfroren de waarheid zeggen. Voor academici: niet dienstbaar zijn aan overheid, arbeidsmarkt, grootkapitaal en bespottelijke ranglijstjes, maar aan burgers.

Op de zojuist verschenen cd Jetje van Radio Oranje zijn heel wat van die liedjes te horen, na de authentieke aankondiging van de omroeper: "Hier Radio Oranje met een buitenmodelsuitzending voor de vrije zaterdagavond. De Watergeus vaart!" Ze zingt unverfroren de lof van de geallieerde bommengooiers, steekt de draak met NSB'ers en moffen, verplaatst zich in de ongerustheid van ouders wier zoon op zee is, en vertolkt met ingehouden adem het ontroerende Kindervragen, waarin een klein meisje haar vader vraagt waarom buurman een driehoekje op zijn borst draagt, terwijl heel veel andere mensen twee driehoekjes door elkaar op hun jas hebben.

En niet te vergeten de humor, onmiskenbaar Schells sterkste troef. Behalve in de typering van de personages, of ze nu hebzuchtig, bekrompen, berustend of argeloos zijn, schuilt die ook in hun specifieke taalgebruik. Een diagnose van de dokter noteert Schell unverfroren in onzinproza, kinderen spreken elkaar plechtig met U aan, brief- en dagboekfragmenten zijn onveranderlijk onbeholpen geschreven.

Dat het aan de Tate niet kan tippen, betekent niet dat het Stedelijk een kleinsteeds sufferdje is. Het heeft andere kwaliteiten. Zo zou het er wellicht bij winnen als het, net als in het verleden, weer unverfroren avant-gardistisch tekeer mag gaan. Dat vraagt om een brutale nieuwe directeur.

Het idee dat condooms de garantie geven geen aids te krijgen of te verspreiden, was natuurlijk een geschenk van God voor de Moederkerk om haar taboe op het goed gemutst zijn te laten varen. Maar wat doen de prelaten: zij houden unverfroren vast aan al hun leerstellingen!

Duitsland, dat zijn geschillen met de machtige bondgenoot gewoonlijk achter gesloten deuren afwikkelde, plaatst een openbaar en unverfroren 'Nein' tegenover Amerikaanse verzoeken om steun in de komende strijd.